پایداری عشایر فارس در برابر خشکسالی؛
نیاز فوری به حمایت آب و علوفه
استان فارس پس از یک دهه خشکسالی پیوسته، با خشک شدن چشمه‌ها و قنات‌ها و فقر پوشش مراتع دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ وضعیتی که طبق اعلام مدیرکل امور عشایر فارس، تامین آب شرب و علوفه دام را به بحرانی حیاتی برای عشایر تبدیل کرده است.
به گزارش جام‌جم‌آنلاین از ایرنا، عبدالحمید کریمی دوشنبه درباره پیامد‌های خشکسالی برای عشایر گفت: تمام استان با کمبود شدید آب مواجه است؛ این وضعیت عشایر را با دو چالش عمده یعنی کمبود علوفه برای دام‌ها و مشکل تامین آب شرب روبه‌رو کرده است.
وی تاکید کرد: منابع آبی سنتی مانند قنات‌ها، چشمه‌ها و رودخانه‌ها که پیش‌تر بخش عمده‌ای از نیاز عشایر را برطرف می‌کردند، اکنون تقریبا خشک شده‌اند و ۹۰ درصد چشمه‌های عشایری از دسترس خارج شده‌اند.
مدیرکل امور عشایر فارس گفت: آب‌های در دسترس عشایر برای خود مردم و دام آنها به شدت کاهش یافته است؛ در سال‌های قبل تامین بخش زیادی از آب عشایر توسط قنوات، چشمه‌ها و رودخانه‌ها انجام می‌شد که با خشکسالی‌های اخیر این منابع عملا از دسترس خارج شده‌اند.
کریمی افزود: از طرف دیگر بخشی از نیاز آبی عشایر از طریق چاه‌های آب کشاورزی روستاییان (بخش خصوصی)، اداره آبفای استان و چاه‌های حفر شده توسط اداره‌کل امور عشایر تامین می‌شد که اکنون خشکسالی هم بر این سه مورد تاثیر فراوانی گذاشته است.
وی ادامه داد: بسیاری از مالکان چاه‌های کشاورزی استان به دلیل اینکه برای آبیاری محصولات خود در تنگنا هستند مجوز برداشت آب را نمی‌دهند و این عرصه را برای تامین آب عشایر تنگ می‌کنند.
آبرسانی سیار و چالش‌های جدید
مدیرکل امورعشایر فارس با اشاره به اقدامات انجام‌شده، گفت: این اداره‌کل با ۶۰ دستگاه تانکر سیار و با کمک سه تانکر از استان بوشهر، شبانه‌روز در حال آبرسانی به عشایر است.
کریمی افزود: پراکنش بیشتر عشایر در مناطق ییلاقی و قشلاقی به دلیل کمبود علوفه، مدت زمان و مسافت آبرسانی را افزایش داده است؛ از سوی دیگر، خشک شدن چشمه‌ها در مناطق ییلاقی، وابستگی به تانکر‌ها را اجتناب‌ناپذیر کرده است.
فاجعه مراتع و تهدید ذخایر ژنتیکی
وی درباره بحران علوفه هشدار داد: تداوم خشکسالی و کاهش بارش‌ها، پوشش مراتع را به شدت کاهش داده و آتش‌سوزی‌های اخیر نیز این روند را تشدید کرده است؛ ۹۰ درصد دام عشایر وابسته به مراتع هستند و اکنون تامین علوفه با خسارت گسترده‌ای مواجه شده است.
مدیرکل امورعشایر فارس بیان کرد: کاهش تولید نهاده‌های دامی در کشور، تهیه خوراک دام برای عشایر را دشوار کرده است؛ این وضعیت، خطر فروش دام‌های مولد و ذخایر ژنتیکی توسط عشایر برای تامین معیشت را افزایش می‌دهد؛ اقدام فوری برای تامین نهاده‌های دامی با شرایط پرداخت آسان ضروری است.
اهمیت راهبردی عشایر فارس
عشایر کوچنده فارس با جمعیتی اندک، نقش حیاتی در تامین امنیت غذایی (تولید ۲۵ درصد گوشت قرمز استان) و حفاظت از مراتع دارند.
آنها افزون بر سه میلیون و ۷۰ هزار راس دام (معادل ۳۵ درصد دام کشور) را مدیریت می‌کنند و ۴۷ درصد صنایع دستی استان نیز محصول تلاش این جامعه است.
زندگی مبتنی بر کوچ، نمونه عینی پدافند غیرعامل و اقتصاد مقاومتی محسوب می‌شود که لزوم توجه به آنها در شرایط بحرانی کنونی را آشکار می‌سازد.
