آوای همدلی ‌فرهنگ‌ها در شبکه‌های رادیویی استان‌ها‌

سیاستگذاری متمرکز این رادیوها در اداره کل صدای استان‌ها در تهران به عنوان ستاد انجام می‌گیرد که مسئولیت آنها بر عهده زعفر مراغه‌ای مدیرکل صدای استان‌های رسانه ملی است. مراغه‌ای، کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی و کارشناس ارشد مدیریت اجرایی را در کارنامه تحصیلی خود دارد. در گفت‌وگو با مدیرکل صدای استان‌ها راه‌های افزایش جذب مخاطب و جذابیت بخشی به برنامه‌های شبکه‌های رادیویی استان‌ها را مورد بررسی قرار دادیم.

چه برنامه‌ای برای بهبود وضعیت شبکه‌های رادیویی در استان‌ها دارید؟

شبکه‌های رادیویی استانی، ظرفیت‌های بالقوه خوبی دارند و به واسطه تنوع اقوام، فرهنگ‌ها، آداب و رسوم نیک و آیین‌های پسندیده و همچنین سوژه‌های بکر برای برنامه‌سازی از مزیت‌های رقابتی قابل ملاحظه‌ای نسبت به شبکه‌های سراسری برخوردارند و مأموریت شبکه‌های استانی احیا و تقویت آنهاست.

ما در اداره کل صدا برنامه‌های فراوانی برای استفاده از این ظرفیت‌ها داریم و هنرمندان و برنامه‌سازان شبکه‌های استانی نیز به نیکی از این ظرفیت‌ها و قابلیت‌‌ها در حوزه برنامه‌سازی بهره می‌گیرند.

چه ظرفیت‌هایی؟

سوژه‌های بکر و بی‌بدیل بومی، گویش‌ها، لهجه‌ها، فولکلور و ادبیات شفاهی، صنایع دستی، آداب و آیین‌هایی که در عین کثرت ندای وحدت دارند و موضوعاتی روزمره و شیرین که در زندگی مردم جریان دارد از مهم‌ترین ظرفیت‌هایی است‌ که در استان‌ها می‌توان به آن توجه کرد.

این موضوعات را چطور شناسایی می‌کنید؟

کارکرد رسانه‌ها بویژه شبکه‌های استانی و توفیقات آنها در تعامل با مخاطب است و از طرفی هر چقدر حوزه پیام‌رسانی، به عبارتی فاصله پیام‌دهنده با پیام‌گیرنده کمتر باشد، تاثیرگذاری پیام بیشتر خواهد بود.

بنابراین اعتماد به مردم و شنیده شدن صدای آنها در رادیوی خود‌ و سپس پیگیری موضوع مورد علاقه آنها مهم‌ترین شیوه برای ماست. رادیوهای استانی باید ارتباط تنگاتنگ با مردم داشته باشند تا مهم‌ترین و فوری‌ترین نیاز آنها را شناسایی و در کوتاه‌ترین زمان ممکن به آنها پاسخ دهند.

راهکارهای دیگری برای جذب مخاطب دارید؟

توجه جدی و شایسته و همچنین استفاده مناسب از ظرفیت‌های مناطق ازجمله لهجه گویش و زبان بومی، پرداختن به فرهنگ و آداب و رسوم اقوام، توجه ویژه به آموزه‌های دینی و اخلاقی به جهت ارتباط عمیق باورهای دینی با فرهنگ و فولکلور بومی استان‌ها می‌تواند به رسانه گرم، همراه و صمیمی رادیو در جذب بیشتر مخاطب کمک کند.

با توجه به فرهنگ‌های متنوع استان‌ها آیا نسخه واحدی می‌توان برای آنها تجویز کرد؟

هر استانی به لحاظ مختصات اقلیمی، تاریخی، جغرافیایی و حتی جمعیتی مزیت‌های خاص خودش را دارد. یقینا نسخه واحدی برای همه استان‌ها نمی‌توان پیچید. اطلس فرهنگی موضوعی و پژوهش، سند توسعه استان، نخبگان و مفاخر برای هر استانی وجود دارد که یاریگر شبکه‌های استانی است و می‌توان براساس آنها موضوعات و محورهای برنامه‌ای رادیوهای استانی را تهیه و تولید کرد.

مهم‌ترین برنامه‌های شما برای تحول در شبکه‌های استانی چیست؟

استفاده بهینه از تجارب مدیران و برنامه‌سازان، هنرمندان، نخبگان مراکز و کارشناسان ستاد اداره کل، تفویض اختیار بیشتر به مراکز استانی در تنظیم جداول پخش و موضوعات برنامه‌سازی و البته تقویت نظارت و ارزیابی برنامه‌های تولیدی و عملکرد مدیران ذیربط و همچنین تشکیل جلسات مشترک ارزیابی تولیدات و طرح و برنامه با حضور برنامه‌سازان مراکز و کارشناسان ستاد اداره کل برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدت آموزش، توجه به ساختارهای جدید برنامه‌سازی در حوزه رادیو ازجمله برنامه‌هایی است که به آن توجه داریم.

با این کار اولا زمینه رشد و شکوفایی استعدادهای نهفته در مراکز فراهم خواهد شد، ضمن این که اقتضائات و پتانسیل‌های هنری و رسانه‌ای و همچنین توقعات مخاطب خاص هر استان نیز مورد توجه بیشتر قرار می‌گیرد و از طرفی تشکیل جلسات مشترک ارزیابی موجب تقویت و تبادل تجربه بین برنامه‌سازان استانی و کارشناسان ستاد می‌شود.

ارزیابی برنامه‌ها به چه شکل صورت می‌گیرد؟

در حال حاضر برنامه‌های تولیدی مراکز از سه طریق ارزیابی می‌شود. اول از طریق کمیته‌های ارزیابی در خود مراکز استانی، دوم از طریق ارزیابی در ستاد و اداره کل و بالاخره ارزیابی‌های ادواری که از طریق مرکز نظارت و ارزیابی سازمان انجام می‌شود. در هر یک از اشکال فوق نقاط قوت و ضعف برنامه و در نهایت امتیاز هر برنامه در بخش‌های مختلف و امتیاز کلی برنامه مشخص می‌شود که ملاک اعمال تشویق‌ها، تذکرها و قضاوت در یک عرصه رقابتی خواهد بود. البته در هر مرحله نسبت به تقویت نقاط قوت و رفع نقاط ضعف اهتمام داریم.

تا چه اندازه با شبکه‌های سراسری رادیو در ارتباط هستید؟

ارتباط و همکاری با شبکه‌های سراسری صدا همیشه مدنظر بوده و شبکه‌های سراسری هم از فضای رادیویی در استان‌ها به خوبی استفاده می‌کنند، چراکه این ارتباط دوسویه منافع فراوانی هم برای شبکه‌های استانی و هم برای شبکه‌های سراسری صدا دارد و فرصتی است برای معرفی و انعکاس داشته‌های استانی از آنتن شبکه‌های ملی و سراسری صدا.

فرشید شکیبا