مهمان ناخوانده بهار

با آغاز فصل بهار و افزایش گرده‌افشانی گیاهان، سیستم ایمنی برخی افراد تحریک می‌شود و باعث بروز علائمی مانند عطسه‌های مکرر، آبریزش و گرفتگی بینی، خارش و قرمزی چشم‌ها، گلودرد و سرفه، احساس خستگی و کاهش تمرکز، حساسیت‌های پوستی مانند قرمزی و خارش و در برخی موارد، تشدید علائم آسم و تنگی‌نفس می‌شود. با توجه به تأثیر آلرژی فصلی بر کیفیت زندگی و عملکرد روزانه افراد، شناخت مکانیسم‌های زیربنایی آن و یافتن راهکارهای مناسب برای پیشگیری و درمان ضروری است. در ادامه، علل آلرژی بهاری، مکانیسم ایجاد آن در بدن و راهکارهای پیشگیری و مدیریت علائم بررسی خواهند شد. 
   
علل آلرژی بهاری

گرده‌ گیاهان: یکی ازمهم‌ترین عوامل بروز آلرژی بهاری،گرده‌های درختان، چمن‌هاوعلف‌های هرزاست که درهوا پراکنده و ازطریق سیستم تنفسی واردبدن می‌شوند.درختان چنار، توس،بلوط وکاج گیاهانی‌هستند که بیشترین گرده‌افشانی را دارند. 

ذرات معلق در هوا: افزایش گردوغبار و آلودگی هوا در بهارمی‌تواند باعث تحریک مخاط بینی و تشدید علائم آلرژی شود. ذرات آلاینده مانند دود خودروها و کارخانه‌ها نیز می‌توانند واکنش‌های آلرژیک را تشدید کند. 

قارچ‌ها و کپک‌ها: برخی قارچ‌های هوازی و کپک‌ها که در محیط‌های مرطوب رشد می‌کنند، می‌توانند نقش مهمی در ایجاد آلرژی ایفا کنند. رشد این میکروارگانیسم‌ها در مکان‌هایی مانند باغچه‌های مرطوب و دیوارهای نم‌زده بیشتر دیده می‌شود. 

سیستم ایمنی حساس: در برخی افراد، سیستم ایمنی بیش از حد فعال بوده و به‌طور غیرضروری به آلرژن‌ها واکنش نشان می‌دهد؛ در نتیجه سلول‌های ایمنی موادی مانند هیستامین و سایر واسطه‌های التهابی آزاد می‌کنند که موجب بروز علائمی همچون التهاب، عطسه و خارش می‌شود که این موضوع می‌تواند زمینه ژنتیکی داشته باشد و در خانواده‌هایی که سابقه آلرژی دارند، شایع‌تر است. 
   
راه‌های پیشگیری آلرژی بهاری

کاهش تماس با گرده‌ها: درروزهایی که میزان گرده درهوازیاد است،بهتر است پنجره‌ها بسته باشند وازفیلترهای ضدآلرژی در تهویه مطبوع استفاده شود. همچنین توصیه می‌شود در اوایل صبح که گرده‌افشانی گیاهان بیشتر است از حضور در فضای باز پرهیز کنید یا بعد از بارش باران از خانه بیرون نروید. 

استفاده از ماسک: ماسک‌های فیلتردار می‌توانند از ورود گرده‌های معلق به مجاری تنفسی جلوگیری کنند و احتمال بروز علائم را کاهش دهند. شما باید مطابق دستورالعملی که روی ماسک نوشته شده، ماسک را روی صورت خود قرار دهید و با توجه به نوع ماسک، بندها را به درستی ببندید. 

شست‌وشوی منظم صورت و بینی: استحمام بعد از قرارگرفتن در محیط بیرون می‌تواند میزان آلرژن‌های موجود روی پوست ومورا کاهش دهد.همچنین استفاده ازسرم‌های شست‌وشوی بینی برای کاهش تحریک مخاط بینی هم توصیه می‌شود. 

مصرف داروهای ضدآلرژی: آنتی‌هیستامین‌ها، اسپری‌های استروئیدی بینی و داروهای ضدالتهاب می‌توانند در کاهش علائم مفید باشند. البته حتما قبل از مصرف این داروها با پزشک مشورت کرده و از مصرف سرخود داروها خودداری کنید. 

تقویت سیستم ایمنی: داشتن رژیم غذایی سالم، مصرف ویتامینC، خواب کافی و پرهیز از استرس می‌تواند به تقویت ایمنی بدن و کاهش شدت آلرژی کمک کند. 

مدیریت محیط داخلی: استفاده از دستگاه‌های تصفیه هوا، کاهش استفاده از فرش‌های پرزدار که گردوغبار را جذب می‌کنند و تمیز نگه‌داشتن محیط خانه می‌تواند تأثیر مثبتی در کاهش آلرژی داشته باشد. به همین جهت می‌توانید خانه را هر روز جاروبرقی بکشید تا آلرژن‌ها و گرده‌ها بر سطح فرش باقی نماند یا استفاده از بخور گرم هم برای درمان حساسیت بهاری بسیار مؤثر است؛ چون نرم کردن راه هوایی بینی باعث رفع گرفتگی آن می‌شود. 

مراجعه به پزشک: در موارد شدید،مشورت با پزشک برای دریافت درمان‌های پیشرفته مانند ایمونوتراپی (حساسیت‌زدایی) توصیه می‌شود. این روش می‌تواند تحمل بدن نسبت به آلرژن‌ها را افزایش داده و علائم را در درازمدت کاهش دهد. در چنین مواردی پزشک حتی ممکن است واکسن‌های آلرژی برای شما تجویز کند. 

در پایان باید گفت،آلرژی بهاری یک مشکل رایج اماقابل‌کنترل است.شناسایی عوامل ایجادکننده،اتخاذراهکارهای پیشگیرانه و استفاده از درمان‌های مناسب می‌تواند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند. مدیریت صحیح این وضعیت نیازمند آگاهی، رعایت نکات بهداشتی ودر برخی موارد، مراجعه به پزشک متخصص است.با رعایت توصیه‌های ذکرشده، افراد می‌توانند فصل بهار را با حداقل علائم آلرژی و بیشترین لذت تجربه کنند.