سیاست‌های تشویقی جمعیت را اجرایی کنید

با این‌که رهبر معظم انقلاب از پیش، منفی شدن رشد جمعیت کشور را پیش‌بینی کرده و درباره خطرات احتمالی هشدار داده‌اند، اما مسئولان کشور برای حل این مشکل که تا چند سال آینده به‌طور حتم گریبان کشور را خواهد گرفت، اقدامی جدی انجام نداده‌اند.

براساس آخرین سرشماری سال 1390، جمعیت جوان کشور 5 درصد کاهش یافته است و کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند، این کاهش تا چند سال آینده ادامه پیدا کند. این در حالی است که دلیل کاهش رشد جمعیت را می‌توان سیاست‌های کنترل جمعیتی دانست که در دهه 60 اجرا شد، زیرا تا این زمان رشد جمعیت کشور قابل قبول بود، به‌طوری که هر 18 سال دو برابر می‌شد، اما با اجرایی شدن سیاست‌های اشتباه، اکنون با گذشت هر 60 سال می‌توان امیدوار بود که جمعیت کشور دو برابر شود.

با توجه به سیاست و تصمیم‌گیری‌هایی که در کشور گرفته می‌شود، می‌توان نتیجه گرفت که هیچ اراده‌ای برای سر و سامان دادن به مشکلات جوانان وجود ندارد، زیرا چند سالی است که دغدغه‌های جوانان در وزارت ورزش و جوانان به فراموشی سپرده شده و جوانان در حاشیه وزارتخانه‌ای قرار گرفته‌اند که اولویت‌هایش ورزشی است.

این در حالی است که تاکنون وعده‌های زیادی برای تشویق جوانان به ازدواج مطرح شده، اما عملی نشده است، افزون براین کمک‌هایی که به جوانان نیز در زمینه ازدواج می‌شده مدتی است که عقب افتاده برای نمونه می‌توان به وام ازدواج اشاره کرد ،چون به گفته مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی ازدواج و تعالی خانواده وزارت ورزش و جوانان اکنون 991 هزار و 968 نفر در نوبت دریافت وام ازدواج قرار دارند. علاوه بر این در نظرسنجی برنامه مناظره که مدتی قبل با موضوع دلایل تاخیر در ازدواج جوانان برگزار شد، بیش از 80 درصد از شرکت‌کنندگان تاکید کردند که مشکلات اقتصادی دلیل بالارفتن سن ازدواج است، ولی مسئولان تاکنون هیچ اقدام قابل قبولی برای رفع مشکل مردم انجام نداده‌اند.

قانونی با 56 ماده در مجلس

در حالی تاکنون قانونی برای تشویق فرزندآوری در کشور تصویب نشده است که کارشناسان هشدار می‌دهند در صورت تصویب قانون در این زمینه بیش از یک دهه زمان لازم است تا قانون جدید تاثیرگذار شود، به همین دلیل پیش‌بینی درصد می‌شود که در سال 1404 نرخ جمعیت کشورمان از 1.8 به 2.5 درصد برسد. در این میان شورای انقلاب فرهنگی یکی از سازمان‌هایی است که برای رفع مشکل کاهش جمعیت وارد عمل شد. این شورا مدتی است طرح و پیش‌نویس قانونی را که 56 ماده دارد، آماده کرده و برای تبدیل شدن به قانون به مجلس فرستاده است.

مصوبه‌های جمعیتی شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 91 به تصویب رسیده است، فرهنگ‌سازی برای رسیدن به جمعیت مناسب و بهبود بینش و نگرش مردم و مسئولان درخصوص مشکلاتی که کاهش جمعیت دارد، برخی از نکاتی است که در این مصوبه دیده شده است؛ البته باید تدوین سیاست‌‌ها و قوانین حمایتی و تشویقی برای رسیدن به نرخ باروری مناسب را نیز از دیگر نکات آن دانست.کبری خزعلی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و مسئول شورای فرهنگی ـ اجتماعی زنان و خانواده در این باره به جام‌جم می‌گوید: براساس تحقیقاتی که ما از سال 72 و قبل از آن انجام دادیم، پیری جمعیت و سقوط جمعیت را پیش‌بینی کرده و بررسی‌های لازم را در این خصوص انجام دادیم.

خزعلی به رهنمود‌های مکرر رهبر معظم انقلاب اشاره کرده و می‌افزاید: سال 89 سیاست‌های جمعیتی را تدوین کردیم که در دوم خرداد 1391 در شورای عالی انقلاب به تصویب نهایی رسید و در ماه مهر همان سال هم از طرف رئیس‌جمهور به همه دستگاه‌ها برای اجرا ابلاغ شد.این در حالی است که سیاست‌های پیش‌بینی شده اکنون برای اجرایی شدن منتظر قوانین مجلس است، زیرا عملی شدن آنها نیاز به بودجه دارد به همین دلیل مجلس باید زمینه لازم را فراهم کند.

خزعلی درباره این‌که چرا این مصوبه هنوز راه به جایی نبرده، ادامه می‌دهد: فعلا کمیسیون فرهنگی بحث را پیگیری می‌کند، اما در سال گذشته کمیسیون بهداشت ماجرا را به کارگروهی واگذار کرده بود که اکثر کارشناس‌های آن در حوزه کاهش جمعیت بودند و در آن جهت کار کرده بودند، به همین دلیل مجموعه کارهای انجام شده برای کاهش و کنترل جمعیت بود.

به گفته وی، اما در رمضان گذشته رهبر معظم انقلاب به این مجموعه کارها اعتراض کرده و فرمودند باید اصلاح شود، به همین دلیل کمیسیون فرهنگی وارد کار شد.

90 هزار قطع نسل در سال گذشته

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان این‌که وضع جمعیت اکنون اصلا مطلوب نیست، درباره عوامل بروز این مشکل بیان می‌کند: مجموعه‌ای از عوامل سبب‌ساز این مشکل شده است که شامل بحث فرهنگی و اقتصادی می‌شود؛ به این شکل که سن ازدواج جوانان بالا رفته و آنها به دلیل بیکاری یا تغییر اولویت‌هایشان ازدواج نمی‌کنند.

این در حالی است که خزعلی تاکید می‌کند که در برخی مناطق وزارت بهداشت هنوز کنترل جمعیت را توصیه می‌کند.

وی عنوان می‌کند: برای نمونه سال گذشته بیشتر از 90 هزار قطع نسل (یعنی استفاده از روش‌های ثابت کنترل باروری نظیر وازکتومی) داشته‌ایم.افزون بر راهکارها و سیاست‌های تشویقی در مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، پیش‌بینی شده تا گروهی از کارشناسان آمار جمعیت استان‌های مختلف کشور را دائم پایش کنند تا در حوزه دیگری مشکلی وجود نداشته باشد.

خزعلی امیدوار است که این مصوبه تا دوماه آینده تاثیر مثبت خود را در جامعه بگذارد.

مجلس پیگیر است

عبدالرضا عزیزی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی درباره برنامه نمایندگان برای رفع مشکل کاهش جمعیت به جام‌جم می‌گوید: مجلس بجد پیگیر این ماجراست. به نظر من برای رفع این مشکل باید کمیسیون مشترکی از کمیسیون‌های فرهنگی، اجتماعی، بهداشت و برنامه و بودجه تشکیل شود؛ البته بهتر است نماینده دولت نیز در این کمیسیون باشد تا تصمیم‌هایی که گرفته می‌شود از نظر اجرایی و بار مالی مشکلی نداشته باشد.

عزیزی درباره کارهایی که مجلس تاکنون برای رفع این مشکل انجام داده است، می‌افزاید: ما قوانینی را که مانع ازیاد جمعیت بود، لغو کردیم و اکنون دنبال سیاست‌هایی برای تشویق جوانان به ازدواج و فرزندآوری هستیم.وی درباره آخرین مصوبه مجلس درباره تشویق به ازدیاد جمعیت ادامه می‌دهد: چند ماه پیش افزایش مرخصی زایمان را داشتیم که متاسفانه درست اجرا نمی‌شود، زیرا ما دولت را مجاز به این‌کار شناخته و به او تکلیف نکردیم.با توجه به مشکلات اقتصادی و فرهنگی موجود در کشور، جوانان از ازدواج و فرزندآوری هراسان شده‌اند، بنابراین چنانچه مسئولان اراده‌ای برای تشویق جوانان به ازدواج داشته یا تمایل به رشد جمعیت دارند، باید تصمیم‌های درستی برای برطرف شدن این مشکلات بردارند زیرا اکنون خانواده‌ها مشکلات اقتصادی را کاملا حس کرده و با سیاست‌های تشویقی مانند پرداخت پاداش و سکه به ازدواج یا فرزندآوری تن نمی‌دهند.

طرح جامع جمعیتی بزودی به صحن علنی مجلس می‌رود

از سوی دیگر عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی گفت: هم‌اکنون بیش از دوسوم طرح افزایش جمعیت در کمیسیون فرهنگی بررسی شده است و امیدواریم این طرح بزودی آماده ارائه در صحن علنی مجلس شود.

لاله افتخاری در گفت‌وگو با فارس افزود: متأسفانه سیاست‌های جمعیتی کشور تاکنون برای کاهش جمعیت قدم برداشته و در این مسیر موفق عمل کرده‌اند، اما برای افزایش جمعیت تاکنون گام مؤثری برداشته نشده است.

وی اظهار کرد: کاهش جمعیت هرچند با فطرت انسان مخالفت دارد، اما به دلیل شرایط اقتصادی، اجتماعی و رفاه خانواده‌ها و همچنین به دلیل این‌که خانواده‌ها به دنبال آسودگی بیشتر هستند از کاهش جمعیت استقبال بیشتری شده است و افزایش جمعیت نیازمند کار، برنامه‌ریزی و فرهنگسازی بیشتری است.

نماینده مجلس ادامه داد: ما نیز در کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی برنامه‌ریزی‌های زیادی برای تحقق این موضوع انجام دادیم و خوشبختانه هم‌اکنون بیش از دوسوم طرح افزایش جمعیت در کمیسیون فرهنگی بررسی شده است تا بستر‌سازی‌ها برای افزایش جمعیت را انجام دهد.

افتخاری عنوان کرد: تلاش کمیسیون فرهنگی مجلس بر فرهنگسازی افزایش جمعیت در بین اقشار مختلف مردم است و تلاش داریم تا طی هفته جاری تمام این طرح را به صورت کامل مورد بررسی قرار دهیم و برای ارائه در صحن علنی مجلس آماده کنیم.این عضو فراکسیون زنان مجلس اظهار امیدواری کرد که طرح جامع جمعیتی هفته آینده در صحن علنی مجلس ارائه و مورد بررسی قرار گیرد.