تلاش سرویس اطلاعات انگلیس در فتنه ۸۸ برای تشدید ناآرامی‌ها در ایران

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از تسنیم، اطلاعات جدید از اسناد منتشر شده توسط «ادوارد اسنودن» نشان می‌دهد سرویس اطلاعات انگلستان در سال ١٣٨٨ با استفاده از حربه‌های اینترنتی برای تشدید ناآرامی در ایران تلاش کرده است. بر اساس این اسناد، اداره ارتباطات دولتی بریتانیا که وظیفه جاسوسی اینترنتی را به‌عهده دارد و خواهرخوانده آژانس امنیت ملی آمریکا به شمار می‌آید، تیم ویژه‌ای برای تمرکز بر ایران ایجاد کرده بود.

اهداف این تیم عبارت بوده‌اند از:

* اعتبارزدایی از سران ایران و برنامه هسته‌ای این کشور

* ممانعت یا ایجاد اخلال در دسترسی ایران به اقلام مورد استفاده در برنامه هسته‌ای

* انجام عملیات جاسوسی و جمع‌آوری اطلاعات

* مقابله با سانسور.

اسناد اسنودن نشان می‌دهد که سرویس اطلاعات انگلستان با به‌کارگیری تکنیک‌های مهندسی اجتماعی و با ساخت حساب‌های جعلی در شبکه‌های اجتماعی و از طریق یک سایت کوتاه‌سازی آدرس اینترنتی، سعی در جذب معترضان و تهییج و خط‌دهی به آنها داشته است.

فعالیت این سایت بعد از ناآرامی‌ها در ایران، در شبکه‌های اجتماعی تقریباً به صفر رسیده است. این سایت بعدها برای یک دوره زمانی در ابتدای ناآرامی‌ها در سوریه هم فعال شده است.

مشروح این گزارش در ادامه آمده است.

بنا بر گزارش سایت «مادربرد»، اسناد جدیدی که «ادوارد اسنودن» منتشر کرده، فاش می‌کند که یکی از واحدهای سازمان اطلاعات انگلیس با حروف اختصاری «GCHQ» موسوم به «ستاد ارتباطات دولت انگلیس» تلاش کرده تا در طول آشوب‌های مربوط به انتخابات ریاست‌جمهوری سال 88 ایران و همچنین ناآرامی‌های مربوط به بیداری اسلامی در کشورهای عربی که از سال 2011 آغاز شده بود، بر فعالان اینترنتی اثرگذاری داشته باشد.

«ستاد ارتباطات دولت انگلیس» (GCHQ) که یک سازمان اطلاعاتی در دولت بریتانیا است، مسئول عملیات جاسوسی، عملیات نظامی و حفاظت اطلاعات در این کشور است. مقر این سازمان در شهر «چلتنهام» واقع شده است.

واحد ویژه این ستاد موسوم به گروه اطلاعات تحقیقات تهدید مشترک (JTRIG) زمانی شناسایی شد که در اسناد محرمانه رده بالا افشا شد، سعی کرده تا با استفاده از تاکتیک‌هایی موسوم به «هانی پات»، در انجمن های اینترنتی از جمله هکرهای ناشناس و گروه‌های دیگر نفوذ کرده و در فعالیت‌های آنها تغییراتی ایجاد کند.

فعالیت‌های این گروه علیه هکرها قبلا گزارش شده است ولی تلاش این گروه برای نفوذ در خاورمیانه و اثرگذاری بر حوادث کشورهای خاورمیانه به ویژه ایران هرگز پیش از این گزارش نشده بود.

اما «هانی‌پات» چیست؟ این مکانیزم امنیت رایانه‌ای، در اصل، یک منبع سیستم اطلاعاتی با اطلاعات کاذب است که برای مقابله با هکرها و کشف و جمع‌آوری فعالیت‌های غیرمجاز در شبکه‌های رایانه‌ای بر روی شبکه قرار می‌گیرد.

یکی از سرویس‌های کوتاه‌کننده آدرس سایت‌ها که هم‌اکنون غیرفعال شده است، lurl.me، بوده که توسط «ستاد ارتباطات دولت انگلیس» راه اندازی شده بود که شبکه‌های اجتماعی را قادر می‌ساخت تا فعالیت‌های جاسوسی انجام دهند. این سرویس در توئیتر و دیگر شبکه‌های اجتماعی برای انتشار پیام‌هایی در حمایت از ناآرامی‌ها و آشوب‌ها در خاورمیانه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این پیام‌ها با هدف اثرگذاری بر معترضانی که علیه دولت‌ خود به خیابان‌ها آمده بودند، منتشر می‌شد تا آنها را تحریک کرده و به جاسوسی و جمع آوری اطلاعات بپردازند؛ اطلاعاتی که به این نهاد جاسوسی انگلیسی کمک می‌کرد تا بیش از پیش اهداف خود را در سراسر جهان پیش ببرد. این سرویس در حقیقت دستیابی به این افراد و ردیابی آنها را آسان‌تر می‌ساخت.

نویسنده این گزارش تأکید می‌کند: من به این دلیل توانستم این اطلاعات را از میان اسناد اسنودن خارج کنم که خودم شخصا در گذشته هدف این سرویس اطلاعاتی انگلیسی قرار گرفته بودم.

بنا بر اسناد افشا شده، این پروژه با یگان ویژه این نهاد جاسوسی اطلاعاتی انگلستان موسوم به «گروه اطلاعات تحقیقات تهدید مشترک» در ارتباط است که مأموریت اصلی آن استفاده از «حقه‌های کثیف» برای «نابود کردن، کاهش اعتبار و ایجاد اخلال» در کشورهای هدف از طریق «اعتبارزدایی» آنها می‌باشد.

سرویس کوتاه سازی آدرس سایت اینترنتی با نام مستعار «DeadPool» در حقیقت یکی از ابزارهای «هانی‌پات» مورد استفاده یگان ویژه این سرویس اطلاعاتی انگلیس برای اثرگذاری در ایران و برخی کشورهای خاورمیانه به شمار می آید.

بر اساس اسناد فاش شده اسنودن، این یگان ویژه جاسوسی، یک گروه عملیاتی برای اهداف بین‌المللی دارد که بعدا یک زیرگروه برای کشور ایران تشکیل داده بود. در بخشی از این اسناد آمده است: «تیم ایران در حال حاضر با هدف اثرگذاری بر برنامه هسته‌ای ایران از طریق: (1) اعتبارزدایی رهبری ایران و برنامه هسته‌ای این کشور، (2) ممانعت یا ایجاد اخلال در دسترسی ایران به اقلام مورد استفاده در برنامه هسته‌ای (3) انجام عملیات جاسوسی و جمع آوری اطلاعات و (4) مقابله با سانسور، فعالیت می‌کند».

در ادامه این سند جزئیاتی درباره روش‌های به کارگرفته شده توسط یگان ویژه سرویس اطلاعات انگلستان برای دستیابی به این اهداف از طریق ایجاد شخصیت‌های جعلی در شبکه‌های اجتماعی، بارگذاری ویدئوهای یوتیوب، و ایجاد گروه‌های فیس‌بوکی برای ارائه دستور کار یا اطلاعات خاص، ارائه شده است. بسیاری از این تکنیک‌ها در یک سری از حساب‌های کاربری شبکه‌های اجتماعی که شدیدا از کوتاه کننده آدرس اینترنتی استفاده می‌کردند، کاملا مشهود است.

بنا بر این گزارش، به نظر می‌رسد که تعداد حساب‌های کاربری توئیتری که در ماه ژوئن سال 2009 فعال بوده‌اند، بسیار اندک بوده و فالوئرهای آنها نیز بسیار کم بوده‌اند و مرتبا نیز مطالب مشابهی را توئیت می‌کردند و لینک‌ها را با استفاده از lurl.me گرفته بودند. یکی از اولین حساب‌های کاربری اینچنینی، 2009iranfree بوده است.

به نظر می‌رسد بخش اعظمی از حساب‌های کاربری توئیتری که به ندرت فعالیت داشته‌اند، فعالیتشان حول موضوع قادر ساختن مردم ایران به دسترسی به اطلاعاتی که در غیر این صورت توسط دولت سانسور می‌شود، بوده است.

در سند علوم رفتاری این یگان ویژه اطلاعاتی، این موضوع تحت عنوان «فراهم کردن دسترسی آنلاین به مطالب و اطلاعات سانسور نشده (به منظور ایجاد اخلال)» تعریف شده است. این موضوع از طریق ارائه اطلاعاتی درباره وبسایت‌‌های مسدود شده و دسترسی به گزارش‌های خبری بین‌المللی دنبال شده است. از سایت‌هایی که این حساب‌های توئیتری مدام به آنها ارجاع می‌داده‌اند، سایت iran-news.info بود که اخبار مربوط به ایران را به زبان انگلیسی، ارائه می‌کرد.

شاید در ظاهر اینگونه بنظر برسد که ستاد ارتباطات دولت انگلیس و تظاهرات ضددولتی، هدفی مشترک در از بین بردن اعتبار حکومت ایران و مبارزه با سانسور داشته‌اند. اما خوب است بدانیم که یکی از اهداف اعلام شده گروه اطلاعات تحقیقات تهدید مشترک انگلیسی‌ها، استفاده آنلاین از نیروی انسانی برای جمع‌آوری اطلاعات (چیزی شبیه پروژه خبرنگار-شهروند) است و lurl.me از ابتدا برای انجام جاسوسی سیگنال (شنود اطلاعاتی با استفاده از سیگنال‌های الکترونیکی) به منظور سیاه‌نمایی استفاده می‌شده است.

این گزارش می‌افزاید، هدف اصلی تم تکرارشونده این شبکه از حساب‌های کاربری توئیتری، تهییج خوانندگان و کاربران خارج از ایران برای ترغیب شمار اندکی در ایران برای اعتراض بوده که ادعا می شد علیه ریاست جمهوری این کشور انجام می‌گیرد. از روش‌های توصیف شده در سند این یگان ویژه اطلاعاتی انگلیس «در آوردن ادای یک شخص واقعی (برای اعتبارزدایی، ترویج بی‌اعتمادی، دلزده و دلسرد کردن، فریب دادن، بازداشتن، به تأخیر انداختن یا ایجاد اخلال» عنوان شده است.

این گزارش در بخش دیگری می نویسد: بدون توجه به هدف نهایی که به نظر می‌رسد همچنان نامشخص باشد، به نظر می‌رسد که این گروه در ترویج بی‌اعتمادی در ایران به اهداف خود رسیده باشد.

تمام اینها در شرایطی است که این سایت کوتاه کننده آدرس اینترنتی، در سال 2010 دیگر هیچ فعالیت جدیدی نداشته و پس از آن در سال 2011 به یکباره فعالیت خود را این بار در مورد سوریه در دوران بیداری اسلامی در کشورهای عربی آغاز کرده، آن هم با نام کاربری access4syria. این حساب کاربری صرفا در ماه‌های می تا ژوئن سال 2011 فعالیت داشته و تنها از ساعت 9 صبح تا 5 بعدازظهر به وقت گرینویچ از روزهای دوشنبه تا جمعه فعالیت می‌کرده است.

این گزارش می‌افزاید: باور این مسئله دشوار است زمانی که این یگان ویژه اطلاعاتی نام‌‌های کاربری ساختگی را در شبکه‌های اجتماعی مدیریت می‌کند، تنها قادر باشد شمار محدودی حساب کاربری با محتوای کاملا یکسان ایجاد کند و آن هم تازه در زمان‌های محدود و صرفا به زبان انگلیسی فعالیت کند. با این وجود، صفحه‌ای از اسناد افشاشده درباره دشواری‌هایی که مأموران مخفی این سرویس اطلاعاتی در اجرای عملیاتشان با آن مواجه بوده‌اند نیز وجود دارد؛ دشواری‌هایی شامل حفظ بیش از دو یا سه هویت جعلی و دسترسی محدود به مشاوران زبانی.

در یکی از اسناد فاش شده با عنوان «پشتیبانی علوم رفتاری برای اثرگذاری یگان ویژه اطلاعاتی و عملیات انسانی آنلاین» آمده است، حساب‌های فعالیت‌های توئیتری در سوریه نیز همانند حساب‌های کاربری ایرانی، حول هدف فراهم ساختن شرایطی برای شهروندان سوری به منظور دور زدن سانسور اینترنتی دولت، بوده است.

بر اساس این سند، دستورالعمل‌های عربی ارائه شده در خصوص سوریه، خوانندگان را تهییج می‌کرده تا «از طریق ماهواره به اینترنت متصل شوند، برای مثال، در خانه دوستان، فروشگاه‌های اینترنتی و یا در دفاتر شرکتها». همچنین از خوانندگان خواسته می‌شد، «از فیلترشکن برای باز کردن صفحات مسدود استفاده کنند»، همچنین مدعی می‌شدند که در این صورت از اینترنت امن استفاده می‌کنند.

اسناد افشا شده نشان می‌دهد آخرین فعالیت سایت lurl.me مربوط به ماه نوامبر سال 2013 بوده است.