اولین‌های هوانوردی در ایران

میدان مشق: نخستین مکان ایران که یک هواپیما در آن به زمین نشست، میدان مشق دیویزیون قزاق (محل فعلی وزارت امور خارجه و نیروی انتظامی) بود. به دلیل این که هنوز در آن زمان فرودگاه در کشور وجود نداشت، این مکان به وسیله خلبان روس کوزمینسکی که از روسیه به ایران پرواز کرده بود، ناچار به عنوان محل فرود در نظر گرفته شد. این فرود دوازدهم دی ۱۲۹۲ خورشیدی رخ داد.

محله بی‌سیم تهران: این محله نخستین مکانی بود که از آن، یک هواپیما پرواز کرد. کوزمینسکی خلبان روس پس از فرود در میدان مشق دیویزیون قزاق به این نتیجه رسید که این میدان، فضای کافی برای پرواز هواپیما ندارد و پس از بررسی محله بی‌سیم را که در آن زمان قصر قجر نامیده می‌شد و زمینی هموار داشت، برای پرواز برگزید و هواپیما را از راه زمین به این منطقه منتقل کرد.

کلنل محمدتقی‌خان پسیان: نخستین ایرانی که دوره آموزش خلبانی دید، کلنل محمدتقی‌خان پسیان بود که برای آموزش فنون نظامی به کشور آلمان اعزام شد و در ادامه دوره آموزش، مدتی نیز برای یادگیری تکنیک هوانوردی آموزش دید. سال ۱۲۹۶ خورشیدی او پس از ۳۳ سورتی پرواز آموزشی به علت بیماری از ادامه پرواز چشمپوشی کرد و هیچ‌گاه تنها به عنوان خلبان با یک هواپیما پرواز نکرد.

قلعه‌مرغی: نخستین فرودگاه ایران، فرودگاه قلعه‌مرغی بود که برای نخستین‌بار در هشتم مرداد ۱۳۰۱ مورد بهره برداری قرار گرفت و نخستین هواپیما در این تاریخ از قلعه‌مرغی برخاست.

یونکرس اف ۱۳: نخستین هواپیمایی که ایران خریداری کرد، هواپیمای یونکرس ـ اف ۱۳ ساخت کشور آلمان بود که سال ۱۳۰۱ خورشیدی از نمایندگی شرکت یونکرس در تهران برای ارتش خریداری شد تا از آن به عنوان هواپیمای ارتباطی و ترابری نظامی بهره‌برداری شود.

احمدخان نخجوان: سرهنگ احمدخان نخجوان، نخستین خلبان ایرانی بود. او همراه نخستین دسته از افسران ارتش در ۱۳ خرداد ۱۳۰۲ برای آموزش خلبانی به فرانسه اعزام شد و نخستین ایرانی بود که توانست دوره خلبانی را گذرانده، گواهینامه خلبانی دریافت کند. نخستین پرواز مستقل او، ۱۶ دی ۱۳۰۳ خورشیدی انجام شد. او همچنین نخستین خلبان ایرانی بود که در تهران فرود آمد. احمدخان نخجوان همچنین پیشگام پرواز در مسیر طولانی پاریس ـ تهران و نخستین امیر خلبان در ایران بود.

یونکرس: شرکت یونکرس که ملیت آلمانی داشت، نخستین شرکتی بود که تاسیسات هواپیمایی در ایران به وجود آورد.

سیاوش سیاهپوش: نخستین ایرانی که یک هواپیما را تعمیر اساسی کرد، ستوان دوم سیاوش سیاهپوش بود. او سال ۱۳۰۹ یک بدنه کامل از هواپیمای نوع دی هاویلاند ۹آ را در تعمیرگاه قلعه مرغی تعمیر و با استفاده از بال‌های یدکی به یک هواپیمای کامل تبدیل و آماده پرواز گردانید. این هواپیما به خلبانی ستوان یکم مهدی سپه‌پور و سرنشینی ستوان دوم سیاهپوش پرواز آزمایشی موفقی انجام داد و سلامت به زمین نشست.

کارخانجات هواپیمایی شهباز: کارخانجات هواپیمایی شهباز، نخستین کارخانجات ایران برای مونتاژ هواپیما بود. این کارخانجات سال ۱۳۱۴ پایه‌گذاری و آمده بهره‌برداری شد. لوازم این کارخانجات برای تعمیرات اساسی و مونتاژ قطعات هواپیماهای مختلف، سال ۱۳۱۲ از انگلستان خریداری شد. این کارخانجات تا پیش از سال ۱۳۲۰ شمار بسیاری هواپیمای آموزشی و جنگی ساخت و به نیروی هوایی تحویل داد. این هواپیماها از نوع دی هاویلند تایگرمث، آداکس و هایند بودند. نخستین سری از این هواپیماها یکم مرداد ۱۳۱۷ پرواز کردند.

استوار جعفر دربندی: استوار جعفر دربندی، نخستین خلبانی بود که از چتر نجات استفاده کرد. ۲۰ مهر ۱۳۱۵ او در حالی که با هواپیمای آداکس مشغول پرواز بود، هواپیما آتش گرفت و ناچار شد از هواپیما بیرون پریده و از چتر نجات استفاده کند.