نشانه‌های یک بیماری زنانه

بیمار اغلب با سابقه دردهای زمان عادت ماهانه از سال‌ها قبل مراجعه می‌کند. جالب است بدانیم که این دردها از ابتدای شروع عادت ماهانه به وجود نیامده‌اند، بلکه پس از چند سال ایجاد شده‌اند. از آنجا که درد در شروع عادت ماهانه یک عارضه فیزیولوژیک است و بیماری در نظر گرفته نمی‌شود، اغلب بیماران اندومتریوز دیر شناخته می‌شوند.

از علائم دیگر این بیماری درد حین نزدیکی، وجود خون در ادرار و مدفوع در زمان عادت ماهانه و دردهای مزمن لگنی است، اما از آنجا که این علائم در بسیاری از بیماری‌ها دیده می‌شود، تشخیص بیماری اندومتریوز مشکل می‌شود. بیماری ممکن است بدون هیچ علامتی وجود داشته باشد.

از علائم مهم دیگر بیماری، نازایی یا حداقل دیر بارور شدن است. در افرادی که پس از یک‌سال نزدیکی مرتب و باردار نشدن مراجعه می‌کنند، امکان این بیماری وجود دارد.

مطمئن‌ترین راه تشخیص دیدن ضایعات بیماری حین عمل لاپاراسکوپی، در داخل شکم و روی تخمدان و پشت یا جلوی رحم است که به صورت نقاطی به رنگ‌های قرمز، سیاه، سفید و آبی دیده می‌شود و سرانجام با نمونه‌برداری از این نقاط و بررسی پاتولوژی آنها در آزمایشگاه تشخیص قطعی می‌شود. البته در سونوگرافی یا MRI یا هیستروسالپنگوگرافی (عکس رنگی از رحم و لوله‌ها) شواهدی به نفع بیماری نیز دیده می‌شود از جمله کیست‌های تخمدانی با اشکال خاص در سونوگرافی یا چسبندگی رحم و لوله‌ها در دیگر بررسی‌ها، اما همان‌طور که گفته شد تشخیص قطعی با لاپاراسکوپی و نمونه‌برداری است؛ چون این عمل جراحی تشخیصی اغلب در زنان نازا انجام می‌شود، این بیماری در افراد نازا زودتر تشخیص داده می‌شود.

این بیماری مزمن و روند بیماری در افراد مختلف متفاوت است. در برخی افراد خود به خود پسرفت می‌کند، اما در بیشتر بیماران پیشرونده است و به ایجاد کیست تخمدان یا چسبندگی در رحم و لوله‌ها یا حتی چسبندگی در روده‌های فرد منجر می‌شود و ایجاد درد می‌کند به نحوی که بیمار به دلیل درد شدید امکان زندگی معمولی را ندارد. در این افراد می‌توان از جراحی برای درمان استفاده کرد، اما این کار از پیشرفت مجدد بیماری جلوگیری نمی‌کند.

از روش‌های درمانی دیگر استفاده از داروهاست. با وجود این که بیماری در افراد یائسه پسرفت می‌کند، پس با دادن داروهایی سعی می‌کنیم در بدن بیمار شرایطی شبیه یائسگی ایجاد کنیم. متاسفانه این روش درمان هم عوارض خاص خود را دارد؛ یعنی بیمار دچار گرگرفتگی، پوکی استخوان، درد حین نزدیکی و دیگر علائم یائسگی می‌‌شود. همچنین پس از قطع داروها امکان عود مجدد بیماری وجود دارد.

ژنتیک در بروز بیماری نقش دارد، اما دیده شده کسانی که از سنین پایین ورزش‌های هوازی می‌کنند کمتر به این بیماری دچار می‌شوند، پس به تمام خانم‌های جوان توصیه می‌شود ورزش مرتب را فراموش نکنند.

دکتر ثریا عالمی / جراح و متخصص بیماری‌های زنان و زایمان