پایان غرش شیرها

به گفته کارشناسان سازمان‌های بین‌المللی حفاظت از حیات وحش، با ادامه روند کنونی و تداوم تهدیدها، روزها و لحظه‌ها با شمارشی معکوس به پایان حیات این جانداران بزرگ نزدیک می‌شوند و به این ترتیب در کمتر از زمانی که بشود باور کرد شیر، ببر و دیگر گربه‌سانان بزرگ از وسعت پناهگاه‌های حیات وحش جهان محو خواهند شد. این هشداری است از سوی کارشناسان حفاظت از محیط زیست سراسر جهان که انگار اصلا شنیده نمی‌شود.

وضعیت زندگی گربه‌سانان بزرگ مانند ببر بنگال، شیر آفریقایی و دیگر گونه‌ها در تمام زیستگاه‌هایشان تحت‌الشعاع مخاطرات گوناگون ازجمله کشتار قرار گرفته و در مقایسه با دهه‌های گذشته به طرز چشمگیری بدتر و باعث شده است که حیات آنها برای 2 دهه آینده با انقراض و نابودی مواجه شود.

به گفته دانشمندان، زندگی برای حیات وحش بدون حضور شیر‌ها و دیگر گربه‌سانان بزرگ معنی نخواهد داشت و آنها نیز پس از گربه‌سانان رو به زوال خواهند رفت.

کارشناسان معتقدند، گله‌های بزرگی از شیرها، پلنگ‌ها، یوزپلنگ‌ها و بخصوص ببرها در نیم قرن گذشته نابود شده‌اند. شکارچیان در جنگل‌های آسیا و دشت‌های آفریقا، گربه‌های بزرگ را شکار می‌کنند و این در حالی است که این گونه‌ها علاوه بر این که نقش مهمی در مهاجرت سایر گونه‌ها و حفاظت از آنها دارند، نماد ملی کشورها نیز به شمار می‌روند.

بدون حضور این شکارچیان بزرگ در حیات وحش، جمعیت شکار و طعمه‌ها نیز بعد از مدتی براثر رشد غیرعادی و افزایش بیماری، به هم ریختگی محیط طبیعی و کاهش غذا از بین می‌روند و چرخه حیات بر هم خواهد خورد.

تحقیقات نشان می‌دهد، به دلیل تغییر کاربری اراضی در آفریقا، بسیاری از گربه‌سانان از طریق شکارهای غیرقانونی، مسمومیت و توسعه دام توسط دامداران و کشاورزان مورد تهدید قرار گرفته‌اند.

از سوی دیگر در آمریکای مرکزی و جنوبی، کشاورزان با تلاش خود 39 درصد از گونه جگوار را تحت حفاظت قرار دادند، اما این موضوع به اثبات رسیده است که در معرض خطر قرار گرفتن گربه‌سانان برای 10 تا 15 سال آینده تنها به دلیل نتیجه فعالیت‌ میلیاردها انسانی است که روی کره زمین زندگی می‌کنند.

بررسی‌های اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت در طول نیم قرن گذشته نشان می‌دهد، جمعیت شیرها در طول این سال‌ها به 25 هزار راس در حیات وحش آفریقا رسیده است، در حالی که در گذشته 450 هزار راس از این گونه در این منطقه فرمانروایی می‌کرده است.

جمعیت پلنگ‌ها از 750 هزار راس به 50 هزار راس کاهش پیدا کرده و بررسی‌ها نشان می‌دهد که تعداد یوزپلنگ‌ها نیز از 45 هزار به 12 هزار رسیده است.

در این ‌میان، ببرها نیز مورد تهدید بوده‌اند که در مجموع، از 50 هزار راس ببری که در طبیعت بوده، جمعیت آنها به 3 هزار راس کاهش پیدا کرده است.

کارشناسان معتقدند از این تعداد شاید تنها 1200 راس از ماده‌ها باقی مانده باشند. در این میان شاید تنها خبر خوب آن است که اگر شرایط محیطی مناسب برای گربه‌سانان فراهم شود، این گونه‌ها به دلیل انعطاف‌پذیری خوبی که دارند، براحتی می‌توانند برای حفظ تنوع ژنتیکی و احیای وضعیت در معرض تهدید خود کاری کنند.

به گفته کارشناسان احیای گونه‌ها باید در حیات وحش صورت گیرد و احیا در محیط باغ وحش توصیه نمی‌شود و از آنجا که این گربه‌سانان بخشی از میراث طبیعی جهان هستند، باید به آنها توجه جهانی شده، با جلب حمایت‌‌ بین‌المللی از سوی تمام کشورها از آنها حفاظتی فرا ملی صورت گیرد.

National Geographic - مترجم:حمیده سادات هاشمی