7 استاد و ١٩ هنرمند در 2 گالری جدید

نگارخانه‌های شکیبا و صا نوآمده‌های گالری‌های تهران هستند که در مجموع حدود ٥٠٠ متر فضای هنری به پایتخت افزوده‌اند؛ ٥٠٠ متری که هیچ‌گونه بار مالی بر دوش دولت نگذاشته و همه آن آورده بخش خصوصی است. این همان وجه توسعه یافته هنرهای تجسمی است.

بسیاری از هنرمندان، بخصوص جوان‌تر‌ها، بارها از نبود یا کمبود فضاهای هنری برای برپایی نمایشگاه و عرضه آثار خود که با خون دل پدید آورده‌اند، گلایه دارند. در چنین شرایطی، افتتاح هر گالری تازه‌ای می‌تواند نوید‌بخش باشد؛ چراکه هر گالری تازه می‌تواند آثار هنرمندان بسیاری را در طول سال به نمایش بگذارد و هنرمندان زیادی را به جامعه معرفی کند.

رضا یحیایی، هنرمند مجسمه‌ساز که دکترای هنر از دانشگاه سوربن فرانسه دارد، گنبد آسمان برج میلاد به عنوان قله پایتخت از ساخته‌های اوست و با دو اثر در گالری صا حضور دارد، درباره تاسیس گالری‌های تازه معتقد است: جامعه ما به تعداد بسیار بیشتری گالری هنری نیاز دارد. ما دچار فقر فرهنگی هستیم و اجتماع ما روحیه معنوی گذشته‌ها را از کف می‌دهد، لذا این گالری‌ها و نمایش آثار هنری در همه جای شهر می‌تواند به ما تلنگر معنوی بزند. گالری‌‌ها اگر آثار واقعا ارزشمند ارائه دهند، می‌توانند مردم را به خود جذب کنند تا پنجره‌های احساس و نوعی دیگر نگریستن در آنها باز شود. حضور گالری‌های متعدد در فضاهای شهری موجب جلب‌نظر مردم می‏شود و در همین محله‌هاست که مردم کنجکاو می‌شوند یک نقاشی، یک مجسمه یا یک کار هنری را ببینند و در فضای هنری نفس بکشند.

او با بیان این‌که فضاهای هنری به همه مردم تعلق دارد و فعالیت اقتصادی فقط یکی از ده‌ها کارکرد گالری‌هاست اظهار می‌کند: مساله مهم داشتن رابطه فرهنگی است؛ رابطه‎ای که هم موجب تغییر در تفکر مردم شده و هم باعث شده تهران به عنوان شهری با مراکز هنری متعدد جایگاه ویژه‎ای پیدا کند.

هزاردستان تلویزیون با شکیبا آمد

حجت شکیبا نامی آشنا در نقاشی ایران است؛ نقاشی‌های هایپررئالیسم (عکس‌گونه) او که بعضا آن را با عکس اشتباه گرفته‌اند، شناخته شده است و از طرفی به دلیل حضور مستمر او در آثار تلویزیونی زنده‌یاد علی حاتمی تصویر و آثارش در قاب جادویی در خاطر مردم مانده است. شکیبا برای سریال «هزار دستان» تابلوی «شهر قدیم مشهد» و در فیلم «کمال‌الملک» بازسازی تمام تابلوهای کمال‌الملک از جمله اثر معروف «تالار آینه» و در فیلم دلشدگان پرتره‌ای از لیلا حاتمی‌ را خلق کرد که گویا هر چند دیگر این تابلوها وجود فیزیکی ندارند، اما روی نوارهای مغناطیسی ثبت و ضبط شده‌اند. اکنون شکیبا بعد از نیم قرن نقاشی در ایران و کانادا درصدد برآمده است نگارخانه تاسیس کند و اتفاقا در نخستین گام نمایشگاهی، گروهی گرد‌آورده که نام‌های بزرگ فراوانی در آن به چشم می‌خورد؛ مینیاتوری کوچک اما سرشار از روح زندگی و طراوتی مثال‌زدنی از استاد محمود فرشچیان که بازتعریفی نوین از نگارگری ایرانی است. این کار سال ١٣٥٠ خلق شده که حالا دیگر یک شناسنامه با خود دارد و راوی یک تاریخ است و البته قدیمی‌ترین اثری که در این نمایشگاه است. نستعلیق جلی آبی سرمه‌ای علی شیرازی، دو اثر نقاشیخط از جلیل رسولی است که مثل همیشه هویت خطاطانه خود را حفظ کرده و شکسته نستعلیق‌ها جلوه‌ای جالب توجه به آن بخشیده است. تابلوهای نقاشیخط اسرافیل شیرچی که در عین ظرافت خوشنویسی، خوش رنگ‌اند. سربازان آشنای علی‌اکبر صادقی و نقاشی مینیاتورگونه ناصر اویسی روی دیوارها صف کشیده‌اند، اما همچنان که می‌توان حدس زد از حجت شکیبا چند تابلو روی دیوار است. او می‌گوید: در کنار نمایش آثار سایر هنرمندان، این گالری محلی تقریبا دائمی برای نمایش آثارم خواهد بود. امری که در سراسر دنیا معمول است.

این نقاش پیشکسوت می‌افزاید: کار‌ها باید درجه یک باشد تا آنها را به مردم نشان دهم، چون این تجربه را دارم که اگر به نمایشگاه بدی بروم هیچ تغییری در روحیه من ایجاد نمی‌کند، ولی وقتی به یک گالری خوب می‌روم و آثار شایسته می‌بینم، احساس خوبی پیدا می‌کنم و می‌خواهم بیشتر نقاشی بکشم. همه اینها باعث شد من این گالری را تاسیس کنم و امیدوارم بتوانم کارهای خوبی در آن ارائه دهم و به جوان‌ها انگیزه بدهم تا تشویق شوند و کار خوب انجام دهند.

این ١٩ نفر در صا

از آثار انتزاعی تا فیگوراتیو، تنوعی از سبک‌ها و نقش‌مایه‌های مدرنیستی از ١٩ هنرمند که برگزیدگانی از نسل میانی هنر ایران محسوب می‌شوند، صا را به جمع گالری‌های پایتخت آورده‌اند. هفت حجم و ٣٧ نقاشی با نمایشگاه گردانی غلامرضا نامی رگه‌هایی از توانمندی‌های هنرمندان ایرانی را به نمایش گذاشته است. صا در فضایی نسبتا بزرگ با رنگ سفید و طراحی خاص و نورپردازی متناسب برای نمایش آثار تجسمی طراحی شده است. مریم صالحی، مدیر این گالری که تجربه عکاسی دارد و حدود دو سال برای برپایی این محیط تلاش کرده می‌گوید که گالری‌داری آرزویش بوده و درِ این گالری به روی همه گونه آثار هنری که خوب و کیفی ارائه شده باشد، باز است. او چنین توضیح می‌دهد: غلامرضا نامی که سال‌ها کارشناس ارشد موزه هنرهای معاصر تهران بوده دقت کرده است سلایق مختلف هنری در نخستین نمایشگاه صا نماینده‌ای داشته باشد تا به طور ضمنی از زاویه نگاه گالری نوآمده بگوید. گویا او در انتخاب و چیدمان آثار، توجه بیشتری به شکل و فرم آثار داشته تا هارمونی خاصی را بازتاب دهند و برشی از هنرمندانی را برگزیده که در طول این سال‌ها در نمایشگاه‌های داخلی به توفیق‌های خوبی دست یافته‌اند مانند: بهرام دبیری، معصومه مظفری، گیزلا وارگا سینایی، رضا یحیایی، محمدحسین عماد، شهره مهران، آریا اقبال، نیلوفر قادری‌نژاد، حمید پازوکی، علیرضا جدی، علی ذاکری، فرح ابوالقاسمی، احمد نصراللهی، سیمین اکرامی، کتایون مقدم، توران زندیه، رضا افسری، کوروش گلناری و مهدی احمدی.

تونالیته بافت اندیشگی هنرمندان در زمره نخستین جذابیت‌های این آثار است؛ مهدی احمدی بازیگر سینما و نقاش در قابی که مینیاتورهای سنتی ایرانی را منقش دارد در دل بومش از روزگار امروز و زندگی نوین می‌گوید که حاوی تناقض آشکار است.

بهرام دبیری کبوتر سپید صلح را نشان داده که انسان آن را به مهربانی در آغوش کشیده است. معصومه مظفری از اغتشاش و بی‌نظمی بشر امروزی و آریا اقبال از هویت‌باختگی همین انسان می‌گوید که حتی صورت و سیمایش نیز رو به نابودی است. گیزلا وارگا سینایی هم تابلویی از مجموعه جنوب دارد که با وجود داشتن فضای شادمانه‌تر از دیگران پرابهام می‌نماید.

این گالری‌دار می‌گوید: افزوده شدن هر فضای فرهنگی به شهر و بالا رفتن سرانه فرهنگی مردم اتفاق مبارکی است که امیدواریم با غنای رویدادهایی که برگزار می‌کنند، به ارتقای دانش هنری و ادراک والاتر اقشار مختلف مردم کمک شایان توجهی کنند، بخصوص آن‌که خوشبختانه بازدید از گالری‌ها رایگان است و تماشای آثار ناب هنری برای مردم هزینه‌ای ندارد.

سجاد روشنی‌‌ /‌‌ گروه فرهنگ و هنر