از شیر مرغ تا جان آدمیزاد در «چهارراه تاناکورا»

جام جم سرا:

بر اساس اعلام مدیران شهری زاهدان در چهارراه رسولی حدود یک‌هزار مغازه به فروش این اجناس مشغولند. این مغازه‌ها هم در خیابان اصلی و در پاساژها دیده می‌شوند و هم در کوچه پس‌کوچه‌های منتهی به خیابان اصلی، در این کوچه‌ها بسیاری از خانه‌هایی که پیش از این مسکونی بوده با تغییراتی به محلی برای فروش اجناس تاناکورا تبدیل شده است.
از کراچی تا زاهدان
آنگونه که فروشندگان این مغازه‌ها درباره نحوه تامین جنس موردنیاز این بازار گفته‌اند همه کالاهایی که در چهارراه رسولی عرضه می‌شود از بازارهای پاکستان و به صورت مشخص شهر کراچی تامین می‌شود. در پاره‌ای مواقع خود فروشندگان و در مواردی دیگر دلال‌هایی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، این اجناس را از کراچی خریداری کرده و به ایران منتقل می‌کنند تا در بازار رسولی شهر زاهدان به فروش برسد.
مسعود یکی از فروشندگان لباس در چهارراه رسولی در همین‌باره این گونه توضیح می‌دهد: «فروشندگان و فعالان باسابقه این بازار که راه و چاه را خوب بلد هستند، هر چند ماه یک بار بسته به نوع کار و میزان مشتری‌هایی که دارند، به پاکستان می‌روند، جنس موردنیاز خود را از بازار بسیار بزرگی که در این شهر برای فروش همین اجناس وجود دارد، می‌خرند و به زاهدان می‌آورند. این اجناس هم شامل کالاهای دست‌دوم و کارکرده است، هم اجناس استوک که حین تولید یا جابه‌‌جایی و فروش آسیب دیده و هم شامل جنس‌هایی است که اصطلاحا به آنها سمپل – نمونه- گفته می‌شود.»
فعالان این بازار از مرز ایرانشهر یا سراوان به پاکستان می‌روند و از آنجا با طی مسیری در حدود 12ساعت به شهر کراچی می‌رسند. پس از رسیدن به بازار و انتخاب جنس، کالای مورد نظر خود را در بسته‌بندی به افرادی می‌دهند که تخصصشان انتقال کالا از کراچی به داخل خاک ایران است. به گفته این فعالان قسمتی از این اجناس از طریق مرزهای قانونی وارد کشور می‌شود و قسمتی نیز به شیوه قاچاق وارد می‌شود. همه اجناس در بازار رسولی در بسته‌بندی با گونی و سیم‌پیچی شده از کراچی به زاهدان منتقل می‌شود، خریداران ایرانی در بازار کراچی در پاره‌ای مواقع جنس موردنیاز خود را به صورت کیسه‌ای خریداری می‌کنند و سپس با انتقال آن به زاهدان با بازکردن کیسه‌ها اجناس را بر اساس کیفیت و مارک و جنس جداسازی و قیمت‌گذاری می‌کنند. یکی از فروشندگان به «شرق» می‌گوید: «در این بازار بزرگ شهر کراچی که روزانه هزاران کیسه خرید و فروش می‌شود، امکان و وقت برای دیدن و انتخاب جنس وجود ندارد، به همین دلیل هر خریدار با شناسایی فروشنده‌های معتبر و اطمینانی که به مرور زمان کسب کرده است جنس مورد نیاز خود را تحویل می‌گیرد.»
در سال‌های اخیر به دلیل احداث دیوار مرزی و سخت‌ترشدن رفت‌وآمدها از طریق مرز کسب و کار فروشندگان چهارراه رسولی هم تحت تاثیر قرار گرفته است. یکی از این فروشندگان در این‌باره می‌گوید: وقتی که مرز باز بود ورود کالا به‌راحتی و سرعت انجام می‌شد اما بعد از بسته‌شدن مرز و سخت‌ترشدن قوانین گمرکی این کار به‌سختی انجام می‌شود، به همین دلیل هم بسیاری از اجناسی که ما از پاکستان تهیه می‌کنیم پشت مرز می‌ماند و به فروش فصل نمی‌رسد.
دست‌دوم، استوک و سمپل
در این بازار اجناس کارکرده و تاناکورا پایین‌ترین قیمت را دارند و بعد از آن به لحاظ قیمت اجناس استوک قرار دارند، گران‌ترین کالاها در بازار رسولی هم اجناسی هستند که به سمپل معروفند. به گفته فروشندگان این بازار سمپل‌ها اجناسی هستند که توسط شرکت‌های تولید‌کننده برای معرفی محصولات جدید خود به بازار عرضه می‌شود و برای فروش نیست.
در بخش بازار لباس چهارراه رسولی همه مدل لباس پیدا می‌شود، از لباس زیر مردانه و زنانه، تا انواع تی‌شرت‌ها، تاپ و پیراهن، لباس‌های مجلسی و شلوار و همچنین پوشاک زمستانی شامل کاپشن، پالتو و پلیور و... در قسمتی که به فروش کفش اختصاص دارد نیز برای مشتری‌های مشتاق همه مدل پاپوشی وجود دارد، از انواع صندل و دمپایی تا کفش‌های چرم و کتان و همچنین همه مدل پوتین و کفش‌های کوهنوردی. به همه اینها باید کفش‌های اسکیت را نیز اضافه کرد.
به گفته فروشندگان چهارراه رسولی بیشترین فروش و سود در این بازار به اجناس زمستانی اختصاص دارد. در فصل زمستان خریدارانی از گوشه‌وکنار کشور برای خرید به زاهدان می‌آیند. در این بازار کفش‌ها و لباس‌های تولیدشده توسط مارک‌های معتبر دنیا با قیمت‌هایی به‌مراتب پایین‌تر از قیمت این اجناس در بازار نوفروشان فروخته می‌شود. تنها نکته اینکه مشتری باید برای یافتن جنس موردنیاز خود در این بازار مغازه را زیر و رو کند تا مورد مناسب و بدون عیب و ایراد را پیدا کند.
یک فروشنده لباس در چهارراه رسولی درباره میزان فروش انواع لباس می‌گوید: بخش زیادی از لباس‌های زمستانه را مشتریان غیربومی می‌خرند، اما فروش 70درصد لباس‌های بهاره و تابستانی به خریداران بومی اختصاص دارد. انواع تی‌شرت و پیراهن و شلوار در چهارراه رسولی بین پنج تا 30هزارتومان قیمت‌ دارد.
لباس‌های تاناکورا و موضوع بهداشت
یکی از موضوعاتی که همیشه در رابطه با استفاده از کفش و لباس‌های تاناکورا و دست‌دوم مطرح است، موضوع مشکلات بهداشتی است، برخی بر این عقیده‌اند که استفاده از این پوشاک ممکن است منجر به بروز بیماری‌های پوستی در افراد شود. با این حال فروشندگان چهارراه رسولی درباره اجناس خود تاکید می‌کنند که پیش از عرضه به بازار شسته و ضدعفونی می‌شوند اما با این حال باز هم به مشتری‌ها توصیه می‌کنیم قبل از استفاده این پوشاک را یک‌بار شسته و بعد استفاده کنند. در همین رابطه «عبدالناصر گرگیج» به‌عنوان رییس شورای شهر زاهدان در این‌باره می‌گوید: «در مورد مسایل بهداشتی در حقیقت مسوولان مرکز بهداشت وظیفه رسیدگی به‌مواردی از این دست را دارند، اما تا به حال هیچ گزارشی از سوی شهروندان مبنی بر بروز مشکلات بهداشتی یا بیماری‌های پوستی ناشی از استفاده از کالاهای بازار رسولی به ما گزارش نشده است اما اگر چنین چیزی گزارش شود به صورت قطعی ما پیگیری خواهیم کرد.»
پیش از این ایرنا در گزارشی پیرامون بازار رسولی با یک متخصص پوست گفت‌وگویی انجام داد و از او در رابطه با احتمال بروز بیماری پوستی به واسطه استفاده از لباس‌های دست‌دوم پرسیده بود، این متخصص در جواب گفته بود: «10درصد مراجعان به پزشک یا بیمارستان را افرادی با حساسیت‌های پوستی ناشی از تماس با همین لباس‌ها تشکیل می‌دهند.» دکتر مینا دلیری گفت: بیماری‌هایی مانند التهاب، اگزمای پوستی و کهیرهای تماسی از طریق استفاده از لباس‌های دست‌دوم حتی ضدعفونی‌شده، انتقال می‌یابد. انواع عفونت، زگیل و قارچ‌های پوستی و بیماری‌های انگلی مانند گال و شپش به‌وسیله استفاده از لباس‌های دست‌دوم ضدعفونی‌نشده سرایت می‌کند. این پزشک متخصص پوست و مو گفت: لباس‌های دست‌دوم به‌راحتی می‌توانند در افرادی که پوستی خشک دارند موجب بروز حساسیت و التهاب‌های شدید در سطح بدن شود.»
به‌گفته این متخصص پوست: «لباس‌های زیر و کفش‌های دست‌دوم به‌هیچ‌وجه قابلیت استفاده ندارند زیرا برای جلوگیری از انتقال بیماری‌های انگلی، قارچی و ویروسی باید در دمای بالای 70درجه شست‌وشو و حتما اتوکشی شوند در صورتی که این مورد برای کفش قابل اجرا نیست. او بیان کرد: انگلی مانند شپش در داخل بافت لباس‌های کهنه زندگی می‌کند، برای خونخواری با پوست انسان تماس پیدا کرده و موجب بیماری‌های پوستی می‌شود و تنها از طریق جوشاندن از بین می‌رود. مصرف لباس‌های دست‌دوم در افرادی که بیماری نقص ایمنی یا دیابت دارند، عواقب جبران‌ناپذیری به وجود می‌آورد و به رشد عفونت‌های قارچی و ویروسی در بدن آنان کمک می‌کند. او بیان کرد: در واقع نمی‌توان به مصرف‌کنندگان این لباس‌ها اطمینان داد که پوشیدن تاناکورا اگر تا به حال برایشان مشکلی ایجاد نکرده همیشه همین‌طور خواهد بود چون خیلی از ویروس‌های این بیماری‌ها بعد از مدتی طولانی خود را نشان می‌دهند.»
با این همه مشتریان بازار رسولی فارغ از همه این دغدغه‌ها نشان داده‌اند مشتاق خرید این اجناس هستند. در پاره‌ای مواقع کیفیت خوب اجناس و همچنین قیمت پایین آنها از جمله مولفه‌های اصلی ترغیب مشتری به خرید از این بازار است. بر همین مبنا بازار رسولی هم هرساله نسبت به گذشته توسعه و رشد بیشتری پیدا کرده است. به‌ گفته برخی فروشندگان این بازار سال‌های گذشته تنها تعداد معدودی مغازه به این کار مشغول بوده‌اند اما رفته‌رفته تعداد مغازه‌هایی که در خیابان‌ها و کوچه‌های اطراف به این کار اختصاص داده شده‌اند بیشتر شده است. توسعه بازار رسولی به میزانی بوده که حالا این بازار نه‌تنها جنس موردنیاز مشتریان در شهر زاهدان و مسافران و گردشگران را می‌دهد، بلکه تامین‌کننده اصلی کالای موردنیاز فروشگاه‌های زیادی در سراسر کشور است. یکی از فروشندگان در بازار رسولی در این‌باره می‌گوید: «تا چند سال پیش مغازه‌دارانی از تهران و مشهد که برای خرید جنس به زاهدان می‌آمدند در بازار می‌چرخیدند و کالای مورد نیاز خود را انتخاب می‌کردند، حالا اما رابطه‌ها بیشتر شده و آنها به صورت مستقیم جنس را به ما سفارش می‌دهند ما هم از پاکستان اجناس را با هدف فرستادن برای آنها خریداری می‌کنیم.» (صدرا محقق/شرق)