خاطره بازی با گرگ‌ها

این یکی از برگ‌های برنده گرگ‌هاست، یعنی داشتن موسیقی‌ای که مخاطب بتواند آن را سریع به‌خاطر بیاورد و تمش را با دهان بزند و بقیه متوجه آن شوند. موسیقی گرگ‌ها از معدود موسیقی‌های ماندگار تاریخ سریال‌های تلویزیونی ایران است و گواه این ادعا هم جستجویی ساده در اینترنت است که انبوهی از فایل‌های دانلود آهنگ این سریال را ردیف می‌کند. داوود میرباقری در اولین سریال بزرگ تاریخی‌اش، فضا و مکانی مبهم را نشان می‌دهد که اتفاقا اصلا هم توی ذوق نمی‌زند. گرگ‌ها که اسم اولیه‌اش «گرگ‌ها خاکستری رنگند» بود، یک سریال تاریخی است که نه زمان مشخصی دارد و نه مکان آن معلوم است. شخصیت‌ها، اسامی عام دارند مثل والی، داروغه، حکیم، قاضی و میرشب؛ اما مطمئنا برای مخاطب هیچ وقت این پرسش پیش نمی‌آید که اسامی واقعی آنها چیست، اینجا کجاست و چه زمانی است.

میرباقری در گرگ‌ها، روایتی ازلی و ابدی را روایت کرده است. ماجرای درگیری شر و خیر و پیروزی نهایی خیر؛ داستانی که با توجه به شرایط تولید آن که هشت سال بعد از انقلاب و در ششمین سال جنگ ساخته شده است، طبیعی به نظر می‌رسد.

گرگ‌ها با وجود سادگی ظاهری در دکور و حتی البسه و ادوات صحنه که آن سال‌ها عادی بوده، ترکیب درخشانی از بازیگران، دوبله و دیالوگ دارد. ترکیب علی نصیریان (حکیم)، داوود رشیدی (والی)، ثریا قاسمی (خاتون)، محمدعلی کشاورز (قاضی)، سیاوش تهمورث (داروغه)، آتیلا پسیانی (الیاس)، بهرام شاه‌محمدلو (هامون) و... جمع بهترین‌ها بود که همین الان هم در کنار هم قرار دادن آنها آرزوی خیلی‌هاست که تاکنون تکرار نشده است؛ ضمن این که بیشتر بزرگان دوبله هم روی کاراکترها حرف زده‌اند که این هم در نوع خودش بی​نظیر است. جالب این که مدیریت دوبلاژ سریال با ثریا قاسمی بوده که نقش خود او را شهلا ریاحی دوبله کرده است.

دقت در دیالوگ‌های گرگ‌ها هم نشان می‌دهد میرباقری به دلیل کمبود فضا و لوکیشن، انرژی زیادی روی آنها گذاشته، طوری که فضاهای بگومگو‌های دو به دوی حکیم با خاتون و داروغه و والی خیره‌کننده است. گرگ‌ها، چند شخصیت خاطره‌انگیز دارد که اتفاقا نقش‌های منفی کار هم هستند تا معلوم شود میرباقری استاد ماندگار کردن نقش‌های منفی است؛ کاری که بعد‌ها در امام علی(ع)‌ با عمر و عاص (مرحوم مهدی فتحی)، معاویه (بهزاد فراهانی)، ولید (محمدرضا شریفی‌نیا) و در مختارنامه با ابن‌زیاد (فرهاد اصلانی)، ابن‌زبیر (رضا کیانیان) و ابن‌سعد (مهدی فخیم‌زاده) آن را کامل کرد.

در سریال گرگ‌ها دو شخصیت خاتون و داروغه نقش‌های منفی ماجرا بودند و با همدستی هم حکومت والی را به باد دادند؛ نقشی که ثریا قاسمی دیگر هیچ وقت مثل آن را بازی نکرد، اما تهمورث با این نقش‌ گره‌ خورد.

گرگ‌ها، سریال عجیبی است. سریالی که کافی است آن را یک بار ببینید تا بی‌اختیار بگویید:

«ا... فلانی چقدر پیر شده... بهمانی هم بوده... خدا بیامرزدش.... چقدر جوون بوده و....» تا یادتان بیفتد در هر کاری، مهم قصه و شخصیت‌پردازی است و بعد دکور و... تا بی‌اختیار وقتی تیتراژ پایانی سریال و شمایل داوود رشیدی روی یک سکه می‌آید، موسیقی‌اش را زیر لب زمزمه کنید. گرگ‌ها، همه‌مان را به دشت دل‌انگیز خاطرات می​برد.

احسان ناظم‌بکایی / جام​جم