روستاییان بوشهری زیر سقف‌های لرزان

تاکنون 112هزار هکتار بافت فرسوده در سطح کشور شناسایی شده که سهم استان بوشهر از این میزان، 918هکتار یعنی 1.02 درصد است.

کارشناسان نبود اعتبار کافی برای پرداخت تسهیلات نوسازی و مقاوم‌سازی، تعلل و تاخیر بانک‌های عامل در پرداخت وام به متقاضیان و ناتوانی بخش عمده‌ای از دریافت‌کنندگان وام‌ها بویژه در نقاط روستایی استان بوشهر در بازپرداخت اقساط را از یک‌سو و گرانی قیمت مصالح و افزایش هزینه تمام شده واحدهای مسکونی نسبت به تسهیلات دریافتی را از عوامل کندی در روند نوسازی و بهسازی این بافت‌ها در استان بوشهر عنوان می‌کنند.

این‌گونه مقاوم‌سازی را نمی‌خواهیم

روستای باغان شهرستان دشتی تنها روستایی بود که به دلیل وقوع زلزله 10 سال پیش، عملیات مقاوم‌سازی واحدهای مسکونی در آن صورت گرفت.

عضو شورای اسلامی این روستا با بیان این که وقوع زلزله در بهمن سال80باعث شد تا اهالی روستا با دریافت وام سه میلیون تومانی بنیاد مسکن خانه‌های خودرا مقاوم‌سازی کنند به جام‌جم می‌گوید: واحدها تحت نظارت بنیاد مسکن در زیربنای 43مترمربع ساخته شد که جوابگوی نیاز خانوارهای روستا نبود، به همین دلیل اهالی روستا خود دست به کار شده و به طور غیرایمن و غیراصولی ساختمان‌های خود را توسعه دادند.

خسرو ملایی می‌افزاید: مقاوم‌سازی این روستا در قیاس با روستاهای همجوار موجب شد زلزله اخیر تلفات جانی در بر نداشته باشد، اما به دلیل همین توسعه ناایمن، حدود یکصد واحد مسکونی دچار خسارت شد.

وی با بیان این که بازسازی واحدهای مسکونی تخریب شده روستای باغان در زلزله اخیر نیز به بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان فارس محول شده است، یادآور می‌شود: بنیاد مسکن استان فارس نیز بر مواضع خود مبنی بر ساخت واحدهایی با 43مترمربع زیربنا همچنان پافشاری می‌کند که اصلا مطلوب اهالی نیست و به نارضایتی آنها دامن زده است.

نوسازی با متراژ بالا

در همین حال رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان بوشهر با اعلام این که از آغاز شروع اعطای تسهیلات طرح ویژه بهسازی و نوسازی مسکن روستایی در سال 84، تاکنون به افراد ساکن در بافت‌های روستایی تسهیلات زیادی پرداخت شده است، می‌گوید: در سه سال اخیر 16هزار واحد مسکونی فرسوده روستایی نوسازی و مقاوم‌سازی شده است.

ابراهیم فرزانه با اشاره به این که اعتبار لازم برای مقاوم‌سازی 8022 واحد در سال 90 و نیز 3200واحد مسکونی فرسوده در سال 91 صددرصد جذب شده و 900واحد دیگر در حال انعقاد قرارداد است، می‌افزاید: برای واحدهای روستایی و شهری آسیب دیده در زلزله به ترتیب 17 و22 میلیون تومان وام ساخت و دیوارکشی در نظر گرفته شده، ضمن این‌که به هر واحد 50میلیون ریال به صورت بلاعوض پرداخت می‌شود.

وی درخصوص نارضایتی اهالی منطقه از متراژ پایین واحدهای در حال ساخت نیز خاطرنشان می‌کند: بنا به درخواست مردم و نیز با توجه به تسهیلات تخصیص یافته، در متراژ واحدها تجدید نظر شده و متراژ این واحدها از 65متر به 85متر و بالاتر افزایش خواهد یافت.

فرزانه با تاکید بر رعایت اصول مهندسی در ساخت و سازها، اجرای مراحل مختلف سازه مثل بتن‌ریزی، احداث سقف و... را بر اساس برنامه ‌زمان‌بندی شده ذکر می‌کندو می‌افزاید: گرچه احداث اسکلت فلزی سریع‌تر از سازه‌های دیگر به پایان می‌رسد، اما استقبال نکردن مردم از این نوع سازه‌ها و همچنین تجارب گذشته در زلزله سال 80 باغان و 83 تنگستان مارا برآن داشت تا از بنای نوع کلاف بتونی استفاده کنیم.

مشکل ساخت و ساز در اطراف نیروگاه اتمی

اجرایی نشدن مصوبه هیات دولت در دومین سفر استانی به بوشهر در بهمن سال 86 مبنی برجابه‌جایی روستاهای هلیله و بندرگاه به دلیل واقع شدن در حریم نیروگاه اتمی، موجب شده است تا ساکنان این دو روستا با معضلات و مشکلات عدیده‌ای دست به گریبان باشند؛ از جمله این‌که به دلیل ممنوعیت نوسازی و بازسازی واحدهای مسکونی در این حریم، خطر ریزش و تخریب این واحدها هر لحظه مردم این مناطق را تهدید می‌کند.

عضو شورای اسلامی روستای بندرگاه دراین‌باره به جام‌جم می‌گوید: 5000 نفر در حریم نیروگاه اتمی سکونت دارند که بیشتر آنها با درآمد ناچیز از ماهیگیری زندگی خود را می‌گذرانند که در این میان، ممنوعیت و محدودیت ساخت‌وساز و تعمیر و نگهداری واحدهای مسکونی در این روستا، باعث فرسودگی ساختمان‌های مسکونی شده است و جان ساکنان آنهارا تهدید می‌کند.

خلیل فولادی می‌افزاید: پیگیری‌ اهالی و اعضای شورا برای اجرایی شدن مصوبه دولت مبنی بر جابه‌جایی روستا هم راه به جایی نبرده و از مسئولان استان می‌خواهیم تا اتفاق ناگواری روی نداده است، چاره‌ای بیندیشند و با تخصیص اعتبار لازم، ساکنان روستاها را از بلاتکلیفی و سردرگمی نجات دهند، زیرا آنها مجبورند حتی برای تعمیر جزیی منزل خود، مصالح را به صورت شبانه و مخفیانه انتقال دهند.

نیروگاه به تعهدات خود پایبند نیست

رئیس اداره بافت‌های فرسوده اداره کل راه و شهرسازی استان بوشهر با تائید مشکلات موجود در روستاه‌های هلیله و بندرگاه، به مصوبه آذر 89 مجلس شورای اسلامی اشاره می‌کند که براساس آن، برابر برنامه پنجم توسعه هرگونه ساخت‌وساز در حریم نیروگاه و تاسیسات هسته‌ای کشور از جمله نیروگاه اتمی بوشهر ممنوع است و دراین‌باره می‌گوید: رویکرد دوگانه و متناقضی که در برابر این موضوع اتخاذ شده، رفع آن را در درازمدت با چالش مواجه کرده به نحوی که اکنون به بن‌بست رسیده است.

حسین حسن‌زاده می‌افزاید: از یک سو و براساس مصوبه دولت، طرح انتقال و جابه‌جایی روستاهای هلیله و بندرگاه مطرح می‌شود و از سوی دیگر به فاصله زمانی نه‌چندان زیاد، طرح هادی روستا تصویب می‌شود و توسعه روزافزون آنها را دامن می‌زند.

وی راهکار برون‌رفت از این مشکل را پایبندی نیروگاه اتمی به تعهدات خود می‌داند و تصریح می‌کند: متاسفانه نیروگاه اتمی هیچ‌گونه تعهدی به شهر بوشهر ندارد؛ ‌این در حالی است که از امکانات کالبدی شهری بهره فراوانی می‌برد و هیچ‌گونه عوارضی نیز به شهر پرداخت نمی‌کند. در حالی که براساس قانون باید برای نگهداشت حریم خود هزینه کند.

حسن‌زاده، اولین گامی را که نیروگاه اتمی باید در این خصوص بردارد، انجام مطالعات طرح الزامات زندگی در حریم نیروگاه با رعایت حقوق انسانی و اجتماعی همراه با اطلاع‌رسانی شفاف عنوان و خاطرنشان می‌کند: مدیریت ارشد کشور باید با اختصاص اعتبار لازم، عملیات مکان‌یابی و جابه‌جایی این روستاها را تسریع دهد.

علیرضا برازجانی -‌ جام‌جم بوشهر