چرا مادران فرزندان خود را می‌کشند؟

برای بررسی ریشه این جنایت‌ها با دکتر مریم یوسفی، روان‌شناس به گفت‌وگو نشستیم که می‌خوانید.

انگیزه ارتکاب این جنایت‌ها، آن هم توسط مادران، چیست؟

در این مورد ما دو بحت داریم؛ بحث تفکر نادرست و بحث افسردگی.در مورد اکثر زنانی که دست به فرزندکشی می‌زنند، بحث افسردگی صادق است. البته چنین تفکری از قبل در ذهن مادر قاتل وجود ندارد بلکه آنها به دلایل مختلف مثل فشار مالی یا مرگ همسر و سخت بودن شرایط زندگی دچار افسردگی شدید می‌شوند تا حدی که حتی خودشان را هم دوست ندارند. فردی که خودش را هم دوست ندارد، به طور یقین نمی‌تواند دیگران را هم دوست داشته باشد، بنابر این کشتن فرزند برای چنین فردی، کار سختی نیست. به طور مثال در مورد فرزندکشی که اخیرا در مشهد رخ داد باید گفت این زن همسر خود را از دست داده و به دلیل وابستگی بیش از حد به او دچار افسردگی شدید شده و دست به کشتن فرزندان خود زده است.

چقدر احتمال دارد این گونه افراد علاوه بر فرزندکشی، خودشان را هم بکشند؟

این احتمال، غیرقابل تصور نیست. اگر میزان افسردگی یک فرد بسیار زیاد بوده و در صورتی که از خودش بیزار باشد و همه چیز را پوچ ببیند، دست به خود‌کشی هم می‌زند. البته افرادی هم که خودکشی نمی‌کنند خودشان به نوعی مرده متحرک هستند و همه چیز برایشان بی‌تفاوت است.

یک زن وقتی حس می‌کند نه از لحاظ احساسی و نه از لحاظ اقتصادی، هیچ پشتوانه‌ای ندارد، دچار افسردگی شده، از خود و زندگی‌اش بیزار می‌شود. وقتی می‌بیند فرزندان به او وابسته هستند، آنها را سربار حس می‌کند و به نحوی می‌کوشد آنها را از بین ببرد. حال اگر همه‌چیز برایش بی معنی باشد و به پوچی برسد، خودش را هم می‌کشد، چرا که خودکشی را آخرین راه نجات از زندگی سخت می‌داند.

مشخصه‌های افسردگی در فرد چیست؟

آمار افسردگی در ایران خیلی بالاست و افرادی که فرزندان خود را می‌کشند شاید یک درصد افسردگان باشند.بسیاری از انسان‌هایی که فکر می‌کنیم در سلامت کامل به‌سر می‌برند نیز نوعی افسردگی دارند.

تماشای زیاد فیلم، گوشه‌گیری، وسواس و پناه بردن به کار‌های خانه، سیگار کشیدن‌های فراوان و... می‌تواند از نشانه‌های شروع افسردگی باشد. البته افسردگی خیلی وسیع‌تر از آن است که بتوانیم همه نشانه‌هایش را نام ببریم ولی از این موارد می‌توان به عنوان مهم‌ترین نشانه‌های آن یاد کرد.

راه‌های پیشگیری از وقوع این جنایات و درمان این بیماری چیست؟

اولین قدم در پیشگیری از افسردگی و جنایات، شناخت بیماری است.یعنی زمانی که خود فرد نشانه‌های افسردگی را در خودش دید، باید آن را با اطرافیان در میان بگذارد و از آنان کمک بخواهد. اطرافیان نیز باید بیشتر با او در ارتباط باشند و او را کمتر تنها بگذارند. بهترین و مهم‌ترین قدم برای پیشگیری از افسردگی، مراجعه به روان‌شناس است. البته همه خانواده‌ها در ایران به پزشکان دسترسی ندارند و نمی‌توانند از آنها کمک بگیرند و این وظیفه دولت است که تدابیری برای درمان این بیماران بیندیشد.