رکود و نوسان ارزی، 2 چالش بازار مصالح ساختمانی

این در حالی است که تنها افق روشن برای صنایع تولیدکننده مصالح ساختمانی، بازار کشورهای همسایه بوده و به صورتی که هرچه داخل کشورمان کاهش تقاضا را تجربه کرده‌ایم این محصولات به برخی کشورها مثل عراق و افغانستان صادر می‌شد.

در این زمینه با اسماعیل کاظمی قهی، رئیس اتحادیه فروشندگان گچ و آهک و مصالح ساختمانی گفت‌وگو کرده‌ایم.

با توجه به رکود حاکم در صنعت ساختمان و صنایع پایین‌دستی چرا قیمت مصالح ساختمانی افزایش داشته است؟

برخلاف تصور، افزایش قیمت این محصولات به دلیل افزایش نرخ تورم نبوده است بلکه با توجه به اطلاعاتی که در اختیار داریم به دلیل رقابت ناسالم میان تولیدکنندگان شکل گرفته است. به این ترتیب که در پایان سال 93 و ابتدای 94 رکود باعث انباشته‌شدن محصولات در برخی کارخانه‌ها شد و رقابت ناسالم برای فروش محصولات شکل گرفت که در نهایت به تعطیلی برخی واحدها و اکنون خالی شدن انبارها منجر شده است. البته این پایان کار نیست چون تعیین قیمت مصوب بر پایه سال‌های گذشته مثل 93 و 94 مشکلات را تشدید کرد.

بیشترین مشکل اقتصادی در کدام رسته تولیدی در مصالح ساختمانی به وجود آمده است؟

با توجه به نوسان‌های تولید و کاهش قدرت اداره مجموعه‌های تولیدی به دلیل مشکلات نقدینگی، بیشترین معضل در بخش تولید گچ ایجاد شده است.

آیا نوسان نرخ ارز بر این موضوع تأثیرگذار است؟

بله، قطعا افزایش نرخ ارز در این صنعت تاثیرگذار است چون در بسیاری از تولیدات، مواد اولیه و برخی تجهیزات باید از خارج تامین شود، اما مهم‌ترین معضل در تمامی صنایع، نوسان قیمتی است. چون وقتی تولیدکنندگان امکان برنامه‌ریزی برای محل سرمایه‌گذاری خود نداشته باشند قطعا نمی‌توانند به فعالیت اقتصادی خود ادامه دهند چون زیان می‌کنند. به همین دلیل حتی اگر افزایش قیمت داریم بهتر است نرخ حداقل برای یک سال ثابت باقی بماند و نوسان جزئی داشته باشد. این‌گونه نوسان‌ها در بازار ایران سمی مهلک برای تولید است.

آیا نوسان دلار بر تمامی صنف تاثیرگذاری یکسان دارد؟

خیر؛ بر اساس اصول اقتصادی هر تولید و محصولی متناسب با میزان وابستگی به بازارهای خارجی از نوسان‌های ارزی متأثر خواهد شد، به عنوان مثال بیشترین تأثیرپذیری در بخش تولید فولاد و آهن است؛ اما تولیداتی مثل کاشی، آجر یا از این دست محصولات تأثیرپذیری کمتری از نرخ دلار دارد.

واردات تا چه اندازه به تولید ضربه زده است؟

برخی محصولات و تولیدات مصالح ساختمانی واردات ندارد چون به اندازه کافی در ایران تولید شده و بازاری برای خارجی‌ها نیست اما در بخش‌هایی مثل سرامیک، کاشی، آجرهای خاص یا از این دست تولیدات متاسفانه واردات صورت می‌گیرد که می‌تواند ریشه‌های تولید داخل کشور را تضعیف کند. این در حالی است که در برخی موارد قاچاق هم وجود دارد.

منظور شما از قاچاق چیست، چون بیشتر محصولات مصالح ساختمانی وزن زیادی دارد و حمل آنها بسادگی صورت نمی‌گیرد؟

قاچاق امروز مثل گذشته از بیراهه‌ها یا مناطق صعب‌العبور نیست چون قاچاق،هدفمند و کاملا مشخص از مبادی ورودی قانونی صورت می‌گیرد. مثلا کم‌اظهاری، ارائه فاکتورها و اسناد غلط از جمله این موارد است که قاچاق را افزایش داده است.

بازارهای صادراتی محصولات ایرانی در چه شرایطی است؟

در نگاه اول با توجه به افزایش نرخ ارز، صادرات جذابیت بیشتری برای تولیدکنندگان خواهد داشت اما وقتی به موضوع صادرات دقیق توجه می‌کنیم، می‌بینیم این‌گونه نیست چون دو مشکل اصلی بر صادرات ایران سایه افکنده است که عبارت است از نبود قوانین مناسب و تسهیل‌کننده صادرات و ناامنی در بازارهای سنتی اطراف ایران. به این ترتیب که قوانین دست و پاگیر و مشکلات نقل و انتقال پول فعلا اجازه افزایش صادرات را با وجود توانمندی‌های موجود نداده است و در کنار آن بازارهای عراق و افغانستان، یمن و کشورهایی که بیشتر با ایران مراودات اقتصادی دارند امروز ناامن شده و نمی‌توانیم بسادگی با آنها وارد معامله شویم.

مهدیه آخوندزاده - اقتصاد جام جم