رسوایی شنود، خیاط را در کوزه انداخت

موضوع افشاگری‌های ادوارد اسنودن هرچند از ژوئن 2013 آغاز شده اما طی روزهای اخیر چنان وسعت گرفته که رابطه آمریکا با بسیاری از متحدانش را دستخوش بحران کرده؛ اتهام واشنگتن در این پرونده نیز واضح است؛ جاسوسی و زیرپا گذاشتن حقوق اولیه شهروندی انسان‌ها در کشورهای مختلف جهان.

هرچند آمریکا یکی از کشورهایی است که همواره داعیه حقوق بشر داشته و هر کشوری را که با سیاست‌هایش هماهنگ نباشد به نقض حقوق بشر متهم می‌کند، اما این بار خیاط مدعی، خود در کوزه‌ای افتاده که به‌نظر می‌رسد بیرون آمدن از آن چندان ساده نیست.

شنود مکالمات شهروندان آمریکایی، اروپایی، آسیایی و... آن هم بدون حکم دادگاه، سرک کشیدن به ایمیل‌های شخصی شهروندان و بررسی کارت‌های اعتباری بانکی افراد فقط بخش کوچکی از عناوین کلی نقض حقوق بشر از سوی دولت آمریکاست و چنانچه نتیجه یک حسابرسی داخلی در آژانس امنیت ملی این کشور در بازه‌ای یکساله نشان می‌دهد، مجموعا ۲۷۷۶ مورد نقض قانون صورت گرفته و اینها همه علاوه بر زیرپا گذاشتن قوانین داخلی دیگر کشورهاست.

اگرچه برای مردم کشور ما که حتی شاهد هدف قرار گرفتن هواپیمای مسافربری خود از سوی ایالات متحده نیز بوده‌اند، چنین فهرست بلندبالایی از نقض حقوق بشر و تجاوز به حریم خصوصی مردم چندان عجیب نیست، اما افکارعمومی جهان که سال‌ها در معرض تبلیغات این دولت علیه دیگر کشورها به اتهام نقض حقوق بشر بوده‌، اکنون با این پرسش کلیدی مواجه شده‌ است که آیا ادعاهای حقوق بشری دولتی که خود اکنون به بزرگ‌ترین تهدید برای حقوق شهروندان تبدیل شده، قابل اعتناست و آیا نباید به چنین ادعاهایی در قبال دیگر کشورها به دیده تردید نگریست؟ در چنین شرایطی که دم خروس مدعیان از زیر لوای حقوق‌بشری‌شان بیرون زده، باید چاره‌ای جهانی اندیشید تا ناقضان حقوق‌بشر آن‌هم در چنین ابعاد وسیعی، ضمن مجازات، نتوانند پروژه‌های جاسوسی خود را ادامه داده و علاوه بر آن، ژست مدعی‌العموم جهانی در برابر دیگر کشورها نیز به خود گیرند!

مصطفی انتظاری‌هروی - گروه سیاسی