«کالا» انگاری کتاب

اگر چنین اتفاقی رخ دهد، آن‌وقت ما نویسندگان حرفه‌ای خواهیم داشت؛ به این معنا که نانشان را از طریق نویسندگی به دست بیاورند. این اتفاق مبارکی است، چراکه نگاه روشنفکرانه را از نویسندگی واپس می‌زند. خوب است نویسندگان ما مخاطبانشان را بشناسند و برای مخاطبانشان بنویسند. برای نان درآوردن و برای این‌که مردم را سرگرم کنند، بنویسند. لزومی ندارد که همواره بنویسیم تا در ادبیات ماندگار شویم. تبدیل کتاب به یک کالا، خوانندگان بیشتری را به سوی کتاب می‌آورد و در نتیجه بازار نشر را گرم و از انقراض کتاب جلوگیری می‌کند.

مسأله بر سر این است که هر وقت شخصی به سمت نویسندگی می‌رود؛ پز فرهنگی به خود می‌گیرد؛ در صورتی که کتاب هم مانند هر کالای مادی دیگری باید تولید شود و در دسترس مخاطب باشد. در واقع نویسنده باید خود را همچون یک نجار، مولد بداند. نویسنده نباید گمان کند چیزی چندان متمایز خلق می‌کند. این‌که ما در ایران اصولا کتاب را کالا نمی‌دانیم، به بازار نشر آسیب می‌رساند؛ حال آن که کتاب را باید یک کالایی فرهنگی دید که به سلسله‌ای از تقاضاها پاسخ می‌گوید.

پدرام پاکآیین

روزنامه‌نگار