نهادینه کردن سبک زندگی اخلاقی

برخورد آمرانه

برخی خانواده‌ها، به طور مطلق دسترسی کودکان به این ابزار را ممنوع می‌کنند. شاید این دسته از خانواده‌ها، برای این ممنوعیت دلایل موجهی داشته باشند، ولی با چالش بزرگی در برابر کودکان خود مواجه هستند و آن چالش عبارت است از این که کودکان خود را عملا در موضع اقلیت، در میان همنسلان خودشان قرار می‌دهند، چراکه امروزه بیشتر کودکان، به این ابزار ارتباطی دسترسی دارند. از این رو، معدود کودکانی که با قوه قهریه والدین، از این ابزار محرومند (و احتمالا از نگاه والدین به آن حد از بلوغ عقلی نرسیده‌اند که دلیل این محرومیت را بفهمند)، دچار نوعی عقده کمبود، نسبت با همنسلان خود خواهند شد.

نتیجه این که در جوانی و بزرگسالی که به مراتب آزادی بیشتری خواهند داشت، در استفاده از ابزارهای ارتباطی، دچار هیجان‌زدگی می‌شوند و آسیب‌های سنگین‌تری را متحمل خواهند شد.

افراط

رویکرد دومی که از سوی برخی خانواده‌ها اعمال می‌شود، یک رویکرد افراطی است؛ به این معنا که آنها هر نوع دسترسی به ابزارهای ارتباطی جدید را برای کودکان خود مجاز می‌دانند، چراکه این دسترسی را عامل به روز بودن کودکان خود می‌دانند. این رویکرد، کودک را در معرض آسیب‌های شدیدی قرار خواهد داد. فضای مجازی، فضایی بسیار آزاد است و آزادی آن قابل مقایسه با سایر فضاهای ارتباطی نیست.

از سوی دیگر، ذهن و روان کودک، آمادگی دیدن و خواندن بسیاری از تصاویر و مطالب را ندارد. این مطلب، فقط یک وعظ اخلاقی و دینی نیست، بلکه دیدگاهی علمی است و از همین رو حتی کشورهای لیبرال هم سعی دارند برای ورود کودکان به فضای مجازی، ابزارهای کنترلی و محدودکننده کارآمدی را طراحی کنند. مواجهه با یک سری تصاویر (ازجمله تصاویر خشن و نیز خلاف عفت) مانع لذت بردن کودک، از عالم و حال و هوای کودکی خود می‌شود. در نتیجه کودک دچار خاطراتی پریشان خواهد شد که حتی احتمالا در دوران جوانی و بزرگسالی او را آزار خواهد داد.

آگاهی بخشی

رویکرد سوم در باب مساله مورد بحث، مماشات با کودکان و در عین حال کنترل ـ تا حد ممکن نامحسوس‌ـ آنهاست. این رویکرد اگر به آگاهی‌بخشی به کودکان ـ در حد ظرفیت ذهنی و فکری آنها ـ ضمیمه شود، عاقلانه‌ترین رویکرد ممکن است. ما به این شیوه کودکان خود را یاری می‌دهیم که در اجتماع معاصر خودشان زندگی کنند، از امکانات آن استفاده کنند و در عین حال تا جای ممکن از آسیب‌های آن مصون باشند. این رویکرد به ما کمک خواهد کرد سبک زندگی اخلاقی را برای نسلی به مراتب از خودمان مترقی‌تر نهادینه کنیم.

حسین برید

اندیشه