بازیگوشی‌ عروسک​ها در خانه ما

انیمیشن سازی ساختارهای مختلفی دارد که از میان آنها می‌توان به انیمیشن دوبعدی (نقاشی متحرک)، انیمیشن عروسکی، سه‌بعدی و... اشاره کرد. انیمیشن عروسکی جزو کارهایی است که مردم ایران همیشه از آن استقبال کرد‌ه‌اند. با توجه به آنچه در کتاب‌های هنر ایرانی نوشته شده با نگاهی گذرا به نقاط مختلف ایران، رابطه مردم با هنر نمایش عروسکی بخوبی دیده می‌شود. در بیشتر مراسم و جشن‌ها به نوعی از عروسک استفاده می‌شود. ​شاید به همین دلیل است که مردم ایران چه بزرگ و چه کوچک انیمیشن عروسکی را بیشتر از بقیه انیمیشن‌‌ها دوست دارند و از آن استقبال می‌کنند. همین توجه مردم باعث شده تولید و پخش انیمیشن «خانه ما» ده سال ادامه داشته باشد.

بهمن و خواهرش سارا ، شخصیت‌های اصلی این مجموعه انیمیشن هستند که برادران یغماییان آن را تهیه و کارگردانی کرده‌اند. پدر و مادر آنها نیز مانند والدین دیگر مهربان و دلسوز هستند. در کنار این خانواده عمو و عموزاده‌ای هم حضور دارند که داستانک‌هایی را با خود به قصه می‌آورند.

مجموعه خانه ما که با استفاده از تکنیک عروسکی تک فریم به تهیه‌کنندگی مرکز پویانمایی صبا تولید می‌شود با فضایی فانتزی، بیانی طنزآمیز و شخصیت‌های شیرین توانسته از همان سال‌های اولیه پخش، جایگاه خوبی بین مخاطبان کودک پیدا کند. هدف از ساخت این مجموعه، آموزش مهارت‌های زندگی و بیان هنجارها و ناهنجارها به کودکان است. پرهیز از مستقیم‌گویی در بیان داستان‌ها از دیگر ویژگی‌های قابل توجه این مجموعه است.

این مجموعه اولین و تنها انیمیشن رسانه ملی است که طی ده سال، 156 قسمت از آن تولید و پخش شده است و پس از پخش هر فصل، نظرسنجی‌هایی از مجموعه به عمل آمده که بازخورد خوب آن را در بین کودکان نشان داده و به همین دلیل قرار است بیش از200 قسمت دیگر هم از آن تولید شود. نادر یغماییان، تهیه‌کننده این مجموعه و دخترش مهکامه، نویسنده داستان‌های مجموعه خانه ما هستند. دفتر کار کاملا خانوادگی آنها مجموعه‌ای از افراد خانواده از عموها گرفته تا برادرزاده‌ها را درگیر کار انیمیشن سازی کرده است. در این مجموعه علاوه بر نادر و مهکامه یغماییان، بهروز یغماییان دیگر عضو این خانواده کارگردان تلویزیونی این مجموعه است.

چند وقتی است زمزمه ساخت سری پنجم مجموعه خانه ما به گوش می‌رسد. گویا قرار است «بوبو» که یک موجود فضایی است به جمع شخصیت‌های خانه ما ​اضافه شود. درباره این مجموعه با نادر ​ و مهکامه یغماییان، تهیه‌کننده و نویسنده این مجموعه به گفت‌وگو نشستیم.

یکی از سخت‌ترین حوزه‌های هنری، کار در حوزه تولید انیمیشن‌ عروسکی است. حال پرسش این است با توجه به این که تکنیک‌ها و ابزار کامپیوتری به دنیای تولید انیمیشن راه یافته و این کار را راحت‌تر کرده است، چرا شما خانوادگی در حوزه انیمیشن ​ فعال هستید؟ آن هم با تمام مشکلات مالی که در این حوزه وجود دارد. ​

نادر یغماییان: ما در حوزه انیمیشن‌سازی جزو قدیمی​ها هستیم و قرار نیست مشکلات به اصطلاح کمرمان را بشکند یا از میدان به ‌در مان کند. اگر دچار تنگنا شویم حتی اگر لازم باشد دفتر کار، ‌خانه یا وسایل خانه را می‌فروشیم، اما نمی‌گذاریم کارمان تعطیل شود. ما تمام تلاشمان را می‌کنیم تا گروه‌‌مان را حفظ کنیم. تا‌کنون هم توانسته‌ایم اعتماد اعضای گروه را جلب کنیم. آنها حالا می‌دانند ما هر کاری می‌کنیم تا دستمزد آنها به موقع پرداخت شود. راستش را بخواهید خیلی سخت است که با بحران‌های مالی صدا و سیما، کار تولید کرد. البته این مشکلات مختص تنها تلویزیون نیست و در دورانی هستیم که بیشتر ارگان‌ها و دستگاه‌ها مشکل مالی دارند.

ما با استفاده از دارایی‌ها و پس‌اندازمان کار تولید می‌کنیم و با سختی‌های فراوان تا اینجا ادامه داده‌ایم و امیدوارم هیچ‌گاه روزنه امید به رویمان بسته نشود.

انیمیشن خانه ما از جمله انیمیشن‌های باسابقه صدا و سیماست. فکر کنم این انیمیشن ده سال است ​ تولید و پخش می‌شود. فکر اولیه این مجموعه از کجا آمد؟

نادر یغماییان: سال 82 قصد داشتیم مجموعه‌ای بسازیم. با توجه به شرایط تلویزیون، مجموعه‌ها را در چند سری می‌ساختیم و به تلویزیون ارائه می‌کردیم و آنها در زمان‌های مورد نظر پخش می‌شد که تولید این مجموعه با توجه به نظر مثبت تلویزیون ادامه یافت تا به امروز رسید. در آن دوران ما توانستیم مجموعه‌ای بسازیم که مجموع عوامل آن اعم از فیلمنامه، شخصیت‌ها و فضاسازی آن​قدر جذاب بود که مورد توجه قرار گرفت و تولید آن به سری پنجم رسید.

یکی از مواردی که در ​انیمیشن خانه ما وجود دارد ادامه‌دار بودن و در عین حال از دست ندادن مخاطبانش است. معمولا انیمیشن‌های طولانی با خستگی مخاطب مواجه می‌شود ولی خانه ما کمتر با این مشکل روبه‌رو شده است و با اضافه‌کردن شخصیت‌های جدید مثل پسرعموی بهمن و داستانک‌های دیگری به مجموعه آن را از خستگی دور کرده‌اید. برای رسیدن به این موقعیت به چه مواردی توجه کرده‌اید که مخاطب از دیدن این مجموعه خسته نشود؟

نادر یغماییان: سری اول و دوم مجموعه با چهار شخصیت اصلی ساخته شد البته شخصیت‌های فرعی هم به داستان اضافه می‌شدند ولی دائمی نبودند . از سری سوم شخصیت‌های فرعی دیگر همچون بیژن و عمو وارد داستان شدند و حضورشان ادامه پیدا کرد. در سری پنجم هم قرار است یک شخصیت فضایی به نام بوبو را وارد داستان کنیم. سری جدید در 52 قسمت ساخته می‌شود و تصمیم داریم همیشه شخصیت و فضایی تازه به داستان اضافه کنیم تا خانه ما تکراری نشده و مخاطب از تماشای آن دلزده نشود.

وقتی یک مجموعه بخواهد با مخاطب ارتباط برقرار کند باید به روز باشد و ما در این مدت، هم شخصیت‌های تازه و هم لوکیشن‌های جدید را به کار اضافه کردیم تا این مجموعه تاز‌گی خود را حفظ کند.

مهکامه یغماییان: خانه ما ده سال است که پخش می​شود. ما بعد از مدتی متوجه شدیم داستان از لحاظ بصری و روایتی نیاز به تغییراتی دارد. بهترین راه این بود که ​ شخصیت هایی با ویژگی‌های جدید به قصه وارد کرده و در کنار آنها لوکیشن‌های جدید تعریف کنیم تا کودکی که این مجموعه را تماشا می‌کند در هر قسمت با شخصیت‌ها و فضای تازه، جدید و چشمنواز روبه‌رو شود.

شخصیت‌های جدید مانند عمو و پسرش را چگونه طراحی​و برای آنها در مجموعه جایگاه و نقش تعریف کردید؟

مهکامه یغماییان:‌ عمو و پسرعمو که از همان اول بودند و هر از ​ گاهی می‌آمدند و می‌رفتند. ما برای این که بتوانیم بهمن را بازیگوش‌تر نشان دهیم به یک همراه بازیگوش و البته با شیطنت‌های معقول‌تر نیاز داشتیم که برای نشان‌دادن وجوه مختلف شخصیت بهمن، بیژن را طراحی کردیم که کمی معقول‌تر از بهمن است. البته سارا در کنار بهمن بود، ولی بهمن نیاز به یک همجنس و همراه داشت، به همین دلیل بیژن خلق شد.

در انیمیشن‌هایی که تک فریم هستند خیلی سخت است که کار پر از حرکت باشد و لوکیشن‌های مختلف داشته باشد ولی خانه ما با وجود این سختی‌ها، حرکت زیادی دارد. چگونه این حرکات را طراحی و اجرا کردید؟

نادر یغماییان: کاری که با دل انجام نشود، اصلا کار نیست بخصوص در انیمیشن که مخاطبانش طیف گسترده‌ای از کودکان است. گروهی که این مجموعه را تولید می‌کنند همگی خانه ما را به عنوان خانه خودشان قبول دارند. خاطرم هست ​ در دورانی که مهکامه به خاطر برخی کارهای شخصی‌اش نمی‌توانست کار کند برخی قسمت‌ها را اشکان، برادرزاده‌ام می‌نوشت​.

همه عوامل این کار، خانه ما را متعلق به خودشان می‌دانند و با شخصیت‌های آن رفیق شده‌اند و فقط برای جلب رضایت بیننده کار ​ نمی‌کنند. این شوق و علاقه و دلدادگی است که باعث شده این کار ادامه پیدا کند. انیمیشن‌سازی کار سختی است، ولی باور کنید در این ده سال اخم و غصه در کار ندیدم چون بازیگوشی‌های بهمن در دفتر کار ما جاری است و همه او را دوست دارند و با او می‌خندند، ناراحت می‌شوند، بازی می‌کنند و... .

مهکامه یغماییان: من با​ این که پسر بچه نیستم ولی با شخصیت بهمن زندگی می‌کنم. حس می‌کنم بهمن برادر کوچکم است یا سارا خواهر کوچک‌تر خودم است. زمانی‌ که سکانس به سکانس و صحنه به صحنه داستان‌های خانه ما را می‌نویسم آنها را احساس می‌کنم و بارها شده بر سر سکانس آخر که بهمن قرار است متوجه خطا و اشتباهش شود حتی گریه‌ام گرفته و حس می‌کنم برادرم یا خودم و حتی بچه‌ خودم درگیر چنین اتفاقی شده است و این حس در بین همه عوامل سازنده انیمیشن خانه ما وجود دارد.

نزدیک سه سال است شبکه پویا راه‌اندازی شده و اتفاقا برای خانه ما و دیگر انیمیشن‌های ایرانی جایگاه خوبی شده است، اما هنوز هم انیمیشن‌های خارجی از شبکه پویا و دیگر شبکه‌های تلویزیون پخش می‌شود. دلیل این رویکرد را در چه چیزی می‌بینید؟

نادر یغماییان: چاره چیست؟ باید قبول کنیم ​ ما توان تولید انیمیشن را به مقدار لازم و کافی​نداریم. هزینه تولید انیمیشن بالاست و این برای تلویزیون و همه شبکه‌هایش به صرفه نیست که جدول پخش انیمیشن را فقط به آثار ایرانی اختصاص دهد.

هر چند بچه‌ها و بزرگ‌ترها نیاز دارند آثار خارجی هم تماشا کنند، اما واقعیت این است که اگر شرایط کار از نظر مادی و معنوی​ برای انیماتورهای ایرانی فراهم شود آنها می‌توانند بهترین آثار را تولید کنند. هنوز تلویزیون نتوانسته استعداد همه علاقه‌مندان و فعالان این حوزه را کشف کند و بروز دهد. اگر شرایط فراهم شود انیمیشن‌سازان ایرانی می‌توانند با تولید انبوه کارتون‌های زیبا و دیدنی آثار خوبی​ به نمایش بگذارند. خرید و پخش زیاد انیمیشن‌های خارجی باعث بیکاری و کم‌کاری انیماتورهای داخلی می‌شود.

البته این‌که انیمیشن‌های خارجی پخش شود دو روی سکه دارد. اول همان که گفتید یعنی کم کار شدن انیماتورهای ایرانی ولی این سکه روی دیگری هم دارد. انیماتورهای ایرانی باید متوجه شوند ​ مردم انیمیشن‌های باکیفیت و خوب خارجی را هم می‌بینند و با کار باکیفیت بالا آشنا هستند و همین باعث ایجاد رقابت می‌شود. آیا شما با این نوع رقابت موافق هستید؟

نادر یغماییان: در این‌که فاصله کیفی تولیدات ما با تولیدات انیمیشنی آمریکایی و اروپایی زیاد است شکی نیست، ولی بحث این است که چگونه می‌توان این فاصله را کم کرد.

آیا اصلا جای رقابت هست؟

نادر یغماییان: چرا نباشد. ما گنجینه بزرگی از ادبیات داریم که خیلی به ما کمک می‌کند، ما نیروهای فعال و انیماتور‌ها و طراحان خوب داریم که باید در کار، خودشان را نشان دهند و توانایی‌های خود را به نمایش بگذارند.

اگر تلویزیون و نهادهای دولتی بهای این کار را بدهند و به نیروهای داخلی اعتماد کنند مطمئن باشید انیماتورهای ما نیز رشد بیشتری خواهند کرد. مشکلات مالی به گونه‌ای شده که متاسفانه ما نمی‌توانیم با خارجی‌ها رقابت زیادی داشته باشیم. به عقیده من باید شرایط سازنده و یکسان شکل بگیرد، بعد از ما بخواهند ​ وارد گود رقابت شویم.

به نظر شما انیماتورهای ایرانی می‌توانند با انیمیشن‌سازان خارجی رقابت کنند؟

نادر یغماییان: شرایط یکسان باشد می‌توانیم. ما هنوز هم ماشین‌های ایرانی خودمان را تولید می‌کنیم که فاصله زیادی با تولیدات خارجی دارد. ولی برای برداشتن این فاصله باید از هنرمندان حمایت شود. من نمی‌گویم مثلا پنج سال دیگر به آنها می‌رسیم ولی با حمایت بیشتری می‌توانیم به آینده خودمان در این حوزه امیدوار باشیم.

به موضوع انیمیشن خانه ما برگردیم. کمی در مورد روند ساخت عروسک‌ها، شکل و طراحی اولیه آن توضیح ‌دهید.

نادر یغماییان: قرار بود مجموعه‌ای بسازیم که طراح آن بهروز، برادرم بود و ما را به خانه ما رساند . ابتدا قرار نبود ما کار عروسکی انجام بدهیم. روزی دوست عروسک‌سازی به نام مجتبی رمزی به دفتر ما آمد و گفت اجازه بدهید من بروم و این طراحی‌های شخصیتی را (شکل اولیه شخصیت‌های خانه ما) را به عروسک تبدیل کنم. وقتی عروسک‌ها را دیدم خیلی پسندیدم و تصمیم گرفته شد این کار عروسکی ساخته شود.

در آن زمان قرار بود خانه ما یک انیمیشن دو بعدی روی کاغذ باشد ولی با دیدن عروسک‌ها قرار شد کل مجموعه‌ را عروسکی بسازیم، لوکیشن ساختیم و دیگر عوامل را کنار هم چیدیم تا خانه ما شکل گرفت.

انیمیشن‌های خارجی قبل از این‌که حتی به اکران برسند کار تبلیغات خود را شروع می‌کنند بخصوص در مورد انیمیشن‌های عروسکی. شخصیت‌های آنها با عروسک‌های کوچک و بزرگ با کیفیت بالا وارد بازار می‌شود. با این روش عروسک‌های آنها قبل از اکران فیلم یا نمایش از تلویزیون هم درآمدزایی دارد و هم تبلیغات می‌کنند و هم مخاطبان با شخصیت‌های داستان آشنا می‌شوند. این روش کار در ایران بسیار کم دیده می‌شود. با توجه به این‌که عروسک‌های خانه ما بین مردم محبوبیت و شهرت زیادی دارند .چرا تا کنون آنها را به بازار عروسک عرضه نکرده‌اید؟

نادر یغماییان: ما مجموعه‌ای ساختیم به نام دایی‌جان و خان‌دایی، جمشید و خورشید که برای شبکه یک بود. عروسک‌های آنها را ساختیم و تصمیم داشتیم به بازار عرضه کنیم، اما تلویزیون ممانعت کرد چون آثار برای تلویزیون بود و ما نمی‌توانستیم بدون مجوز مدیران این رسانه این‌ کار را انجام بدهیم.

یکی از دلایلی که انیمیشن ایران رشد کمی دارد​ غیر از بحث رقابت، نداشتن حق کپی‌رایت است. سازندگان برنامه‌های تلویزیونی و انیمیشن صاحب و مالک رایت‌های خارجی اثر خود نیستند البته ما بعد از سال‌ها کار در حوزه انیمیشن توانسته‌ایم بخشی از کپی رایت آثار خودمان را بگیریم.

اگر تولیدکننده‌های ایرانی بتوانند حتی کپی‌رایت خارجی آثار خود را بگیرند و​ کارهای خود را به خارجی‌ها بفروشند، می‌توانند با شرایطی که فراهم می‌شود آثار بهتر و بیشتر بسازند و آن موقع است که می‌توانند با خارجی‌‌ها هم رقابت کنند.

مهکامه یغماییان: درباره کارهای خارجی صحبت کردید و این‌که مورد استقبال قرار می‌گیرند. به نظر من انیمیشن‌سازان خارجی همیشه همراه کودک امروز پیش می‌روند. به هر صورت کودک امروز با کودک دیروز تفاوت دارد، بنابراین باید با کودک امروز پیش رفت و برای او کار تولید کرد و ​ نسبت به آنها درک جدید داشت. کودکان امروزی بسیار پرتحرک‌ هستند، اما تحمل کمتری دارند. کودکان امروز کاملا با کودکان دیروز تفاوت دارند، شاید انیمیشن خانه ما به دلیل دوبعدی بودن و چون همه هیجانات منفی و مثبت‌ بچه‌ها را نشان می‌دهد مورد استقبال قرار گرفته است. ما سعی کردیم در این کار بچه واقعی را نشان بدهیم تا کودکان با شخصیت‌های این کار ارتباط برقرار کنند.

فکر می‌کنید این انیمیشن کشش و ظرفیت​دارد که سری‌های بعدی هم​ تولید شود؟

مهکامه یغماییان: به نظر من کشش و ظرفیت​ دارد که ادامه داشته باشد. دلیل آن هم این است که داستان خانه ما داستان یک زندگی عادی است. در زندگی روزمره هم سوژه‌های جدید همیشه وجود دارد. در سری پنجم شخصیت فضایی بوبو وارد قصه می‌شود. بوبو هم شمایلی از شخصیت بهمن است و امکانات زیادی​برای ایجاد کشش و گره در داستان ایجاد کرده است. بوبو امکاناتی دارد که آدم‌های واقعی ندارند و شیطنت‌ها و بازی‌هایی دارد که می‌تواند شرایط و کارهای خاصی انجام دهد، اما آدم‌های روزمره زندگی هم می‌توانند ماجراهایی را شکل بدهند و قصه را جذاب کنند.

حرف شما درست ولی در چنین انیمیشن‌هایی که قرار است ده سال یا بیشتر ادامه پیدا کند شرایط کمی فرق می‌کند مثلا مخاطبی که ده سال پیش بهمن را می‌دیده بعد از ده سال باید بهمن را متفاوت‌تر ببیند، ولی بهمن هنوزهم شرایط گذشته را دارد.

مهکامه یغماییان: خانه ما مجموعه‌ای تلویزیونی است و مخاطبان آن در سنی خاص آن را می‌بینند و زمانی‌که بزرگ‌تر می‌شوند از دور مخاطبان آن خارج می‌شوند و بچه‌های جدید جایگزین آنها می‌شوند.

به نظر من خانه ما خودش کمک می‌کند ​ مخاطب با آن همراه شود، چون در هر سری نسبت به زمان و موقعیت‌های جامعه به روز می‌شود.

در سریال‌های تلویزیونی که داستان ادامه دارد، مخاطب انتظار دارد مثلا بهمن که الان کودک است در سری‌های دیگر بزرگ شود، نوجوان شود، به مدرسه و دانشگاه برود و... اما خانه ما مجموعه‌ای تلویزیونی است که در هر قسمت از آن یک اتفاق رخ می‌دهد و بهمن بزرگ نمی‌شود. فقط اتفاقات مختلف را تجربه می‌کند.

نادر یغماییان: همان‌طور که دخترم می‌گوید سریال با مجموعه تفاوت دارد. شما از شخصیت‌های سریال انتظار دارید که تغییر کنند، پیر شوند یا حتی یکی از شخصیت‌ها فوت کند، ولی در خانه ما این‌طور نیست.

اکنون سری سوم در حال پخش است و سری چهارم آماده شده و ما برای ساخت سری پنجم دست به کار شده‌ایم. در قسمت پنجم بازارچه‌ای ایجاد شده که نانوایی، کتابفروشی و میوه‌فروشی دارد که اهالی این بازارچه به مجموعه اضافه شده و تنوع بصری را با ایجاد لوکیشن جدید و آدم‌های نو طراحی کرده‌‌ایم اما قصه هنوز بر پایه‌ بهمن و خانواده او جلو می‌رود.

مهکامه یغماییان: در قسمت‌های جدید سعی می‌کنیم محوریت داستان فقط بهمن نباشد و به شخصیت‌های دیگر هم توجه خواهیم کرد. در سری‌های جدید اعضای بازارچه و خانواده، عامل ایجاد شرایط جدید داستان هستند و نقش‌های اصلی هم درگیر می‌شوند و اگر بخواهیم تولید این مجموعه را ادامه بدهیم باید همین روش را ادامه بدهیم تا مخاطب از تماشای خانه ما خسته نشود.

نادر یغماییان: سری پنجم که در حال ساخت آن هستیم 200 قسمت خواهد داشت. برای همین از هم اکنون برنامه‌ریزی و طراحی قصه‌‌ها را شروع کرده‌ایم که قرار است کودکان چه چیزی ببینند. ما تلاش می‌کنیم کاملا به روز باشیم و در مجموعه خانه ما به نیازهای بچه‌های امروز پاسخ بدهیم.

کمی هم از انیمیشن خانه ما فاصله بگیریم. شنیدم ​چند سال پیش انیمیشنی به نام «جمشید و خورشید» ساخته‌اید. سرانجام این انیمیشن چه شد؟

نادر یغماییان: ما از سال 83 و بعد از فیلم انیمیشنی «خورشید مصر» که فیلم زندگی حضرت یوسف(ع) بود به این نتیجه رسیدیم که می‌توانیم یک فیلم سینمایی خوب و بلند با استفاده از ادبیات کهن و قوی ایران بسازیم. باور کنید جمع‌کردن یک گروه هنرمند 70 الی 80 نفره برای مدت پنج سال زیر یک سقف، کار بسیار سختی است. ما در سال 84 برای این فیلم 700 میلیون تومان خرج کردیم و بازیگرانی مانند رامبد جوان، پرویز پرستویی، ثریا قاسمی، حبیب رضایی، ‌چنگیز جلیلوند، امین حیایی، ترانه علیدوستی و... در آن به جای شخصیت‌‌های اصلی صحبت کردند و فیلم آماده اکران شد، اما به علت برخی مسائل و کج‌سلیقگی‌ها اکران نشد.

قصد دارید آن را اکران کنید؟

در این چند سال چند بار خواستیم وارد جریان اکران آن بشویم ولی دیدیم ​ می‌خواهند فقط چند سینما بدهند و بعد تعداد سینمای اکران آن را به یک سینما کاهش بدهند یا تک سئانس باشد. در نهایت به عنوان تهیه کننده اثر حاضر شدیم ضرر مالی ببینیم، ولی ضرر شخصیتی و اعتباری نبینیم. پس فیلم را نگه داشتیم تا ​ امروز که با تغییر برخی شرایط و با هماهنگی‌هایی که کرده‌ایم امیدواریم در فرصتی مناسب در سال جدید فیلم را اکران کنیم.

خاطرم هست که یکسری از داستان‌های قرآنی و داستان‌هایی در مورد پیامبران ساخته بودید. سرانجام آنها چه شد؟

مجموعه چهار قسمتی قصص قرآن و پیامبران را ساختیم. ​ غیر از خورشید مصر که سینمایی است داستان ابراهیم خلیل‌الله را به مدت 80 دقیقه که یک تله‌فیلم است، نیز ساختیم. داستان توفان حضرت نوح و ​ حضرت صالح را نیز تولید کرده‌ایم که هر کدام 25دقیقه‌ است. این آثار بارها از شبکه دو پخش شد. بخشی از حق کپی این مجموعه‌ها را خودمان گرفتیم که توانستیم آنها را ​ خارج از کشور و در ترکیه، هند و کشورهای عربی پخش کنیم.

بجز مجموعه خانه ما کار دیگری در دست تولید دارید یا خیر؟

یکسری طرح و مجموعه جدید داریم که در حال کار روی آنها هستیم. ما منتظریم مشکلات مالی موسسه صبا و صدا و سیما حل شود تا کارهای جدید خودمان را کلید بزنیم و آنها را به تلویزیون ارائه دهیم.

بزرگ‌ترین نگرانی ما انیمیشن دو بعدی است. امروز انیمیشن دو بعدی مانند فرش دستباف است که در مقابل فرش ماشینی خودنمایی می‌کند. انیمیشن‌هایی که با آمدن سیستم‌های کامپیوتری جدید و جوان‌هایی که با دانش بسیار بالا و البته خوشفکر آنها را تولید می‌کنند، اما در کشور ما متاسفانه برخی از آثار سه‌بعدی تولید می‌شود که کمتر جنبه هنری دارند و کیفیت آنها چندان مناسب و خوب نیست.

اما متاسفانه صدا و سیما هم به برخی از آنها جایگاه می‌دهد، در صورتی که بسیاری از آثار آنها فاقد ارزش هنری است. انیمیشن دوبعدی که واقعا مهم‌ترین قسمت انیمیشن ایران و دنیاست به علت دیر بازده بودن و گران تمام شدن در حال فراموشی است.

مجید احمدی ‌/‌ گروه رادیو و تلویزیون

تلفیق خیال و واقعیت
آذر مهاجر / گروه رادیو و تلویزیون

قصه پسرکی شاد و شیرین‌زبان در دنیای فانتزی عروسک‌ها اگر با اندکی شوخ‌طبعی روایت شود، شانس زیادی برای جلب نظر مخاطبان خواهد داشت، اما اگر قرار باشد این اتفاق در دنیای انیمیشن رخ بدهد راه سختی در پیش است؛ راهی که برادران یغماییان و همکارانشان ده سال است پستی و بلندی‌هایش را برای ساخت انیمیشن «خانه ما» تجربه می‌کنند.

داستان‌های انیمیشن خانه ما بر اساس شخصیت پسرکی به نام بهمن روایت می‌شود. او از خمیر عروسک‌سازی ساخته شده و به همین دلیل شباهتی به ما ندارد. بهمن و اعضای خانواده‌اش از جنس ما نیستند، اما مثل ما حرف می‌زنند، راه می‌روند، شاد می‌شوند، می‌خندند، غذا می‌خورند، بازی می‌کنند و خیلی کارهای دیگر. آنها به مدد جادوی انیمیشن به ما شبیه شده‌اند، اما چیزی که باعث شده مخاطب، انیمیشن خانه ما را دوست داشته باشد و ساخت این انیمیشن ده سال ادامه پیدا کند، شخصیت‌های باورپذیر و فضای واقعگرایانه خانه ما است که در تلفیق با دنیای فانتزی انیمیشن دنیایی تازه و داستان‌های برآمده از تلفیق خیال و واقعیت را به نمایش می‌گذارد. انیمیشن خانه ما از جذابیت‌های همیشگی عروسک‌ها بهره می‌گیرد؛ عروسک در هر شکلی همیشه برای کودکان و حتی بزرگ‌ترها جذاب است؛ بخصوص اگر یک عروسک به مدد جادوی انیمیشن راه برود، حرف بزند، غذا بخورد و در کنار چند عروسک دیگر یک خانواده را شکل بدهد. همچنین از ویژگی‌های عروسک‌های این مجموعه تفاوت‌های ظاهری و سبک ویژ‌ه‌ای است که در طراحی و ساخت آنها به چشم می‌خورد. دنیای فانتزی عروسک‌‌ها و تاحدودی ظاهر متفاوت آنها بعلاوه حضور شخصیتی به نام بوبو که از فضا آمده و با بهمن دوست شده، از جمله عناصر برآمده از دنیای خیال در انیمیشن خانه ماست، اما در کنار اینها مولفه‌های دیگری دست به دست هم می‌دهد تا این انیمیشن تصویری واقعی و باورپذیر از یک خانواده و اعضای آن ارائه کند.

در حقیقت، تولیدکنندگان مجموعه خانه ما تلاش کرده‌اند به همان اندازه که جادوی انیمیشن و قهرمان‌های خمیری دنیایی غیرواقعی و فانتزی ایجاد می‌کند، داستان‌ها و شخصیت‌های این انیمیشن را واقعی و باورپذیر به نمایش بگذارند. عروسک‌های انیمیشن خانه ما با وجود ظاهر متفاوت، شخصیت‌هایی شبیه​ انسان‌های واقعی دارند، از جنس آدم‌های زمینی هستند و در طراحی آنها به جزئیات توجه شده است؛ به عنوان نمونه بهمن نه پسری مثبت، کوشا و بی‌عیب است و نه بچه‌ای سر به هوا یا خرابکار و دردسرآفرین، اما مثل همه بچه‌ها گاهی مثبت، کوشا و بی‌عیب است و گاهی با خرابکاری‌ها و دردسر‌​‌هایش ماجراهایی عبرت‌آموز رقم می‌زند. پدر همچنان‌که محور و اساس خانه است، گاهی پا به پای بچه‌ها شیطنت و بازیگوشی می‌کند و مادر نیز به اندازه مهربانی‌های مادرانه سختگیری هم دارد.

بجز شخصیت‌های واقعی در این مجموعه، طراحی فضا نیز منطبق با زندگی واقعی بوده و بخصوص در این باره به جزئیات بسیار توجه شده است. در انیمیشن خانه ما لوکیشن‌های زیبا و متعددی ساخته شده و در طراحی آنها به ریزه‌کاری‌هایی چون رنگ، جنس، بافت و تزئینات هم توجه شده است.

از دیگر ویژگی‌هایی که انیمیشن خانه ما را به واقعگرایی نزدیک‌تر می‌کند، انیمه پرتحرک و خوش ریتم آن است که باعث می‌شود ریتم دنیای ساختگی عروسک‌های خمیری با ریتم دنیای واقعی هماهنگ باشد و حس زندگی و زنده بودن عروسک‌ها را تداعی کند. در انیمیشن خانه ما عروسک‌های سخنگو که متعلق به دنیای خیال هستند، با شخصیت‌های واقعی در فضایی شبیه ​ واقعیت هر بار داستانی به نمایش می‌گذارند که ترکیبی از دنیای فانتزی و واقعی است.

اگر چه تلفیق تخیل و واقعگرایی و فانتزی در انیمیشن خانه ما مهم‌ترین و بارزترین مشخصه این انیمیشن است، اما ویژگی‌های دیگری در خانه ما و داستان‌هایش وجود دارد که به تداوم ده ساله آن انجامیده است؛ ویژگی‌هایی مانند متن خوب و استادانه‌ای که ضمن پرهیز از آموزش مستقیم و پند دادن به مخاطب اندکی طنز را چاشنی ماجراها کرده و بر جذابیت داستان‌ها افزوده است. همچنین در شرح ویژگی‌های انیمیشن خانه ما نمی‌توان تکنیک تولید آن را نادیده گرفت که یکی از تکنیک‌های دشوار انیمیشن‌سازی است، اما در تناسب با فضای داستان‌ها قرار دارد و بدرستی نمی‌توان دریافت تکنیک متناسب با نوع داستان‌ها انتخاب شده یا داستان‌هایی متناسب با تکنیک تک‌فریم نوشته شده است. این تناسب و هماهنگی سبب شده برخی نقص‌های احتمالی در اجرای انیمیشن به واسطه طرح و ریتم داستانی چندان به چشم نیاید یا برخی ضعف‌های روایتی توسط ساختار و تکنیک اجرایی محو شود.

انیمیشن خانه ما به واسطه نکاتی که به آنها اشاره شد، یکی از نمونه‌های خوب انیمیشن تک‌فریم در کشورمان است و تداوم آن می‌تواند دلخوشی بزرگی برای برادران یغماییان باشد که سال‌های زیادی از عمرشان را در دنیای انیمیشن گذرانده‌اند؛ دنیایی که امکانات محدود، دشواری‌های بسیار و رقبایی کهنه‌کار دارد.