راهکارهای پیشگیری از «فرسودگی شغلی»

برقراری تعادل میان زندگی شخصی و زندگی حرفه‌ای

فرسودگی شغلی همیشه در شرایطی پدید می‌آید که نبود تعادلی عمیق میان زندگی شخصی و حرفه‌ای فرد ایجاد شود. هنگام کار، فرد باید به‌طور مرتب به خود یادآوری کند به عواملی که به زندگی شخصی‌اش اختلال وارد می‌کنند‌ «نه» بگوید. این ‌نه‌ گفتن‌ها به او اجازه می‌دهد به موقعیت‌های مناسب زندگی شخصی‌آری‌ بگوید. فراموش کردن واژه‌هایی نظیر «مجبور هستم» یا «باید...» از مهم‌ترین عوامل برای برقراری تعادل است. از سوی دیگر، فردی که شغلی ثابت دارد باید تفریح و لذت‌بردن از زندگی را نیز بیاموزد. همراه بردن پرونده‌های کاری به تعطیلات اکیداً ممنوع است. حضور فعال و پویا در جمع دوستان و شرکت در محافل اجتماعی نیز ممکن است حس بهتری در افراد به وجود بیاورد. در کنار تمام مواردی که ذکر شد، ورزش و انجام تمرین‌های سبک ورزشی به مبارزه با استرس و خستگی کمک شایان و قابل‌توجهی می‌کند.

بازیابی خوابی مناسب

خستگی ایجادشده بر اثر فرسودگی شغلی بر بدن‌های ضعیف بیشتر تاثیر می‌گذارد. بنابراین پیشگیری از فرسودگی شغلی به‌واسطه اصلاح در ساختار خواب روزانه امکان‌پذیر است. برای دستیابی به خوابی مناسب روش‌های متعددی وجود دارد (مانند استفاده از ریلکسیشن و تنفس شکمی) که می‌تواند به فرد مبتلا کمک کند.

بازیابی به کمک عزت نفس

بسیاری از افرادی که دچار فرسودگی شغلی می‌شوند، از نداشتن عزت نفس رنج می‌برند. برای رفع این مشکل، توصیه می‌شود جدولی از توانایی‌های خود تهیه کرده و اهداف متفاوت‌شان را در زندگی شخصی ‌یادداشت کنند. منظور از این کار بازیافتن عزت‌نفس و انگیزه‌های مثبت در کوتاه و بلندمدت است. در این شرایط، فرد باید سعی کند زندگی خود را با روشی مثبت اداره کند؛ یعنی با دیدن لیوانی نیمه‌پر به خود بگوید نیمی از لیوان پر است، نه این‌که نیمی از آن خالی است.

در حال زندگی کردن

بیان عبارت «حال را دریاب» یا «در حال زندگی کردن» از انجامش راحت‌تر است. زیرا به‌ هر حال، حالات و روحیات افراد به طور خودکار از فعالیت‌های روزانه تاثیر می‌پذیرد. برای دستیابی به این هدف می‌توان از روش روان‌شناسانه دکتر ویتوز استفاده کرد. برای مثال، می‌توان از دست غیرغالب برای نوشتن استفاده کرد؛ یعنی اگر راست‌دست هستید گاهی اوقات با دست چپ بنویسید. به این ترتیب با خارج‌شدن از عادات روزمره، فرد درمی‌یابد که در حال زندگی می‌کند. ممکن است این تمرین‌ها ‌ ابتدای امر عجیب به نظر برسد، اما به میزان قابل‌توجهی در بازسازی تفکر نقش دارد. در صورت نیاز نیز می‌توانید از یک مربی یا آموزگار ریلکسیشن کمک بگیرید.

ندا فراهانی / سیب (ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)