یاسوج شهری تشنه در میان دو رودخانه است

با آغاز تابستان و گرم شدن هوا، منابع آبی شهرها نیز رو به کاهش می روند و تا تابستان تمام شود و اولین باران پاییزی بر خاک تشنه استان کهگیلویه و بویراحمد ببارد، مسئولین در خوف بحران آب در شهرهای استان شب و روز ندارند.

این روزها تنش آبی در پنج شهر استان مردم و مسئولین را نگران تر از همیشه کرده و آنها آرزو می کنند این تابستان تا داغی بر دل ها و عطشی بر لب ها نگذاشته زودتر سایه گرمش را از سر کهگیلویه و بویراحمد بردارد.

یاسوج نیز برخلاف تصورها یکی از پنج شهر استان کهگیلویه و بویراحمد است که با تنش آبی مواجه بوده و در آستانه بحران است. با این حال باور این موضوع برای شهروندان این شهر سخت است اما قطعی روزانه آب در برخی مناطق شهر چیز دیگری می گوید.

از بحران شش برف زمستانی تا بحران کم آبی

در حالی شهروندان این شهر باکمبود آب مواجه اند که زمستان گذشته بارش شش برف زمستانی، چندین روز این شهر را فلج کرد و هنوز از هر نقطه از شهر تکه های سفید برف بر پهنای کوههای دنا پیداست.

همچنین رود زلال بشار از دل این شهر می گذرد و چهار رود کوچک مهریان، سراب تاوه، آبشار و سریز هم در اطرافش خودنمایی می کنند و علاوه براین پای هر بلوطی در کوههای اطراف این شهر چشمه ای گوارا می جوشد که هر شهری آرزوی داشتن آن را دارد.

آسمان هم همیشه این دیار را از برکت خود بی نصیب نگذاشته و شهر یاسوج با ارتفاع بیش از 1800 متر از سطح دریا و با میانگین بلند مدت بارش 830 میلیمتر، یکی از پر بارش ترین شهرهای کشور است و تنها طی سال زراعی جاری بیش از 768میلیمتر باران در این شهر بارید.

همین هفته گذشته بود که بارش سیل آسای باران تابستانی موجب آبگرفتگی معابر این شهر شد و به دهها هکتار از اراضی اطراف این شهر خسارت زد و همه را غافلگیر کرد.

یاسوج در آستانه بحران آبی

اما تابستان نشان داد که امکان کم آبی در یاسوج هم وجود دارد آن هم در سالهایی که رشد سرطان گونه مهاجرت کمر شهر را شکسته و منابع آبی یاسوج دیگر جوابگوی رشد جمعیت آن نیست.

شهری که در دهه چهل تنها 10هزار نفر جمعیت و یک خیابان اصلی داشت اکنون جمعیتش به 120هزار نفر و وسعتش به 18 کیلومتر رسیده و در غفلت مسئولان هر روز بر آن افزوده می شود.

حالا همه این عوامل وضعیت آبی شهر یاسوج را دچار تنش کرده است و به گفته مدیرعامل آب و فاضلاب شهری استان، تنش به وضعیتی گفته می شود که میزان تولید و مصرف آب برابر باشد و اگر میزان مصرف بیشتر از تولید شود، دچار بحران آبی خواهیم شد.

علی لدنی نژاد گفت: شهر یاسوج بی آب است و در مرحله ورود به بحران آبی هستیم.آب مورد نیاز شهر یاسوج و برخی شهرهای دیگر از منابع زیر زمینی تامین می شود و این در حالی است که سطح آبهای زیر زمینی در حال کاهش است.هم اکنون 90درصد آب شرب یاسوج از منابع زیرزمینی و چاهها تامین می شود.

وی به دو رودخانه پر آب در کنار شهر یاسوج اشاره کرد و افزود: به دلیل نبود تصفیه خانه حتی یک لیوان نمی توانیم از این منابع برداشت کنیم.

لدنی نژاد گفت: در سالهای اخیر به دلیل کمبود اعتبار، در حوزه زیرساختهای آبرسانی از جمله حفر و تجهیز چاهها، احداث خطوط انتقال، مخازن، اصلاح شبکه های آب شهری و استانداردسازی شبکه ها متناسب با افزایش جمعیت شهرها پروژه های لازم اجرا نشدند و اکنون با کمبودهای زیادی دست به گریبان هستیم.

سرانه مصرف آب دو برابر میانگین جهانی

مدیرعامل آب و فاضلاب شهری استان کهگیلویه و بویراحمد توپ را به زمین مشترکین نیز می اندازد و می گوید: سرانه مصرف آب در این شهر دو برابر میانگین جهانی و کشوری است به طوری که سرانه مصرف آب در یک شبانه روز در دنیا 100 تا 110 لیتر، در کشور 160 تا 180 و در کهگیلویه و بویراحمد بالاتر از 220 لیتر در شبانه روز است.

لدنی نژاد انشعابات غیرمجاز را یکی دیگر از علل هدرروی آب در استان دانست و افزود: تنها به اندازه 40 درصد مشترکین این شرکت، انشعابات غیر مجاز و شیر پشت کنتور در یاسوج وجود دارد.

حالا مهمترین دغدغه مسئولین تامین و مدیریت آب پنج شهری است که در آستانه بحران هستند و براین اساس از هر ابزاری استفاده می کنند تا ازاین بحران به سلامت عبور کنند.

تنش آبی ادارات یاسوج را به جان هم انداخت

شاید به همین دلیل بود که مسئولین آبفا تصمیم گرفتند چاه دیگری را در کنار دیگر چاههای آب در منطقه «چم گنجشکی» در حاشیه رود بشار حفر کنند تا در این روزهای بی پولی که احداث سد تنگ سرخ زمین گیر شده با مسکنی موقتی درد بی آبی را درمان کنند.

اما این آغاز قصه ای بود که بیش از 10 سال است ادامه دارد و موجب اختلاف و گاهی تنش بین چند دستگاه اجرایی شده است.

بیش از یک دهه است که اختلاف بر سر مالکیت منطقه «چم گنجشکی» در شرق شهر یاسوج و در کنار رود بشار بین آبفای شهری و دانشگاه علوم پزشکی وجود دارد و جلسات و صورت جلسات پنج استاندار سابق نیز نتوانست آتش این اختلاف را خاموش کند تا هفته گذشته این اختلاف باز هم شعله ور شده و البته دود آن به چشم شهروندان یاسوجی رود.

اقدام آبفای شهری برای حفر چاه در این منطقه و ممانعت دانشگاه علوم پزشکی که خود را مالک این منطقه می داند کار را به جایی رساند که خود می رفت تا تبدیل به بحرانی دیگر شود.

با این حال پرونده این اختلاف این بار بر روی میز استاندار دولت یازدهم قرار گرفت و او با تشکیل نشستی اضطراری این مسئله را تا حدودی حل کرد اما تا خاموش کردن کامل آتش این اختلاف دهساله راه درازی مانده و نیازمند اقداماتی اساسی و البته قضایی است.

شرایط اضطراری است

مدیرعامل آبفای شهری در این خصوص می گوید: با توجه به مشکلات کمبود آب و کمبود اعتبار نیازمند احداث چاه در محدوده «چم گنجشکی» هستیم.

وی می افزاید: شرایط اضطراری است و برخی از نقاط شهر یاسوج با مشکل کمبود آب مواجه هستند و امکان ایجاد چاه در هیچ نقطه ای غیر از این منطقه وجود ندارد.

لدنی نژاد گفت: چاههای این منطقه تحت تاثیر جریان رودخانه بشار هستند و از این رودخانه تغذیه می شوند و براین اساس، تنها منبع آبی در دسترس برای کاهش مشکلات کم آبی است.

رییس دانشگاه علوم پزشکی یاسوج هم این منطقه را متعلق به دانشگاه دانست و گفت:منطقه «چم گنجشکی» از سوی منابع طبیعی به این دانشگاه واگذار شده است.

دکتر رضا چمن افزود: این منطقه به لحاظ تامین آب آسیب پذیر است و باید به دنبال یک سایت مطمئن تر بود.

وی بر کمک به توسعه دانشگاه تاکید کرده و گفت: دانشگاه نیاز به گسترش دارد و این در حالی است که این دانشگاه کمترین اراضی را بین دانشگاههای استان دارد.

چمن بر رفع مشکلات کم آبی شهر یاسوج نیز تاکید می کند و می افزاید: باید به دنیال حل دائمی مشکل آب شهر یاسوج بود و کارهای موقتی فایده ندارد.

اما مدیرعامل آبفای شهری استان کهگیلویه و بویراحمد بابیان اینکه سد تنگ سرخ برای افقی 20 ساله قرار است آب یاسوج و روستاهای اطراف را تامین کند، افزود: با این حال احداث این سد، تصفیه خانه آن و خطوط انتقال بیش از 10 سال طول می کشد و تا آن موقع نیازمند تامین آب از منابعی دیگر هستیم.

وی گفت: به دلیل شرایط پدافندی آب شهر یاسوج را نمی توان تنها منوط به یک منبع کرد و باید منابع مطمئن و پایدار دیگری نیز وجود داشته باشد.(مهر)