روایتی جذاب از 4 داستان موازی

به گزارش جام سیما، در این میان مهم کیفیت اثر تولیدی است که می‌تواند مخاطبان را مجذوب سوژه تکراری خود کرده و با قهرمان‌هایش همدل و همراه کند.

مجموعه تلویزیونی «یادآوری» به‌عنوان نخستین مجموعه بلند داستانی تولید‌شده در شبکه تلویزیونی آی‌فیلم به بهترین شکل ممکن از این سوژه بهره گرفته و مخاطبانش را به قضاوت راجع به آدم‌هایش فرا‌می‌خواند.

حجت قسم‌زاده‌اصل از معدود کارگردان‌های تلویزیونی است که در تمام ساخته‌هایش در یک مسیر مشخص حرکت کرده و به نوعی سبک در کار خود رسیده که مخاطب بدون تماشای عنوان‌بندی هم نام کارگردانش را می‌تواند حدس بزند.

این اتفاق در یادآوری هم رخ داده و به نوعی بلوغ و پختگی هم در اجزای خود رسیده که بدون شک به جذاب‌تر شدنش کمک شایانی کرده است.

استفاده از چند قصه مجزا که به موازات هم پیش رفته و در یک جا با هم برخورد می‌کنند، ایده‌ای جذاب و وسوسه‌کننده برای بسیاری از کارگردان‌های سراسر جهان است که گاه به نتایجی درخشان ختم شده و گاه کل کار را به نابودی کشانده است.

رویا غفاری در مقام نویسنده فیلمنامه در یادآوری دست به کار جسورانه‌ای زده و چهار داستان را به صورت موازی پیش برده تا از برخورد آنها با یکدیگر درام خلق کند.

نخست داستان علی نوجوان دبیرستانی است که طی یک درگیری همکلاسی‌اش (سینا) را ناخواسته به قتل رسانده و زیر تیغ و در انتظار اجرای حکم قصاص قرار دارد.

دومی داستان تیمور مرد جوان خلافکاری است که در زندان هم‌بند علی بوده و حال پس از آزادی از زندان به دنبال سهمش از دزدی قبلی از مراد است.

سومی داستان مهندس فرهمند، مرد موفقی است که همراه پسر خردسالش(امین) جدا از همسرش زندگی می‌کند و مشکلات زیادی هم با پسر خود دارد که سرانجام توسط مراد و تیمور دزدیده می‌شود.

آخری هم قصه شیدا و شیوا خواهران جوانی از طبقه مرفه است که پس از مرگ پدرشان با هم زندگی می‌کنند و با غرق شدن شیدا در دریا شیوا دچار مشکلات روحی می‌شود.

چهار قصه جدا از هم که ‌باید به یکدیگر پیوند خورده و همچون مهره‌های بازی دومینو به همدیگر برخورد کنند و قصه را پیش ببرند.

در پنج قسمت نخست یادآوری غفاری روی قصه علی و سینا متمرکز شده و موضوع تلخی را پیش کشیده که خوانندگان صفحه حوادث روزنامه‌ها بارها نمونه‌های مشابه‌اش را خوانده‌اند.

درگیری دو نوجوان بر سر موضوعی نه‌چندان مهم که آخر به قتل یکی و نابود شدن زندگی دیگری منجر می‌شود.

در یادآوری هم علی در موقعیتی اینچنینی قرار گرفته و پس از تحمل شش سال زندان خود را زیر چوبه‌ دار می‌بیند.

دعوای این دو و متعاقبش قتل سینا، مخاطب را شوکه کرده و خیلی سریع و بدون مقدمه چینی وارد ماجرا می‌کند. اتفاق خوبی که در اغلب مجموعه‌های تلویزیونی رخ نداده و مقدمه‌چینی‌های طولانی حوصله مخاطب را سر می‌برد.

شخصیت‌پردازی را می‌توان برگ برنده یک مجموعه تلویزیونی در مواجهه با بینندگانی دانست که صبر و حوصله بینندگان قدیمی‌تر تلویزیون را نداشته و قهرمان‌ها و ضدقهرمان‌هایی جذاب برای نشستن پای تلویزیون‌ها می‌خواهند.

در این مجموعه دقت زیادی روی پرداخت شخصیت‌ها شده و تلاش زیادی برای دوری از تیپ‌سازی انجام شده است.

همین شخصیت‌پردازی درست و اصولی سبب درگیر شدن مخاطب با شخصیت‌ها و همذات‌پنداری‌شان با هردوسوی دعوا شده است.

از یک‌سو پدر و مادر علی که این اتفاق زندگی‌شان را نابود کرده و در آن سو خانواده سینا به‌ویژه مادرش که همچنان مرگ فرزندش را باور ندارد. از خلال این کشمکش‌ها درامی قوی شکل گرفته که در سکانس تکان‌دهنده اعدام علی به اوج می‌رسد.

غفاری در رابطه با قصاص آگاهانه موضعی نگرفته و برخلاف برخی نمونه‌های سینمایی و تلویزیونی آن را کاملا به‌عهده مخاطب گذاشته است.

او از طریق وکیل علی از بخششی گفته که در اسلام بسیار روی آن تاکید شده و در عین حال حق قصاص را هم برای خانواده مقتول قائل شده است.

قصه مربوط به دزدیده شدن مهندس فرهمند و باج‌خواهی تیمور و همدستش از او بخش مهمی از فیلمنامه یادآوری را به خود اختصاص داده که تعلیق فوق‌العاده‌ای بر آن حاکم بوده و در عین حال تلخی‌اش در ذهن مخاطبان ته‌نشین می‌شود.

تیمور نمونه خوبی از یک ضد‌قهرمان کار شده و کلاسیک است که در عین بهره‌مندی از کلیشه‌ها صاحب هویت مستقلی است.

استفاده از دیالوگ‌های به اصطلاح پینگ‌پنگی هم ریتم خوبی به کار بخشیده و هم از خلال آن مخاطب به شکل فشرده‌تری اطلاعات خود درباره شخصیت‌ها را کامل می‌کند.

حجت قاسم‌زاده‌اصل از معدود کارگردان‌های تلویزیونی است که فیلم‌های تلویزیونی‌اش دکوپاژ و میزانسن‌های کاملا سینمایی داشته و قابلیت نمایش روی پرده نقره‌ای سینما را نیز دارد.

یادآوری را می‌توان کامل‌ترین کار تلویزیونی قاسم‌زاده‌اصل تا به امروز دانست که به‌خوبی قابلیت‌های نمایشی فیلمنامه را به تصویر کشیده و ریزه‌کاری‌های بسیاری در آن اعمال کرده که در پخش مجددش کاملا به چشم می‌آید.

برای مثال می‌توان به سکانس میخکوب‌کننده به قتل رسیدن دختر عکاس به دست تیمور اشاره کرد که تاثیر عمیقی بر مخاطب به جای می‌گذارد.

همین‌طور فصل تاثیرگذار اعدام پسر جوان که به دور از هرگونه وجوه جلوه‌گرانه نمایشی ساخته شده و ساختاری نزدیک به واقعیت دارد.

به همین دلیل هم مخاطب را تحت تاثیر قرار داده و به فکر فرو می‌برد بی‌آن‌که داعیه انتقال پیام به شکل اغراق شده برخی مجموعه‌های تلویزیونی را داشته باشد.

انتخاب صحیح بازیگر برای مجموعه‌هایی از جنس یادآوری که از چند قصه به ظاهر مجزا تشکیل شده، امری حیاتی است که قاسم‌زاده‌اصل در چند قسمت اولیه به‌خوبی از عهده انجامش برآمده است.

رویا تیموریان، فرخ نعمتی، سهیلا رضوی در کنار بهناز جعفری، وحید جلیلوند، متین ستوده، روزبه حصاری و امیر آقایی تیم یکدستی را شکل داده‌اند که باورپذیری را به اوج رسانده و مخاطب برای نزدیک شدن به شخصیت‌ها با مشکل مواجه نیست.

به‌خصوص آقایی که به نقش تکراری و کلیشه شده تیمور ابعاد تازه‌تری بخشیده و لحظات نابی را با تکیه بر توان بازیگری خود خلق کرده است.

در عین حال نباید از طراحی صحنه خوب یادآوری هم به‌سادگی گذشت که اوج آن را در خانه شیدا و شیوا و معماری تلفیقی آن مشاهده می‌کنیم.

برای مثال می‌توان از میز و صندلی و کمد فلزی رنگ و رو رفته‌ای یاد کرد که در گوشه‌ای از پذیرایی خانه قرار گرفته و می‌تواند تداعی‌کننده خاطره‌ای دور از گذشته این دو خواهر باشد.

موسیقی و ترانه عنوان‌بندی پایانی یادآوری با صدای رضا یزدانی هم کاملا از جنس فضای داستان بوده و به قدری جذاب از کار درآمده که مخاطب را تا انتهای آن با خود همراه می‌کند.

آی‌فیلم در نخستین تجربه تولید مجموعه تلویزیونی موفق عمل کرده و گام بلندی را در جهت برقراری ارتباط با مخاطب برداشته تا جایی که بازپخش این روزهای آن از شبکه پنج سیما مخاطبان زیادی را جذب کرده است.

ضمیمه قاب کوچک