مخلفات رایانه خود را بشناسید / بخش دوم

D –R A M Module (ماژول دی- رم یا حافظه دسترسی تصادفی پویا): رم‌های پویا که تقریبا روی تمام مادربوردها جا خوش کرده‌ است، فضایی برای بارگذاری و دستکاری محاسبات فراهم می‌کند. برخلاف رم‌های استاتیک (SRAM)، رم‌های پویا به نوسازی الکتریکی نیاز دارد تا اطلاعات را حفظ کند. در صورت قطع جریان الکتریکی، مثلا خاموش کردن یا راه‌اندازی مجدد سیستم، تمام محتوایشان پاک می‌شود. از پرمخاطب‌ترین انواع D-RAM می‌توان به نمونه‌های 240 خاری برای رایانه‌های رومیزی اشاره کرد که در قالب DDR2/DDR3 در بازار موجود است. مدل‌های کوچک‌تر 204 خاری هم برای لپ‌تاپ‌ها استفاده می‌شود. البته مدتی است DDR4 نیز در سیستم‌های جدید به کار گرفته می‌شود.

سرعت رم‌ها حداکثر 3000 مگاهرتز بوده که پرعرضه‌ترین نمونه‌های آنها دارای سرعت‌های 1600، 1866 و 2133 مگاهرتز است. ماژول‌های فوق‌العاده پرسرعت رم، در دسترسی به اطلاعات از تأخیر بیشتری رنج می‌برند. بنابراین برای بهترین عملکرد ممکن رم، باید تعادل لازم میان سرعت و تاخیر دسترسی برقرار باشد. علاوه بر این توصیه می‌شود در به کارگیری همزمان چند رم، حتما همسانی آنها را مد نظر قرار دهید. پکیج‌های متعددی در بازار یافت می‌شود که به‌طور پیش‌فرض دو یا چند رم یکسان را به کاربر ارائه می‌کند. ترکیب رم‌ها با یکدیگر ممکن است ضرر زیادی به سیستم بزند. تا جای ممکن از نمونه‌های جفت استفاده کنید تا بهترین عملکرد تضمین شود.

Drive Bay (محفظه درایو): این قسمت که معمولا در جلوی کیس قرار دارد، محفظه‌ای است برای نصب قطعات حافظه و انواع دی‌وی‌دی و سی‌دی رام. در بیشتر کیس‌های امروزی، این بخش به‌صورت کشویی کار گذاشته شده است تا دسترسی، خروج و نصب قطعات در آنها راحت‌تر باشد.

DVI Connector اتصال (دی.وی.آی): اتصال‌های Digital Video Connector اولین مدل اتصالات پس ازVGA های آنالوگ بود که به مصرف عموم رسید و هنوز هم هواداران خاص خود را دارد؛ هرچند از سال 2008 نمونه‌های بهتر و کوچک‌تری به بازار آمد.

DVI به گونه‌های خاص دیجیتال (DVI-D)، آنالوگ (DVI-A) و ترکیبی (DVI-I) تقسیم شده و هرکدام انواع تک لینک و جفت لینک دارد که هر یک از اینها تعداد خاصی خار دارد. حداکثر رزولوشن DVI در حالت تک لینک 1600 × 1920 در دو لینک 1600 × 2560 و در حالت آنالوگ 1200 × 1920 است که همگی سرعت 60 فریم بر ثانیه را پشتیبانی می‌کنند. برخلاف HDMI و دیسپلی پورت، DVIها صدا را منتقل نمی‌کنند.

Ethernet (اترنت): اترنت یک پروتکل سیمی شبکه محلی است که برای ارائه بهترین سرعت طراحی شده است. این فناوری که از سال 1973 به بازار آمده، تابه‌حال چند بار بازنگری شده و کاربردش را به‌عنوان پروتکل ارجح مورد استفاده در دفاتر و منازل، حفظ کرده است. اترنت از اتصال RJ-45 استفاده می‌کند. این اتصال‌ها مشابه جک‌های تلفن، اما بزرگ‌تر از آنهاست.

کابل‌های مربوط به سرعت‌های مختلف، تفاوت دارند. هم‌اکنون عموما از اترنت10BASE-T برای انتقال 10 مگابیت در ثانیه، 1000BASE -T برای 100 مگابیت در ثانیه و از 1000BASE -T برای ارسال اطلاعات با سرعت 1000 مگابیت در ثانیه استفاده می‌شود. آخری را به‌اصطلاح اترنت گیگابیت هم می‌گویند. اترنت برای بازی‌های کم‌تاخیر و پرسرعتی که در یک شبکه یا اینترنت انجام می‌شوند، کاربردی‌تر است. اترنت گیگابیت برای عمل کردن با بهترین سرعت به کابل دسته 6 احتیاج دارد.

GDDR (حافظه دسترسی تصادفی گرافیکی یا رم کارت گرافیک): یکی از اشتباهات رایج این است که به جای بیان مدل کارت گرافیک، حافظه آن را اعلام می‌کنیم. مقدار حافظه کارت گرافیک، مقدار رمی است که از آن برای پردازش اطلاعات استفاده می‌کند. هر چه این رم بالاتر باشد، سرعت بالاتری به کاربر ارائه خواهد شد. اما رم کارت گرافیک در کیفیت بافت‌ها و ظاهر بازی تاثیر مستقیمی ندارد. رم‌های امروزی کارت گرافیک از نوع GDDR5 هستند که از یک تا 12 گیگابایت در بازار یافت می‌شوند.

GPU(واحد پردازش گرافیکی): در کشور ما گاهی به اشتباه به کارت گرافیک GPU می‌گویند. GPU به پردازنده مرکزی گرافیک سیستم اطلاق می‌شود. این قسمت از رایانه وظیفه اصلی را در پردازش و اجرای بازی‌ها بر عهده دارد. همین باعث شده بیشترین مقدار برق را از پاور بکشد. نمونه‌های امروزی‌تر به حافظه‌های GDDR5 اختصاصی و چند اتصال برق مجزا نیاز دارند.

Graphic Card (کارت گرافیک): با این‌که سی.پی.یوهای مدرن به خودی خود به پردازنده گرافیکی مجهز بوده و سیستم را با اتکا به همان‌ها هم می‌توان راه انداخت، برای بازی کردن، بخصوص بازی‌های سه‌بعدی به یک کارت گرافیک مناسب نیاز دارید. حتی کارت گرافیک‌های ضعیف موجود در بازار هم قابلیت‌شان به پردازنده گرافیکی سی.پی.یو می‌چربد. کارت‌های گرافیک روی یکی از خشاب‌های PCI-E مادربورد سوار می‌شوند. مصرف برق کارت‌های گرافیک، معمولا با مصرف برق کل قطعات دیگر رایانه روی هم برابر است.

HDMI Connector (اتصال اچ.دی.ام.آی): یک اتصال تخت و D شکل که برای انتقال صوت و تصویر با کیفیت بالا استفاده می‌شود. نمونه‌های بعدی این اتصالات قابلیت ارسال سیگنال شبکه را نیز دارند. HDMI در حال حاضر قادر به پشتیبانی از تصاویر با کیفیت 4K و سرعت بازنیرودهی 30 هرتز است و به همین علت چندان برای نمایشگرهای 4K مناسب نیست.

HD Audio/AC 97 (اچ.دی آدیو/ اِی.سی 97):کدک‌های صوتی تولید اینتل است که صدای استانداردی را برای مادربورد، مودم و کارت صدا فراهم می‌کنند. AC97 از یک کدک مهاری و یک کدک آنالوگ تشکیل شده و صدای 16 یا 20 بیت را با سرعت نمونه‌برداری 96 کیلوهرتز برای حالت استریو و 48 کیلوهرتز برای استفاده چند کاناله ارائه می‌کند. HD Audio سال 2004 به عنوان وارث AC97 از سوی اینتل معرفی شد. این کدک با وجود تطبیق نداشتن با فناوری‌های قبل، کانال‌های بیشتری ارائه می‌کند که مزیت کمی نیست. بیشتر سیستم‌های غیرحرفه‌ای از همین کدک‌های AC97/ HD به‌عنوان خروجی صوتی بهره می‌برند.

Header (هدر): تعدادی خار قرار گرفته روی یک برد منطقی که با جامپر یا کابل ریبون مخصوص می‌توان آن را از جایش خارج کرد. با مقاصد تنظیم ورودی و خروجی آن را دستکاری می‌کنند. این ورودی و خروجی‌ها کاربردهایی برای پورت‌های یو.اس.بی یا سیستم صوتی رایانه دارند. عموما پورت‌های جلوی کیس را به این بخش متصل کرده و راه می‌اندازند.

(IGPU (Integrated GPU (پردازنده گرافیکی مجتمع): سی.پی.یوهای مدرن عموما به یک پردازنده گرافیکی داخلی مجهزند که قادر است از پس فعالیت‌های سبک تا متوسط مثلا کارهای دفتری، پخش ویدئو و گیمینگ‌های ساده بربیاید. از آنجا که گرافیک‌های مجتمع برای فعالیت خود دست به دامان رم حافظه سیستمی (رم) می‌شوند و از خود رم ندارند، بهتر است رم قوی‌تری تهیه کنید.

I/O Plate (صفحه ورودی/ خروجی): این پنل روی قسمت تحتانی مادربورد قرار گرفته و از درگاه‌های آن حفاظت می‌کند. معمولا روی پنل‌های ورودی/ خروجی، به‌وسیله رنگ و علائم مختلف، کارکرد درگاه‌ها مشخص شده تا اتصالات با سهولت بیشتری صورت بگیرد.

(ITX (Mini-ITX, Nano-ITC, Pico ITX (آی.تی.اکس): نوعی مادربورد کوچک‌ که مساحت انواعش از حد یک کتاب شومیز تا یک دسته کارت متغیر است. این مدل مادربورد بین علاقه‌مندان مدیا سنترها و... از محبوبیت خاصی برخوردار است، اما عملکرد محدود و قیمت به نسبت بالایی دارد.

Jumper(جامپر): یک کلاهک پلاستیکی با اتصال فلزی داخلی که بین 2 گیره سر یک برد منطقی، اتصال الکتریکی ایجاد می‌کند. معمولا نوع جامپرها رویشان مشخص شده است.

Lan/ Ethernet RJ45 Jack (جک لن/ اترنت): این درگاه چهارگوش محل ورود کابل شبکه برای اتصال به اینترنت یا یک شبکه محلی است. اکنون در بین فناوری‌های موجود، اترنت کابلی سریع‌ترین سرعت ارسال و پایین‌ترین حد تاخیر را ارائه می‌کند.

LED Case Illumination (روشنایی ال.ای.دی کیس): این فناوری نه‌تنها به زیبایی بیشتر کیس‌ها کمک می‌کند، راهی است برای اطلاع از صحیح کارکردن تجهیزات سیستم. برخی از این ال.ای.دی‌ها به یک مهارگر ولتاژ متصل بوده و مقدار روشنایی‌شان با توجه به مقدار مصرف، سرعت فن و... تغییر می‌کند.

M.2 (ام تو): در عین اندازه بسیار کوچکش، به یمن استانداردهای 3/2SATA از سرعت 2000 مگابایت در ثانیه بهره می‌برد. این فضاهای ذخیره که بیشتر از دیسک‌های سخت کلاسیک به رم شبیه است، روی قسمت‌های مخصوص مادربورد یا کارت‌های گسترش PCI-E سوار می‌شوند. برخلاف هارددیسک‌های بزرگ، این نمونه‌های کوچک بشدت داغ کرده و برای کارکرد مناسب به سرمادهی بیشتر نیاز دارند.

Mechanical Hard Drive (دیسک سخت): این نمونه از حافظه‌ها از دیسک‌های مغناطیسی چرخان برای ذخیره اطلاعات بهره برده و نسبت به دیگر انواع قیمت مناسب‌تری دارند. هر چه سرعت چرخش دیسک‌ها بالاتر باشد، عملکرد هارد درایو بهتر و قیمتش هم بالاتر خواهد بود. دیسک‌هایی با سرعت 5400PRM به ‌عنوان مدل‌های فراگیر شناخته شده، نمونه‌های 7200 و ‌10000RPM در زمره دیسک‌های با عملکرد ویژه قرار می‌گیرند.

Heat Sink/ Radiator (گرماگیر/ رادیاتور): پره‌های فلزی که روی صفحه‌ای سوار شده و وظیفه استخراج گرما و دورسازی آن از قطعات را دارند. این عمل در پیشگیری از نقص در عملکرد یا آسیب فیزیکی به قطعات موثر است. گرماگیرها را اصولا با چسب گرمایی سوار کرده و با پیچ یا بست محکم می‌کنند. خنک‌سازی آنها نیز در شرایط عادی با هوای محیط و در موقعیت‌های حساس‌تر با هوادهی یا آب صورت می‌گیرد.

Memory Reset Switch (سوئیچ ریست حافظه): ممکن است کاربر در BIOS سیستم بیش از حد داده وارد کند یا هر اتفاق دیگری رخ بدهد که عملکرد سیستم را دچار اختلال کند. اگر راهی برای حل مشکل نیابیم، باید دست به دامان این سوئیچ بشویم. با استفاده از این سوئیچ تمام تنظیمات مادربورد را به حالت کارخانه برگردانده و سیستم را دوباره بالا می‌آوریم.

Molex Power Connectors (اتصال برق مولکس): اتصال مولکس اصطلاح معمولی است که برای این اتصال‌های برقی استفاده می‌شود. این اتصالات با تنظیم‌های مختلفی در دسترس هستند. از مدل استاندارد 4 خار آن برای درایوهای داده‌ای و از مدل 24-/20- خار آن برای سوکت‌های برق مادربوردهای ATX استفاده می‌شود.

سیاوش شهبازی / کلیک (ضمیمه یکشنبه روزنامه جام جم)