فناوری‌ ایرانی در مسیر بازارهای بین‌المللی

توسعه دانش‌بنیان، نیازمند اقتصاد دانش پویا و بالنده است. بر مبنای این باور، معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری برای پنجمین سال نسبت به برگزاری نمایشگاه فناوری و نوآوری‌های پیشرفته اینوتکس2016 با حضور 90 شرکت دانش‌بنیان داخلی و 83 شرکت دانش‌بنیان خارجی از چهار کشور اقدام کرد تا در مسیر توسعه و تقویت اقتصاد دانش‌بنیان گام برداشته باشد.

بر‌خلاف نمایشگاه‌های دیگر که اغلب شرکت‌کننده‌ها در چند سالن مستقر می‌شدند، نمایشگاه اینوتکس 2016 با حضور 173 شرکت، تنها در سالن دو طبقه خلیج‌فارس در محل نمایشگاه بین‌المللی تهران برگزار شده بود. شاید یکی از دلایل مهم آن، تخصصی بودن فضای نمایشگاه بود که نیازی به تزئین غرفه‌ها با سخت‌افزارهای تولید شده نبود و شرکت‌کنندگان بیشتر به دنبال تعاملات تجاری و اطلاعاتی بودند. این ویژگی نمایشگاه اینوتکس باعث شده بود، بازدیدکنندگان آن نیز خاص باشند و حضور افراد غیرمتخصص بسیار کمرنگ باشد. علی‌الاصول با همین فرض، تاریخ برگزاری نمایشگاه 2 تا 5 خرداد (از یکشنبه تا چهارشنبه) در نظر گرفته شده بود.

تلاش برای حضور در بازارهای بین‌المللی

مهندس حمیدرضا امیری‌نیا، رئیس پنجمین نمایشگاه فناوری و نوآوری‌های پیشرفته (اینوتکس 2016) در گفت‌و‌گو با جام‌جم، تسهیل شرایط برای حضور شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی در بازارها و مبادلات تجاری بین‌المللی را مهم‌ترین هدف اینوتکس عنوان می‌کند و می‌گوید: نتایج موثر برگزاری این نمایشگاه در سال‌های گذشته موجب شد، امسال حضور شرکت‌های خارجی دو برابر بیشتر باشد و همچنین شاهد افزایش 30 درصدی حضور شرکت‌های داخلی باشیم.

وی با اشاره به توانمندی شرکت‌های داخلی برای حضور در بازارهای بین‌المللی رقابت‌پذیر، ادامه می‌دهد: برگزاری بیش از صد مذاکره تجاری بین شرکت‌های داخلی و خارجی، برگزاری 17 نشست تخصصی با حضور استادان بین‌المللی از 14 کشور دنیا و 9 نشست تخصصی با مضمون نوآوری اجتماعی، انرژی، تحقیقات بازاریابی محصولات‌ های‌تک ازجمله دستاوردهای این نمایشگاه است. امیری‌نیا نمایشگاه را فرصتی برای آموزش و توسعه مهارت‌های ارتباطی شرکت‌های داخلی می‌داند و ادامه می‌دهد: بسیاری از شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی درباره نحوه ارتباط‌گیری و مذاکره با خارجی‌ها مهارت ندارند و این از نقاط ضعف ماست که باید رفع شود.

به گفته رئیس نمایشگاه اینوتکس 2016، در میان فعالان فناوری‌های پیشرفته، بیشترین مشارکت در اینوتکس 2016 مربوط به حوزه‌های فناوری اطلاعات (IT) و سپس تجهیزات پزشکی بوده است.

پرنده بدون سرنشین از انحصارآمریکا درآمد

«عمود پرواز داکت فن بدون سرنشین» سال‌ها در انحصار نیروی دریایی آمریکا بوده است و متقاضیان برای تهیه آن باید این پرنده را از کشور مذکور خریداری می‌کردند. فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های مختلف ازجمله امیرکبیر و شریف، اخیرا موفق شدند در مدت زمان شش ماه این فناوری را بومی و برای اولین بار درنمایشگاه اینوتکس 2016 رونمایی کنند.

مهندس حمید رشیدی، کارشناس ارشد دینامیک پرواز دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی درباره ویژگی‌ها و کارکردهای این پهپاد به جام‌جم می‌گوید: نمونه اصلی این پرنده ـ که تا چهار ماه آینده رونمایی خواهد شد ـ 25 کیلوگرم وزن برخاست، 5‌‌/‌‌1 ساعت مداومت پروازی و امکان حمل سه کیلوگرم محموله را دارد. این وسیله در صورت برخورد با مانع می‌تواند پایداری خود را حفظ کند. وی ادامه می‌دهد: این وسیله امکان فیلمبرداری و عکسبرداری از مناطق مختلف را دارد و توسط سازمان‌های مختلفی همچون سازمان آتش‌نشانی، محیط‌زیست، جنگلبانی، بازرسی لوله‌های گاز و نفت، پلیس راه، گشت‌های درون‌شهری، داخل مناطق شهری و اورژانس می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

وی حضور شرکت‌های خارجی در نمایشگاه را در تبلیغ محصولات ایرانی و خرید آن با توجه به قیمت تمام شده تولیدات داخل کشور و ایجاد فضای رقابت میان شرکت‌ها موثر و مفید می‌داند.

بازگشت خودروهای دیزلی

زمانی بود که اتومبیل‌های دیزلی به علت عملکرد ضعیف، صدای موتور وآلایندگی بالا در حال کنار گذاشته شدن بودند؛ اما مزایای آنها باعث شده تا متخصصان، خودروهای دیزلی جدیدی را طراحی کنند و این خودروها این روزها همچنان در اروپا در حال تردد هستند. خودروسازان ایرانی نیز سعی کرده‌اند از این قافله عقب نمانند.

به گفته سعید جعفری، عضو شرکت تحقیقات موتور ایران خودرو، موتورهای دیزلی ساخت داخل در حال گذراندن مرحله آزمایشی خود هستند تا بعد از رفع معایب و آزمون‌های متعدد، با کمترین اشکال به دست مصرف کننده برسند. وی در پاسخ به این پرسش که در صورت موفقیت طرح، از چه زمانی شاهد تردد خودروهای دیزلی در سطح شهر خواهیم بود، به جام‌جم می‌گوید: با توجه به انجام بخش عمده آزمون‌ها و قرار داشتن آن در مرحله پایانی، در صورت دریافت تائیدیه محیط‌زیست و راهنمایی‌و رانندگی، احتمالا خودروهای دیزلی ظرف شش ماه تا یک سال آینده وارد بازار می‌شوند.

جعفری در بخش دیگر اظهارات خود درباره موتور دیگری که در غرفه وجود دارد، می‌گوید: این موتور EF7 مجهز به توربوشارژ است که چند ماهی است خودروهای ملی سمند و سورن به آن تجهیز شده‌اند. افزایش راندمان موتور، احتراق کامل و کاهش مصرف سوخت، از فواید نصب توربوشارژ روی این خودروهاست.

وی در پاسخ به این پرسش که تجهیز موتور به این فناوری در افزایش قیمت خودرو تا چه اندازه تاثیر دارد، می‌گوید: با توجه به این که نصب توربوشارژ، موجب تغییراتی در دیگر بخش‌های موتور می‌شود و خود توربوشارژ نیز مکانیزم بسیار پیشرفته‌ای دارد و باید از کشور آلمان یا چین وارد کنیم، فکر می‌کنم تقریبا با افزایش دو تا سه میلیونی قیمت سمند و سورن مواجه باشیم.

ساخت دستگاه تست جعبه سیاه در کشور

یکی دیگر از صنایع شرکت‌کننده در نمایشگاه اینوتکس 2016، صنعت هوا فضا بود. با وجود آن که شرکت‌های فعال در این صنعت بسیار معدود بود، در میان آنها غرفه‌ای وجود داشت که نظر بازدید کنندگان را جلب می‌کرد و آن نمایش جعبه سیاه هواپیما و رنگ خاص آن بود.

نام این جعبه معروف در هواپیما باعث شده غالبا تصور کنیم رنگ این جعبه نیز سیاه است؛ اما واقعیت چیز دیگری است. مهندس مهدی ایزدپناه، مدیرعامل یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان که کارش طراحی و تولید استندهای تست است، به خبرنگار جام‌جم می‌گوید: رنگ جعبه سیاه در همه جای دنیا نارنجی رنگ است و دلیل آن سهولت بیشتر در پیدا کردن جعبه در پی وقوع سانحه برای هواپیماست. وی درباره ضرورت مقاوم بودن جعبه سیاه در برابر هر گونه آسیب می‌گوید: با توجه به اهمیت اطلاعات ثبتی در آن، این دستگاه قبل از به کارگیری در هواپیما مورد آزمون‌های مختلفی همچون غوطه‌وری در آب دریا، انفجار و برخورد با کوه قرار می‌گیرد.

مهندس ایزدپناه ادامه می‌دهد: ما دستگاه آزمون شبیه‌ساز برخورد هواپیما به کوه برای جعبه سیاه را در کشور ساخته‌ایم. جعبه سیاه، داخل این دستگاه قرار می‌گیرد و به وسیله نیروی فشاری که پشت جعبه ایجاد و سبب شلیک می‌شود، جعبه به میزان سرعت هواپیمای در حال حرکت، با کوه فرضی برخورد می‌کند و میزان مقاومت آن سنجیده می‌شود.

وی درباره ویژگی‌های دستگاه اصلی آزمون جعبه سیاه می‌گوید: این دستگاه ماکت، مقیاس یک به ده دستگاه اصلی است. طول دستگاه اصلی 11 متر است که حدود دو متر لوله پرتاب شونده دارد. جعبه سیاه به صورت واقعی در آن قرار می‌گیرد و به سوی مانع شلیک می‌شود. به اندازه مدت زمانی که هواپیما و جعبه سیاه به کوه برخورد می‌کند، به همان میزان، در فرآیند تست، شتاب برخورد روی جعبه نگه داشته می‌شود. بعد از برخورد، میزان سلامت قطعات و اطلاعات داخل جعبه سیاه بررسی می‌شود. ایزدپناه می‌افزاید: بزرگ‌ترین هدف ما، حفظ اطلاعات چیپ موجود در داخل جعبه است. این دستگاه در هر وضعیت آسیب‌پذیری نباید مشکل پیدا کند.

وی درباره انواع جعبه سیاه و نوع مورد استفاده آن در ایران می‌گوید: جعبه سیاه خیلی متنوع است، ولی به جعبه سیاه نمونه خارجی دسترسی نداریم و جعبه سیاه‌هایی که فعلا روی 2000 هواپیمای نظامی و هلیکوپتر کشور نصب شده‌اند، صددرصد ایرانی هستند که مطابق با استانداردهای جهانی طراحی و ساخته شده‌اند. البته این موضوع درباره هواپیماهای مسافربری که از خارج خریداری می‌شوند، صدق نمی‌کند.

دقت 95 درصدی ایمپلنت‌ها با پرینتر سه بعدی

مدل‌سازی سه‌بعدی در قطعه‌سازی، معماری، طراحی صنعتی، رباتیک، صنایع هوافضا و پزشکی رایج است. صنایع هر کاری که نیاز به شبیه‌سازی، تولید ماکت و ساخت طرح اولیه باشد، با استفاده از پرینتر سه‌بعدی، می‌توانند آن را شبیه‌سازی کنند و ماکت قطعات آن را بسازند و در زمانی بسیار کم، به بررسی قطعه بپردازند. استفاده از این روش باعث افزایش ضریب اطمینان در انجام کار می‌شود. محمد جواد کریمی، عضو پارک فناوری پردیس که مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان طراح و سازنده ایمپلنت و پروتز است، به جام‌جم می‌گوید: استفاده از ایمپلنت‌های طراحی شده با پرینتر‌های سه بعدی بر مبنای سی‌تی‌اسکن عضو بیمار، باعث شده جراحی‌های دندان تا 95 درصد و جراحی مربوط به کاشت ایمپلنت در صورت یا کاسه سر صد در صد با موفقیت انجام شود.

عضو پارک فناوری پردیس، جنس ایمپلنت مورد استفاده در بدن را تیتانیوم (رده پزشکی) معرفی می‌کند و می‌گوید: تنها فلز سبکی که با بافت بدن همخوانی دارد و ایجاد عفونت نمی‌کند، تیتانیوم است. بتازگی در برخی کشورها مواد پلیمری خاصی ساخته شده که قابلیت جاسازی در بدن دارد که البته بسیار گران‌تر از تیتانیوم است.

سهیلا فلاحی‌‌