آب‌های سرگردان رشت مدیریت می‌شوند

انتقال آب‌های سطحی و رفع مشکل آبگرفتگی یکی از اقدامات زیربنایی است که در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته انجام می‌شود، اما در برخی استان‌های ما تلاشی جدی برای بهره‌برداری از آب‌هایی که به‌واسطه ریزش باران در سطح شهرها جاری می‌شود و یکی از منابع تامین سفره‌های آب زیرزمینی است، صورت نمی‌گیرد.

هرچند معضل آبگرفتگی در استان‌های شمالی به دلیل بارش شدید باران آشکارتر است، اما گام‌هایی اساسی برای آماده‌سازی شهرهای این استان‌ها برای مقابله با پدیده سیلاب و استفاده درست و بهینه از باران برداشته نمی‌شود.

مدتی است در شهر رشت با ابتکار مسئولان اجرایی استان گیلان، طرح‌هایی برای مهار آب‌های سطحی در دست بررسی است که نتیجه آن به طور نسبی رضایتبخش بوده است و حتی معاون آمادگی و مقابله سازمان مدیریت بحران کشور اخیرا در جلسه‌ای اعلام کرد با توجه به این تجربه موفق، این طرح در قالب الگو به همه‌ استانداران کشور ابلاغ خواهد شد تا با اجرای آن از آبگرفتگی معابر و بروز سیلاب در شهرها جلوگیری شده و میزان خسارت کاهش یابد. علاوه بر آن از نزولات آسمانی نیز نهایت استفاده را برای مصرف ببریم.

عزم ملی

مرتضی اکبرپور، معاون آمادگی و مقابله سازمان مدیریت بحران کشور در گفت‌وگو با خبرنگار جام‌جم درباره این طرح گفت: تدبیر مدیران اجرایی این استان برای لوله‌گذاری کنار جاده‌ها برای حل معضل آبگرفتگی باعث شد تا هر چه آب در سطح شهر در حال حرکت بود، وارد کانال اصلی و از شهر خارج شود.

وی با اشاره به این‌که تجربه موفق شهر رشت در دیگر مناطق کشور هم قابل اجراست، افزود: اگر چنین روشی در دیگر شهرها به صورت الگو درآید دیگر مشکل آبگرفتگی در معابر شهری را نخواهیم داشت.

اکبرپور تاکید کرد: ساخت و سازهای بی‌رویه و طراحی مبلمان شهری یکی از عوامل مهم برای بروز پدیده آبگرفتگی است و در ساخت تاسیسات جدید شهری حتما باید تدابیری برای جلوگیری از چنین مشکلی اندیشیده شود.

وی با بیان این‌که اگر مسئولان استانی تاکنون برای دفع و انتقال آب‌های سطحی در شهرها اقدامات پیشگیرانه انجام می‌دادند، این روزها دیگر با مشکلی مثل وقوع سیل روبه‌رو نبودیم و در این صورت می‌توانستیم سیل را از رده حوادث غیرمترقبه خارج کنیم.

3 روش برای انتقال آب

افشین عزیزی، مدیرکل مدیریت بحران استانداری گیلان درباره نحوه اجرای این طرح به خبرنگار جام‌جم گفت: روش‌هایی که برای رفع آبگرفتگی معابر و دفع آب‌های سطحی به‌کار گرفته شده مبتنی بر سه طرح انتقال، دفع سیلاب و انحراف آب‌های سطحی است از این رو شهر به حوزه‌های مختلف آبگیر تقسیم‌بندی و حوزه‌های مشکل‌دار شناسایی و اولویت‌بندی شده است.

وی تصریح کرد: در همه شهرها خروجی‌های طبیعی مثل رودخانه یا مسیل داریم که در شهر رشت این مناطق شناسایی، پاکسازی و آماده‌سازی شده و با لوله‌گذاری، آب‌های سطحی را از مناطق پست آبگیر به رودخانه‌ها انتقال دادیم. در طرح انحراف نیز، آب‌ها را از بالادست از یک منطقه به منطقه‌ای دیگر منحرف می‌کنیم تا آب وارد شهر نشود و به سمت مزارع یا دشت‌ها سرازیر شود. در طرح پخش آب‌های سطحی هم با ایجاد استخرهای ذخیره آب و احیای آب‌بندها جلوی سیلاب را در سطح شهر می‌گیریم.

عزیزی با بیان این‌که با اجرای این سه طرح، بخش عمده برنامه انتقال، و تا اندازه‌ای انحراف آب انجام شده است، اضافه کرد: با وجود این‌که این طرح‌ها اجرایی شده، اما از آنجا که هنوز به مرحله تکمیل نرسیده و لوله‌گذاری در ده حوزه‌ مشکل‌دار انجام نشده، امکان دارد که مجدد معضل آبگرفتگی در برخی از معابر شهر رشت را داشته باشیم، اما به هر صورت روندی که در پیش گرفتیم تا حدود زیادی مشکل آبگرفتگی در برخی از معابر را مرتفع کرده است. وی با بیان این‌که این طرح از دو سال پیش در دست مطالعه و بررسی بود، تاکید کرد: این اقدامات از سال 92 به بعد شتاب بیشتری گرفت و حمایت استاندار و پشتکار مسئولان شهری در این زمینه بسیار موثر بوده است.

هماهنگی دستگاه‌ها

عزیزی هماهنگی‌های بین دستگاهی را باعث تسریع عملیات اجرایی دفع آب‌های سطحی در استان گیلان به‌ویژه شهر رشت می‌داند و می‌گوید: گاهی ممکن است لوله‌گذاری‌ها با تاسیسات دیگر نهادهای اداری شهر مثل آب، برق، گاز و مخابرات برخورد داشته باشد و اگر هماهنگی بین این نهادها وجود نداشته باشد، اجرایی شدن این طرح دشوار خواهد بود اما با توجه به این‌که قبل از انجام کار، هیاتی مرکب از نمایندگان نهادهای اداری در جلسات هماهنگی حضور داشتند و برای رفع موانع احتمالی یا مشکلاتی که در حین انجام طرح پیش می‌آمد، تدابیر لازم اندیشیده و کارها با سرعت بیشتری پیگیری شد.

این مقام مسئول در استانداری گیلان با بیان این‌که تاکنون 75 درصد از طرح‌های دفع آب‌های سطحی اجرایی شده است، ادامه داد: اگر تامین اعتبار لازم به موقع صورت گیرد، می‌توان ارزیابی کرد تا یک سال و نیم آینده دیگر معضل آبگرفتگی در معابر شهر رشت نداشته باشیم.

وی تصریح کرد: براساس مطالعات صورت گرفته درصددیم موقع آبگرفتگی هم ارتفاع آب‌های سطحی و هم مدت آب‌دار بودن معابر را کاهش دهیم و این مساله البته برای شهرهایی مثل رشت که بارندگی‌های زیادی دارد، حائز اهمیت است چون در گذشته آبگرفتگی معابر بسیار زیاد بود، اما با وجود بارندگی‌های شدید در پاییز امسال از میزان آبگرفتگی به میزان قابل توجهی کاسته شده است.

عزیزی با بیان این‌که این طرح علاوه بر شهر رشت در انزلی، آستانه و لاهیجان نیز تا حدود زیادی به مرحله اجرا درآمده گفت: در برخی از شهرهای استان گیلان مثل فومن، صومعه‌سرا، لنگرود، خمام و آستارا نیز مطالعات و بررسی‌ها به اتمام رسیده و حتی در برخی شهرها هم مقدمات اجرایی شدن این طرح فراهم شده است.

فتاح غلامی

جام‌جم