میدان خاطره‌ها

تجریش، میدانی نه‌چندان بزرگ در شمالی‌ترین نقطه تهران است که روزگاری به دلیل آب و هوایش جزو تفرجگاه تهران محسوب می‌شد؛ شاید خیلی با میدان‌های دیگر تفاوتی نداشته باشد اما چیزی که آن را از جاهای دیگر تهران متمایز می‌کند خاطراتی است که این میدان برای ما به جا گذاشته است.

شناسنامه‌اش را که باز می‌کنید اولین نشانه‌اش امامزاده صالح است، در ضلع جنوبی میدان با سه در ورودی که هر سه آن به شکلی از بازار سنتی تجریش سر در می‌آورد.

وارد امامزاده که می‌شوید دیگر از آن حال و هوای سنتی که مادر بزرگ‌ها تعریف می‌کردند و آن چنار کهنسال خبری نیست. اما هنوز هم روزهای چهارشنبه شلوغ‌تر از هر روز زنان با نمک و شمع یا نان و پنیر و سبزی یا آجیل مشکل‌گشا با چادرهای گل‌گلی برای نذر کردن و زیارت اینجا جمع می‌شوند. کبوتران برای خوردن مشتی ارزن دور مردم می‌چرخند و تلألو نور در آینه‌کاری‌ها و فضای راز و نیاز زیارت‌کنندگان شما را یاد گذشته می‌اندازد. یکی از در‌های امامزاده به تکیه قدیمی باز می‌شود؛ تکیه‌ای که سقفش را تیرک‌های چوبی پوشانده و دورتا دور آن را حجره‌ها فراگرفته ‌است.

وقتی وارد تکیه می‌شوید بوی تند ترشی و عطر سبزی‌های تازه و هیاهوی میوه‌فروشان و رنگارنگی میوه‌ها شما را جذب می‌کند. میوه‌فروش‌ها که در وسط تکیه بساط میوه‌ها‌یشان را گسترده‌اند حالا جزئی از هویت تجریش شده‌اند با میوه‌هایی که دیگر تابستان و زمستان سرشان نمی‌شود و شما می‌توانید توت فرنگی را همنشین پرتقال ببینید اگر چه سر قیمت با هم رقابت می‌کنند. حالا هر میوه نایاب و نوبرانه یا سبزی‌هایی مثل ریواس و کنگر تا میوه‌های جدیدی مثل میوه کاکتوس، شاه بلوط و آووکادو، آرتیشو، کامکوات تا هندوانه‌های مکعبی را که خیلی جاهای تهران نمی‌توانید بیابید اینجا با قیمت‌هایی گران پیدا می‌کنید و شاید یکی از دلایلی که بعضی را به اینجا می‌کشاند همین باشد.

بازار سنتی بخش دیگری از شناسنامه تجریش، کنار امامزاده است و مثل دالانی باریک تجریش را به سر پل تجریش وصل کرده است. اگرچه تودرتویی و بزرگی بازار تهران را ندارد اما در عین سادگی جذابیت‌هایی دارد؛ از جمله این‌که همه چیز در آن یافت می‌شود؛ از مهر و تسبیح و زیورآلات نقره‌ای و آبنبات‌های مختلف که دردوران کودکی توشه جیب مادربزرگ‌ها بود تا لباس و کفش و کیف، حتی سمنو، لواشک، ادویه و خیلی چیزهای دیگر که تماشایشان مدت‌ها شما را سرگرم می‌کند.

پشت چهره ساده و سنتی تجریش مراکز خرید جدید هم وجود دارد که خیلی‌ها به بهانه آنها به بازار تجریش می‌آیند، مثل بازار قائم و پاساژهای بعثت و البرز و میری؛ هر چند حالا آنقدر مراکز خرید لوکس با قیمت‌های نجومی زیاد شده است که دیگر بازار سنتی و قائم به چشم اعیان‌های تجریش نمی‌آید. از مهم‌ترین آنها تندیس بالای خیابان شهید جعفری است که به داشتن مغازه‌های لوکس و نمایندگی خیلی از برند‌ها و مارک‌ها معروف شده است.

دیدن جوانانی که با کوله‌پشتی و چهره‌های شاد در تابستان و زمستان به قصد صعود به کوه می‌آیند هم از جذابیت‌های تجریش است. دربند، پاتوق خیل کوهنوردانی است که از جاهای مختلف تهران به بهانه کوهنوردی بخصوص در روزهای پنجشنبه و جمعه گرد هم جمع می‌شوند تا به قله بروند. اگر شما هم قصد رفتن به کوه را کردید پیشنهاد می‌کنیم بهتر است پیاده تا دربند بروید چون هنوز هم کوچه پس کوچه‌های تجریش به یاد گذشته‌های دور که پر از درختان میوه و باغ بود به دور از هیاهو و ازدحام جمعیت از سکوت و زیبایی خواستی برخوردار است. کوچه‌ها و خیابان‌های فرعی تجریش محل دلپذیری برای قدم زدن و گشت و گذار و نفس کشیدن است.

اما از غذاخوری‌های تجریش بگوییم. اینجا جایی است که هر نوع ذائقه‌ای را راضی می‌کند. وقتی از زیارت آمدید و خواستید به یاد گذشته‌ها کباب یا حتی دیزی بخورید حتما به کبابی‌های اطراف میدان تجریش یا دیزی‌سرای اسلامی داخل بازار سری بزنید اما اگر سرمای دم صبح تا مغز و استخوانتان نفوذ کرد طوری که نمی‌دانستید چطور خود را گرم کنید سری به آش و حلیم فروشی سید مهدی با سابقه‌ای چند ساله نبش خیابان ولیعصر سر زعفرانیه یا شعبه دوم آن در کنار بازار بزنید. خوردن یک کاسه آش شله قلمکار در حالی که زیر دست آشپز قل‌قل می‌کند و بخار روی آن عطرش را پراکنده می‌کند حتما شما را چنان گرم می‌کند که سرما را فراموش کنید.

اما اگر شما می‌خواهید غذاهای فرنگی بخورید و از فضای مدرن و جدید آن لذت ببرید و هزینه‌های آن هم برایتان مهم نیست، می‌توانید سری به رستوران‌های داخل مرکز خرید تندیس یا رستوران‌های داخل خیابان فرعی تجریش بزنید. فراموش نکنید محل‌های اطراف تجریش از خیابان نیاوران گرفته تا زعفرانیه و محمودیه و دربند همه از محل‌های اعیان‌نشین تهران هستند پس مطمئن باشید در اینجا اگر کیفی پرپول داشته باشید انواع و اقسام رستوران‌های ایرانی و فرنگی هستند که یک روز پر خاطره برای شما بسازند.

راه‌های دسترسی به تجریش در گذشته شاید سخت بود، اما امروز با وسایل نقلیه مدرن خیلی آسان است. دو خیابان ولیعصر و شریعتی شاهراه اصلی ورود به میدان تجریش است و اگر چه این همه ماشین نفس‌های تجریش را مانند همه جای تهران به شماره انداخته، ولی کار را برای شما راحت کرده است.

وجود پایانه اتوبوسرانی مقابل امامزاده صالح و تاکسی‌هایی که در ضلع شمالی میدان قرار دارد و حتی مینی‌بوس‌ها می‌تواند شما را هر کجای تهران باشید براحتی برای گذراندن یک روز خوب به تجریش بیاورد. ما پیشنهاد می‌کنیم اگر از جنوب تهران راهی اینجا هستید از مترو استفاده کنید که حالا مدت‌هاست به عنوان عمیق‌ترین ایستگاه تقریبا با 300 پله - نگران نشوید از نوع برقی است ـ سر از تجریش درآورده است و شما را به جنوبی‌ترین نقطه تهران یعنی کهریزک می‌برد.

اکرم بیگی/ چمدان (ضمیمه آخر هفته روزنامه جام جم)