برنامه جبهه با تأکید بر داستان‌گویی، نگاهی متفاوت به روایت‌های جنگ دارد
دفاع مقدس از نمای نزدیک
در فرهنگ‌های لغت، جبهه به منطقه‌ای اشاره دارد که پیشانی میدان نبرد به‌شمار می‌آید و بیشترین درگیری‌ها در آنجا روی می‌دهد. اما در دنیای امروز، به‌دلیل تغییر معادلات در طول زمان، جبهه دیگر به یک منطقه جغرافیایی محدود نمی‌شود. عصر تکنولوژی، میدان نبرد را به درون خانه‌ها و خانواده‌ها آورده است و بنابراین، نیاز به اتخاذ روش‌های جدید در مواجهه با این چالش‌ها وجود دارد.
برنامه جدیدی که تحت عنوان «جبهه» با تلاش گروه حماسه و دفاع شبکه یک پخش می‌شود، در این راستا، سعی کرده است با تغییر فرم و انتخاب مهمانان متفاوت، رویکرد جدیدی در روایتگری جنگ و مقاومت ارائه دهد. این برنامه با هدف بازتعریف خاطرات دفاع‌مقدس و ارتباط آنها با حوادث کنونی جبهه مقاومت در منطقه، به روایت مقاومت مردم ایران در برابر استکبار جهانی و ظلم می‌پردازد. تیم سازنده جبهه با رویکرد روایت‌محور و داستان‌گو، تلاش دارد تأثیرات عمیق‌تری بر مخاطبان بگذارد و به‌جای کلی‌گویی، بر روایت‌های کمترشنیده‌شده تمرکز کند. این برنامه در مدت کوتاهی که پخش شده، با توجه به مهمانان خود، به اقشار مختلف جامعه ازجمله زنان، کودکان و بزرگسالان توجه دارد و به نمایش فداکاری‌های مردمی که در دوران دفاع‌مقدس نقش‌آفرینان کمتردیده‌شده‌ای بودند، می‌پردازد. در گزارشی که منتشر شده، محمدعلی صمدی مدیر گروه حماسه و دفاع شبکه یک، حسین برکتی سردبیر برنامه جبهه، علیرضا دلبریان پژوهشگر و مریم تجلایی میزبانان این برنامه، درباره تهیه و تدارک جبهه با جام‌جم به گفت‌وگو نشسته‌اند.
محمدعلی صمدی، مدیر گروه حماسه و دفاع شبکه یک سیما درخصوص ایده تهیه و تولید این برنامه به جام‌جم گفت: طی چند سال گذشته نیاز به پخش برنامه‌ای با رویکردی متفاوت در زمینه دفاع‌مقدس به‌وضوح حس‌می‌شد.ما به‌دنبال یک فرم جدید و غیرمنتظره برای ارائه مطالب دفاع‌مقدس بودیم. تیم محتوایی و تولید ماباهمکاری مدیران شبکه، قالبی راانتخاب کردند که به‌عنوان استعدادیابی شناخته می‌شود. هدف اصلی ما، همانند همیشه، ترویج فرهنگ مقاومت و شهادت‌طلبی بود. به‌دنبال فرمی بودیم که در زمان متفاوتی با تجربیات قبلی، به‌ویژه در ماه مبارک رمضان، به موضوع دفاع‌مقدس بپردازد. این نوع برنامه‌ها در سال‌های گذشته کمتر به‌صورت تخصصی ارائه شده بودند.
روایت تاریخی
این مدیر نویسنده و پژوهشگر حوزه مقاومت، اضافه کرد: داستان‌گویی و روایتگری، اصلی‌ترین روش انتقال تجربیات تاریخی بشری و خردجمعی است. این روش، نتیجه تجربه هزاران‌ساله بشر است و ما فقط قالب و فرم آن را انتخاب کرده‌ایم. روایت، تنها راهی است که می‌تواند ارتباطی بین مردم عادی و تاریخ برقرار کند. در دنیای امروز که در جنگ روایت‌ها به‌سر می‌بریم، تصمیم به ساخت برنامه‌ای صریح و شفاف از خاطرات مرتبط با مفهوم دفاع‌مقدس و وطن گرفتیم.
وی پیرامون انتخاب نام برنامه این‌گونه ادامه داد: این واژه معمولا به اجتماعی از مؤلفه‌ها اطلاق می‌شود که علی‌رغم اختلافات، در اصول کلی متفق‌النظرند و به سمت یک هدف مشخص حرکت می‌کنند. دفاع از انسانیت، شرافت انسانی، نوامیس و مقدسات و حماسه‌آفرینی در این مسیر، مسائلی است که برای همه انسان‌ها با هر گرایشی فطری و غریزی به‌شمار می‌آید. افراد ممکن است در بسیاری از مسائل سیاسی و سبک زندگی تفاوت داشته باشند، اما در این اصول مشترکند.
انتخاب هدفمند مهمانان
صمدی درخصوص نحوه انتخاب میزبانان و مهمانان اضافه کرد: انتخاب میزبانان و مهمانان براساس اهداف مشخص انجام شده است. در فصل اول، تلاش کردیم از شخصیت‌های معروف دوری کنیم تا روایت‌ها تحت تأثیر شهرت آنها قرار نگیرند. بنابراین سراغ افرادی رفتیم که کمتر در مقابل دوربین قرار گرفته بودند و از اقشار مختلف جامعه ایثارگری و هنری که با روایت‌های جنگ و دفاع‌مقدس ارتباط دارند، استفاده کردیم. مدیرگروه حماسه و دفاع شبکه یک سیما، با اشاره به بازخوردهای برنامه تا به اینجا عنوان کرد: در مورد بازخوردهایی که از برنامه دریافت کرده‌ایم، تا این لحظه فقط تمجید و تشکر از برنامه بوده است. البته با توجه به ۳۰ قسمتی بودن برنامه هنوز زود است که ارزیابی دقیقی صورت گیرد. معمولا بازخوردهای واقع‌بینانه‌تر از نیمه‌برنامه به بعد شروع می‌شوند، یعنی زمانی که جذابیت‌های اولیه کمرنگ شده و مخاطبان بیشتر با محتوا درگیر می‌شوند.
جذاب‌ترین روایت
وی درباره جذاب‌ترین روایت از میان روایت‌های این برنامه گفت: در بین روایت‌های انجام گرفته تا به اینجای برنامه و با توجه به علاقه‌مندی شخصی‌ام نسبت به پژوهش و مستندنگاری، داستان سردار محسن رشید که در آن به بنیان‌گذاری راویان جنگ سپاه، اشاره داشت، جذاب‌تر بوده. امیدوارم برنامه جبهه بتواند رضایت مخاطبان را به دست بیاورد و زمینه‌ساز برنامه‌هایی با فرمت جدید در این حوزه باشد.
روایت مقاومت و استقامت
حسین برکتی، سردبیر برنامه جبهه نیز عنوان کرد: برنامه جبهه روایت مقاومت مردم ایران در برابر استکبار جهانی و ظلم است که نشان می‌دهد با پایمردی، استقامت و تمرکز بر اهداف‌مان، می‌توانیم به نتایج مطلوب دست یابیم. شعارهایی که ابتدای انقلاب در مورد آزادی، جمهوری اسلامی و استقلال مطرح شد، به نظر می‌رسد ظاهرا به‌طور کامل محقق نشده اما این برنامه بر این باور است که این شعارهادرواقع به تحقق پیوسته‌اند وحتی درخارج از مرزهای کشورنیزبه چشم می‌خورند.نشانه این امر،جبهه مقاومتی است که اکنون در سراسر کشورهای عربی و منطقه شکل گرفته است. در گذشته، جهان به همراه رژیم بعث به ایران حمله کرد اما هشت سال مقاومت مردم ایران، باعث شد که حتی یک وجب از خاک جمهوری اسلامی از دست نرود. قیمت خون جوانان ما اکنون در جبهه مقاومت علیه اسرائیل و آمریکا، به‌ویژه در خط مقدم فلسطین و غزه به‌وضوح دیده می‌شود. کشورهای یمن، مصر، سودان، نیجریه، سوریه و قطر (در برخی موارد) در این جبهه مقاومت به فعالیت و کمک می‌پردازند.
حکومت اسلامی جهانی و مقاومت
وی تسری‌بخشی انقلاب اسلامی به جهان را نتیجه بیانات بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، امام خمینی(ره)، دانست و ادامه داد: امام خمینی(ره) فرمودند که ما به‌دنبال برپایی یک حکومت اسلامی جهانی هستیم و این حکومت جز بر پایه مقاومت امکان‌پذیر نیست. این برنامه می‌کوشد تا اصل مقاومت و تلاش برای احقاق حقوق مظلومان را در قالب مصادیقی مانند انقلاب اسلامی، هشت سال دفاع‌مقدس و مقاومت‌های مردم در جبهه مقاومت در برابر آمریکا و اسرائیل بیان کند.
برکتی در تشریح فرم انتخابی برنامه جبهه گفت: تیم برنامه‌سازی ما نظریه خاصی برای فرم انتخابی دارد. ما معتقدیم که با داستان‌گویی و قصه‌سرایی می‌توانیم تأثیرات عمیقی، هم به‌صورت خودآگاه و هم ناخودآگاه، بر مخاطب ایجاد کنیم. این به آن معناست که اگر به جای کلی‌گویی و نظریه‌پردازی در زمینه جنگ، همان‌طور که در برنامه‌های خبری و کارشناسی مشاهده می‌شود، نتوانیم داستان‌سرایی و احساسات واقعه را به‌درستی منتقل کنیم، تأثیر چندانی بر ذهن نسل جوان امروز که هدف ماست، نخواهیم داشت. صرفا با ارائه گزارش‌ها و آمارها درباره موفقیت‌ها و شکست‌های دفاع‌مقدس نمی‌توانیم به تنهایی اثرگذار باشیم.
روایت‌محوری و جذابیت شخصی
سردبیر برنامه جبهه افزود: براساس دلایلی که گفته شد رویکرد روایت‌محور را انتخاب کرده‌ایم. در این برنامه، هر راوی باید دو‌ویژگی داشته باشد:اول این‌که ظرفیت سوژه‌شدن وجذابیت شخصی داشته باشد و دوم،ازداستانی دراماتیک که شامل فراز‌و‌فرودها و گره‌ها و گره‌گشایی‌های خاص خود بهره ببرد. وی در بیان شیوه انتخاب مهمانان توضیح داد: به‌دنبال دعوت از افرادی هستیم که بتوانند این داستان‌ها را به شکلی جذاب روایت کنند. تلاش کردیم تا از افراد مشهور در این حوزه فراتر رویم و به روایت خاطراتی کمتر شنیده شده یا اصلا شنیده نشده، بپردازیم. در این موارد، معمولا روایت فرماندهان جنگ یا افرادی که به اطلاعات جنگ دسترسی داشته‌اند مورد توجه قرار می‌گیرد اما کمتر به جنبه‌های مردمی جنگ در برنامه‌سازی‌ها پرداخته شده است. در این برنامه تصمیم داریم بیشتر به طبقات مختلف مردمی که در دوران دفاع مقدس نقش‌های مهمی ایفا کردند، بپردازیم؛ به نانواها، قصاب‌ها و به طور کلی به افرادی که در دوران دفاع‌مقدس نقش‌های مهمی ایفا کردند یا همان به اصطلاح بسیجیان.
مردمی‌سازی روایت‌های جنگ و ارتباط با جبهه مقاومت
برکتی در بیان نمونه‌های روایی برنامه تازه روی آنتن رفته جبهه، گفت: در این برنامه به داستان مقنی‌ها و موتورسوارانی که کمک کردند یاتعمیرکارانی که در جنگ نقش داشتند وپرستارانی که کارهای بزرگی انجام دادند، توجه کرده‌ایم. یکی از ویژگی‌های برنامه ما، مردمی کردن جنگ و دفاع‌مقدس است. ما در این برنامه ازاقشارمختلف جامعه شامل زنان، کودکان، بزرگسالان، پیرمردها و جوانان بهره می‌بریم و این تنوع درروایت‌ها به‌خوبی مشهود است. مردمی بودن روایت‌ها برای ما اهمیت زیادی دارد.
این سردبیر برنامه تلویزیونی جبهه با اشاره به ارتباط روایت‌ها با جبهه مقاومت تشریح کرد: نکته دیگری که در این برنامه برای ما حائزاهمیت بود، ایجاد ارتباط بین داستان‌ها و جبهه مقاومت است. بسیاری از این داستان‌ها، به نوعی با وقایع و تجربیات جبهه مقاومت همخوانی دارند. به‌عنوان مثال، اگر درباره تونل‌هایی صحبت می‌کنیم که در میدان مین رژیم بعث ساخته شده‌اند، می‌توانیم به تونل‌هایی که در غزه، لبنان و فلسطین وجود دارد و به گفته شرکت‌کنندگان این برنامه، الهام‌گرفته از تجربیات ما در دفاع‌مقدس است، اشاره کنیم.بسیاری ازمسائل مطرح‌شده درجبهه مقاومت، درواقع ریشه درهشت سال دفاع‌مقدس جمهوری اسلامی دارند. تلاش ما این است که بیش از۸۰درصد داستان‌های‌مان حلقه وصلی با جبهه مقاومت داشته باشدوامیدواریم دراین راستا موفق باشیم.
روایتگری مقاومت
برکتی در توضیح جذابیت‌های سمعی ــ بصری این برنامه گفت: برای این‌که برنامه از نظر بصری نیز جذاب باشد و مخاطب را همراه کند، بخش‌های نمایشی و کُرال را در‌نظر گرفته‌ایم. نمایش‌های ما به‌طور خاص با موضوع برنامه هماهنگ هستند و شامل دو نوع نمایش می‌شوند: نمایش تک‌پرسوناژ که روی شخصیت‌های خاص تمرکز دارد و در مواردی که مثلا به شهدای ترور می‌پردازد از روایت محمد ضیف استفاده می‌کنیم یا برنامه‌ای که به جریان منافقین اختصاص دارد از شهید قرنی صحبت خواهیم کرد. کُرال‌های ما نیز تلاش دارند تا فضای حماسی و مقاومتی را به‌خوبی منتقل کنند و به تبیین این مفاهیم بپردازند. به این ترتیب، برنامه ما نه فقط روایت‌گر داستان‌های جنگ و دفاع‌مقدس است بلکه به گسترش و تبیین مفاهیم مقاومت نیز کمک می‌کند.
وی درباره عملکرد مجری‌ها و میزبان‌های این برنامه توضیح داد: مجری‌ها و میزبانان تلاش دارند تا داستان‌ها را در ابعاد مختلف به مخاطب منتقل کنند و جنبه‌هایی را نمایان کنند که ممکن است فرد به تنهایی نتواند به‌درستی بیان و روایت کند. آنها با روشن کردن ابعاد کمتر دیده‌شده روایت‌ها، این هدف را دنبال می‌کنند. در تیم ما، یک خانم نماینده جبهه زنان است و دو نماینده دیگر افرادی هستند که در دوران دفاع‌مقدس حضور داشته‌اند. آقای سعید ابوطالب نیز نماینده بخش سینمایی ما هستند که می‌توانند روایت‌ها را به شکل دراماتیک ارائه دهند. آقای علی خلیلی نیز مسئول پوشش بخش مقاومت ما هستند و روایت‌های ما را با جنبه‌های جبهه مقاومت پیوند می‌دهند.
بازخوردهای مثبت و امیدواری به تداوم روایت‌ها
سردبیر برنامه درخصوص بازخوردهای این برنامه در چند روز اول روی آنتن رفتن جبهه، عنوان کرد: درهمین چند روز نخست برنامه، بازخوردها به‌شدت مثبت بوده است. این بازخوردها واقعا جالب و دلگرم‌کننده بوده، به‌طوری‌که بسیاری از مخاطبان داستان‌ها را با من به اشتراک گذاشتند. به‌عنوان مثال داستانی درباره مقنی داشتیم که در آن یک پرستار به بیمارستان آمده و بمب یا گلوله‌ای را از پای مجروحی خارج کرده بود. من می‌بینم که این داستان‌ها در ذهن مخاطب شکل گرفته و ما به هدف خود که ترویج داستان‌ها در جامعه بود، دست یافته‌ایم. البته کاستی‌ها و چالش‌هایی وجود دارد که امیدواریم در طول زمان پخش برنامه و در فصل آینده بتوانیم آنها را برطرف کنیم. با توجه به زمان محدود، طبیعی است که برخی نقص‌ها وجود داشته باشد. امیدوارم مخاطبان داستان‌های ما را دوست داشته باشند و پیگیری کنند. اگر در آینده خود یا خانواده‌شان داستان‌هایی در این زمینه دارند، خوشحال می‌شویم که آنها را با ما در میان بگذارند تا شاید در فصل بعد مهمان برنامه ما شوند.
نقش کلیدی میزبانان در هدایت داستان‌ها
علیرضا دلبریان، از میزبانان برنامه جبهه در خصوص اثر خود و دوستانش در نقش میزبانی گفت: میزبانان نقش بسیار مهمی در ایجاد فضای مناسب برای روایت داستان‌های مهمانان دارند. آنها باید به گونه‌ای عمل کنند که روایت‌ها را هدایت و تکمیل کرده و جنبه‌های کاربردی آنها را مطرح کند. اگر مهمان اطلاعاتی ناقص ارائه دهد، او باید از مهمان بخواهد که توضیحات بیشتری ارائه کند تا روایت به درستی شکل گیرد. مسئولیت او در این زمینه بسیار حیاتی و کاربردی است. دلبریان در شناخت مهمانان برنامه این گونه ادامه داد: میزبانان تمرکزی بر شخص مهمان ندارند. آنچه که در پیشبرد برنامه مهم است توجه و تمرکز به روایت‌های مهمانان است. هدف ما تکمیل روایت مهمان است که آن را به موضوعات امروز و مصداق‌های ملموس‌تر مرتبط سازیم. این کار به جذاب‌تر و قابل درک‌تر شدن داستان‌ها برای مخاطب کمک می‌کند. بعضی از روایت‌ها نیازی به توضیحات اضافی ندارند و باید با تمرکز بر خاطرات ملموس‌تر، آنها را به گونه‌ای ارائه دهیم که مخاطب به راحتی درک کند. همچنین، چالش‌هایی در مورد صحت روایت‌های مهمانان ممکن است پیش بیاید. یکی از نکات مهمی که راویان باید به آن توجه کنند، به‌روز بودن و رسانه‌ای بودن است. ما نیازی نداریم هر اتفاقی را بیان کنیم. روایت‌ها باید همچون آیات قرآن دارای شأن نزول باشند. چه بسا نیاز نباشد برخی روایت‌ها در رسانه بیان شود بلکه متناسب با نیازهای جامعه، به ویژه در ایامی مانند ماه رمضان، مطرح شوند.
ضرورت تأکید بر عقلانیت جنگ و معرفی واقع‌گرایانه شهدا
میزبان این برنامه بااشاره به ضعف روایت‌های موجود درباره جنگ ادامه داد:متأسفانه، یکی ازضعف‌های عمده راویان، بی‌توجهی به اصول و محکمات است. ما باید بیشتر بر عقلانیت جنگ تأکید کنیم و از بحث‌های معنوی و عاشقانه دور از واقعیت، فاصله بگیریم. ابعاد عقلانی جنگ باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد. ما نباید شهدا را از دسترس دور کنیم و باید فرهنگ شهادت را به جامعه معرفی کنیم تا این عزیزان الگوی جوانان امروز باشند. همان‌طور که در تاریخ اسلام و قرآن با ائمه معصومین عمل کردیم، باید شهدا را نیز به همین شکل معرفی کنیم و از آسمانی کردن آنها پرهیز کنیم.
چالش‌های ضرورت تنوع در روایت‌های جنگ
مریم تجلایی، نماینده زنان در برنامه جبهه با اشاره به یکی از چالش‌های روایی این برنامه گفت: از جمله چالش‌هایی که در مسیر تهیه و تدارک برنامه با آن مواجه بودیم این بود که برخی روایت‌ها تقریبا تکراری یا در فرمت رمان، به نظر می‌رسیدند. اما از آنجا که روایت‌ها جزئی می‌شد و ما هم ممکن بود اطلاعی از این جزئیات نداشته باشیم، پس مسأله کمی پیچیده می‌شد. مثلا در بحث ترس و شجاعت، سوالاتی مطرح می‌شد که آیا شجاعت با جسارت متفاوت است یا نه. در مواردی که فردی به اسارت نیروهای آمریکایی یا اسرائیلی درمی‌آید، ممکن است بترسد، اما در عین حال شجاعت لازم برای مقابله با آنها را نیز داشته باشد. این نکته یکی از چالش‌های ما بود. خوشبختانه در مورد عملیات‌ها، از آنجا که آقای ابوطالب و آقای دلبریان اکثر عملیات‌ها را شرکت کرده بودند، اگر چالشی به وجود می‌آمد به این همکاران رجوع می‌شد.
یادگیری از روایت‌های جنگ در برنامه جبهه
وی درباره دعوت به برنامه جبهه توضیح داد: فرزند شهیدی هستم که نظرم با اهداف برنامه همسو بود. آگاهی‌ام از جبهه و جنگ به دلیل ارتباطم با دوستان پدرم است که خوشبختانه هیچ‌گاه از مسیر خود منحرف نشده‌اند. اطلاعاتم در حد شنیده‌هایی از آنهاست. پیش از این متناسب با مطالعه و هم‌صحبتی با دوستان پدرم، دیدگاه خاصی نسبت به جنگ و جبهه و روایت‌های اینجا داشته‌ام، اما بسیاری از جزئیات را اینجا یاد گرفتم. معمولا قبل از این‌که مهمانان روی صحنه بیایند، حدود یک ساعت با آنها صحبت می‌کنیم و به این ترتیب شناخت جزئی از آنها پیدا می‌شود. اما روایت‌هایی که ارائه می‌دهند برای ما جدید است. در زمان صحبت در برنامه، متوجه می‌شویم شخصیت هر فرد چگونه است و چه فداکاری‌هایی انجام‌داده‌اند.
تعامل مؤثر میزبانان
تجلایی با اشاره به تاثیر نقش میزبانان برنامه تکمیل کرد: از اولین جلسه‌ای که به اینجا آمدم، هر بار که درباره میزبان صحبت شده، خودم را در حد میزبانی نمی‌دانستم. ماخودمان رامهمانان شهدا می‌دانیم و معتقدیم میزبان اصلی آنها هستند اما به عنوان کسی که می‌خواست با مهمانان تعامل داشته باشد، به نظرمن این تعامل بسیار تأثیرگذار بوده است.ما چهار نفر با عشق و اشتیاق به اینجا آمده‌ایم و این عشق باعث می‌شود که هم مشتاقانه گوش کنیم، هم خسته نشویم وهم از این تجربه لذت ببریم و یاد بگیریم. این موضوع تأثیر زیادی روی روایت‌ها دارد.وقتی که یک مهمان درحال تعریف داستانش است، می‌تواند اشتیاق ما را از طریق حرکات و واکنش‌های ما ببیند و این باعث می‌شود که او هم انگیزه بیشتری پیدا کند. به همین دلیل، گاهی روایت‌هایی را که معمولا ۱۲ دقیقه طول می‌کشید، تا حدود دو ساعت هم ضبط می‌کردیم.
۱- ادای دین در روایتگری
علیرضا دلبریان یکی از راویان برجسته دفاع‌مقدس است که با لهجه شیرین کاشمری‌اش در روایتگری شناخته می‌شود. او به عشق شهدا و به عنوان واقف حوزه ایثار و شهادت در خراسان رضوی نام خود را ثبت کرده است.دلبریان در سال ۱۳۷۵ با تشویق یکی از دوستانش به نام آقای صدوقی، که از همرزمان شهید کاوه بود، وارد عرصه روایتگری شد. او ابتدا از فرمانده خود، جلیل محدثی‌فر و گردان غواصان یاسین روایت کرد و با جمع‌آوری همرزمان شهید، اقدام به تهیه کتاب و مستندهایی درباره دفاع‌مقدس کرد. وی با تلاش‌هایش توانست گردان یاسین را در کشور مطرح کند و در برنامه‌های مختلف تلویزیونی، از جمله «خندوانه» و «ماه عسل»، به معرفی روایت‌های خود بپردازد. دلبریان تمام هم و غم خود را برای زنده نگه‌داشتن یاد و خاطره یاران شهیدش گذاشته و همچنان دغدغه ادامه رسالت خود را دارد. به منظور حفظ یاد و خاطره شهدا، او تصمیم به وقف ارثیه پدرش گرفت و در سال ۱۳۹۴ مغازه‌ای را در خیابان مجیدیه قاسم‌آباد خریداری و وقف‌کرد.اجاره این مغازه به فعالیت‌های عام‌المنفعه برای شهدا اختصاص دارد، از جمله تهیه سی‌دی، کتاب و ساخت فیلم و مستند. دلبریان با این اقدام خود، ارثیه‌ای معنوی برای شهدا به جا گذاشته و نشان‌داده که تعهد و دغدغه‌اش برای تداوم یاد و خاطره ایثارگران است.
۲- ارثی از پدر
مریم تجلایی از میزبانان برنامه جبهه، فرزند شهید علی تجلایی است. این شهید والامقام، سال ۱۳۳۸ در تبریز به دنیا آمد. او پس از گذراندن دوران تحصیلات خود و دریافت دیپلم در رشته ریاضی، به دلیل امتناع از عضویت در حزب رستاخیز، مورد پیگرد ساواک قرار گرفت. با پیروزی انقلاب اسلامی، تجلایی به صفوف سپاه پیوست و دوره آموزشی نظامی ۱۵روزه‌ای را در پادگان سعدآباد تهران زیرنظر سعید گلاب‌بخش(محسن چریک) گذراند.پس ازآن به عنوان مربی درپادگان سیدالشهدا (ع) تبریز به آموزش نیروها پرداخت و در مقابله با ضدانقلاب‌ها در کردستان و غائله حزب خلق مسلمان نقش مؤثری ایفا کرد. شور انقلابی او چنان عمیق بود که با شنیدن خبر حمله شوروی سابق به افغانستان، به یاری برادران مسلمانش شتافت و مرکز آموزش مجاهدان افغان را تأسیس کرد و حدود ۳۰۰ نفر از نیروهای افغان را آموزش داد. علی تجلایی با آغاز جنگ تحمیلی، به جبهه‌های جنوب رفت و در نبردهای سوسنگرد و دهلاویه به عنوان مسئول عملیات سپاه سوسنگرد فعالیت کرد. او در عملیات‌های فتح‌المبین و بیت‌المقدس به عنوان فرماندهی تیپ‌های مختلف شرکت کرد و درسن۲۲سالگی ازدواج کرد.تجلایی با فداکاری‌ها و رشادت‌هایش در تاریخ دفاع‌مقدس ماندگار شد و به عنوان نمادی از ایثار و مقاومت شناخته می‌شود. او ۲۵ اسفند ۱۳۶۳ به شهادت رسید.
۳- فرزند فلسطین؛ ساکن ایران
علی خلیلی، مجری فلسطینی برنامه جبهه در شبکه یک، اهل فلسطین است که در کشور سوریه به‌دنیا آمده و بزرگ شده است. او از کودکی به آرزوی بازگشت به وطنش و زندگی در صلح و آرامش فکر می‌کند و همین عرق ملی و تعلق خاطر به سرزمین مادری‌اش او را به یک هنرمند دغدغه‌مند تبدیل کرده است. خلیلی با استفاده از هرآنچه که دارد،تلاش می‌کندفرهنگ و واقعیت‌های زندگی مردم فلسطین را به جهانیان معرفی کند و صدای هموطنانش را به گوش مردم دنیا برساند. وی در اردوگاه فلسطینیان در سوریه بزرگ شده و از نزدیک با مسائل و چالش‌های مردم فلسطین آشنا‌ست. زندگی در کنار فلسطینی‌ها و شنیدن داستان‌های مربوط به سرزمین مادری‌اش، از دوران کودکی او را به شدت تحت تأثیر قرار داده است.خلیلی با تسلط به زبان فارسی و لهجه‌ای شیرین، توانسته در ایران به عنوان یک مجری موفق شناخته شود و برنامه‌های مختلف را با هدف آشنا‌کردن مردم با وضعیت فلسطین اجرا کند.خلیلی به‌دلیل علاقه‌اش به تحصیل و فرهنگ، دانش‌آموخته پژوهش هنر در مقطع دکترا‌ست. او همچنین در ایران به عنوان بازیگر و مجری در پروژه‌های مختلف تلویزیونی فعالیت کرده و در این راه به تجربه‌های زیادی دست یافته است. خلیلی با اجرای برنامه‌های مختلف سعی کرده به ترویج آگاهی درباره وضعیت و مبارزات مردم فلسطین‌بپردازد. او بر این باور است که زندگی و شادی در قلب مردم فلسطین همچنان زنده است و این حس را در روایت‌های خود به نمایش می‌گذارد. خلیلی با تأکید بر این‌که فلسطینی‌ها به دنبال زندگی و شادی هستند و جنگ به آنها تحمیل شده، به مردم دنیا می‌آموزد که چگونه می‌توانند از زندگی لذت ببرند، حتی در شرایط سخت. وی همواره امیدوار است که روزی به وطنش بازگردد و با کلید خانه‌ای که خانواده‌اش از آن یاد می‌کنند، در را باز کند. او با تمام وجود تلاش می‌کند تا صدای مردم فلسطین را به گوش جهانیان برساند و با امید به آینده‌ای بهتر، به فعالیت‌های هنری و رسانه‌ای خود ادامه‌دهد.
۴- روایتگری مستندساز
سعید ابوطالب، فیلمساز، مستندساز و سیاستمدار ایرانی، در سوم آذر ۱۳۴۸ در تهران به دنیا آمد. او از دوران نوجوانی به هنر فیلمسازی علاقه‌مند بود و تحصیلاتش را در دبیرستان علوی و سپس در حوزه علمیه حاج‌آقا مجتهدی ادامه داد.ابوطالب در سال ۱۳۶۴ و در۱۶سالگی به جبهه رفت و به مدت چهارسال در جنگ ایران و عراق حضور داشت. تجربیات او در این دوران، تأثیر عمیقی بر زندگی و کارهای او گذاشت. سعید ابوطالب پس از بازگشت از جبهه، دیپلم ادبیات و ریاضی خود را اخذ کرد و در رشته شیمی دانشگاه تهران پذیرفته شد. او همچنین به تحصیل در حوزه علمیه و سینما ادامه داد و دوره‌های مختلف فیلمنامه‌نویسی و تهیه‌کنندگی را در حوزه هنری گذراند. ابوطالب در مقطع کارشناسی ارشد در رشته علوم سیاسی تحصیلاتش را ادامه داد و چند سال پیش نیز به تحصیل در مقطع دکترای جامعه‌شناسی پرداخت. فعالیت‌های حرفه‌ای او از سال ۱۳۷۵ با ساخت مستندهایی برای تلویزیون آغاز شد. یکی از نخستین آثار او، مستند «واژه‌ای به‌نام استقامت» درباره شهید تندگویان بود. او همچنین به عنوان روزنامه‌نگار برای روزنامه جمهوری اسلامی فعالیت کرد اما بلافاصله به سمت مستندسازی بازگشت.ابوطالب به عنوان نماینده مردم تهران در مجلس هفتم شورای اسلامی، در کمیسیون فرهنگی این مجلس فعالیت داشت و تمام وقت خود را به این مسئولیت اختصاص داد. او در این دوران فیلمی به نام «پارلمان ایرانی» برای پرس‌تی‌وی ساخت و فیلم کوتاهی به نام «اقلیت و اکثریت» را کارگردانی کرد که به دلیل عدم دریافت مجوز پخش، هرگز منتشر نشد.یکی از تجربیات مهم زندگی ابوطالب، سفر او به عراق پس از حمله آمریکا به این کشور بود. او به عنوان مدیر گروه فیلمبرداری به عراق اعزام شد اما به سرعت توسط نیروهای آمریکایی بازداشت و به‌مدت چهار ماه در اسارت بود. تجربیات او از دوران اسارت به نگارش کتابی با عنوان «هی‌یو» انجامید که بازگوکننده خاطرات و تجارب او دراین مدت است.درسال‌های اخیر، ابوطالب بیشتر به تولید رئالیتی‌شو و برنامه‌های تلویزیونی روی آورده است. او به‌عنوان کارگردان و تهیه‌کننده، برنامه‌هایی چون «دستم را بگیر»، «۷۷ساعت» و «شب‌های مافیا» را تولید کرده است. شب‌های مافیا به‌عنوان یکی از پرطرفدارترین برنامه‌های شبکه نمایش خانگی شناخته می‌شود و ابوطالب به خاطر این موفقیت‌ها به یکی از چهره‌های تأثیرگذار دراین حوزه تبدیل شده است.سعید ابوطالب نه‌فقط در عرصه سینما و تلویزیون فعال است، بلکه به عنوان یک شخصیت فرهنگی شناخته می‌شود و همواره در تلاش برای تولید محتوای جذاب و تأثیرگذار در عرصه فرهنگ و هنر است.
محمدعلی صمدی، مدیر گروه حماسه و دفاع شبکه یک سیما درخصوص ایده تهیه و تولید این برنامه به جام‌جم گفت: طی چند سال گذشته نیاز به پخش برنامه‌ای با رویکردی متفاوت در زمینه دفاع‌مقدس به‌وضوح حس‌می‌شد.ما به‌دنبال یک فرم جدید و غیرمنتظره برای ارائه مطالب دفاع‌مقدس بودیم. تیم محتوایی و تولید ماباهمکاری مدیران شبکه، قالبی راانتخاب کردند که به‌عنوان استعدادیابی شناخته می‌شود. هدف اصلی ما، همانند همیشه، ترویج فرهنگ مقاومت و شهادت‌طلبی بود. به‌دنبال فرمی بودیم که در زمان متفاوتی با تجربیات قبلی، به‌ویژه در ماه مبارک رمضان، به موضوع دفاع‌مقدس بپردازد. این نوع برنامه‌ها در سال‌های گذشته کمتر به‌صورت تخصصی ارائه شده بودند.
روایت تاریخی
این مدیر نویسنده و پژوهشگر حوزه مقاومت، اضافه کرد: داستان‌گویی و روایتگری، اصلی‌ترین روش انتقال تجربیات تاریخی بشری و خردجمعی است. این روش، نتیجه تجربه هزاران‌ساله بشر است و ما فقط قالب و فرم آن را انتخاب کرده‌ایم. روایت، تنها راهی است که می‌تواند ارتباطی بین مردم عادی و تاریخ برقرار کند. در دنیای امروز که در جنگ روایت‌ها به‌سر می‌بریم، تصمیم به ساخت برنامه‌ای صریح و شفاف از خاطرات مرتبط با مفهوم دفاع‌مقدس و وطن گرفتیم.
وی پیرامون انتخاب نام برنامه این‌گونه ادامه داد: این واژه معمولا به اجتماعی از مؤلفه‌ها اطلاق می‌شود که علی‌رغم اختلافات، در اصول کلی متفق‌النظرند و به سمت یک هدف مشخص حرکت می‌کنند. دفاع از انسانیت، شرافت انسانی، نوامیس و مقدسات و حماسه‌آفرینی در این مسیر، مسائلی است که برای همه انسان‌ها با هر گرایشی فطری و غریزی به‌شمار می‌آید. افراد ممکن است در بسیاری از مسائل سیاسی و سبک زندگی تفاوت داشته باشند، اما در این اصول مشترکند.
انتخاب هدفمند مهمانان
صمدی درخصوص نحوه انتخاب میزبانان و مهمانان اضافه کرد: انتخاب میزبانان و مهمانان براساس اهداف مشخص انجام شده است. در فصل اول، تلاش کردیم از شخصیت‌های معروف دوری کنیم تا روایت‌ها تحت تأثیر شهرت آنها قرار نگیرند. بنابراین سراغ افرادی رفتیم که کمتر در مقابل دوربین قرار گرفته بودند و از اقشار مختلف جامعه ایثارگری و هنری که با روایت‌های جنگ و دفاع‌مقدس ارتباط دارند، استفاده کردیم. مدیرگروه حماسه و دفاع شبکه یک سیما، با اشاره به بازخوردهای برنامه تا به اینجا عنوان کرد: در مورد بازخوردهایی که از برنامه دریافت کرده‌ایم، تا این لحظه فقط تمجید و تشکر از برنامه بوده است. البته با توجه به ۳۰ قسمتی بودن برنامه هنوز زود است که ارزیابی دقیقی صورت گیرد. معمولا بازخوردهای واقع‌بینانه‌تر از نیمه‌برنامه به بعد شروع می‌شوند، یعنی زمانی که جذابیت‌های اولیه کمرنگ شده و مخاطبان بیشتر با محتوا درگیر می‌شوند.
جذاب‌ترین روایت
وی درباره جذاب‌ترین روایت از میان روایت‌های این برنامه گفت: در بین روایت‌های انجام گرفته تا به اینجای برنامه و با توجه به علاقه‌مندی شخصی‌ام نسبت به پژوهش و مستندنگاری، داستان سردار محسن رشید که در آن به بنیان‌گذاری راویان جنگ سپاه، اشاره داشت، جذاب‌تر بوده. امیدوارم برنامه جبهه بتواند رضایت مخاطبان را به دست بیاورد و زمینه‌ساز برنامه‌هایی با فرمت جدید در این حوزه باشد.
روایت مقاومت و استقامت
حسین برکتی، سردبیر برنامه جبهه نیز عنوان کرد: برنامه جبهه روایت مقاومت مردم ایران در برابر استکبار جهانی و ظلم است که نشان می‌دهد با پایمردی، استقامت و تمرکز بر اهداف‌مان، می‌توانیم به نتایج مطلوب دست یابیم. شعارهایی که ابتدای انقلاب در مورد آزادی، جمهوری اسلامی و استقلال مطرح شد، به نظر می‌رسد ظاهرا به‌طور کامل محقق نشده اما این برنامه بر این باور است که این شعارهادرواقع به تحقق پیوسته‌اند وحتی درخارج از مرزهای کشورنیزبه چشم می‌خورند.نشانه این امر،جبهه مقاومتی است که اکنون در سراسر کشورهای عربی و منطقه شکل گرفته است. در گذشته، جهان به همراه رژیم بعث به ایران حمله کرد اما هشت سال مقاومت مردم ایران، باعث شد که حتی یک وجب از خاک جمهوری اسلامی از دست نرود. قیمت خون جوانان ما اکنون در جبهه مقاومت علیه اسرائیل و آمریکا، به‌ویژه در خط مقدم فلسطین و غزه به‌وضوح دیده می‌شود. کشورهای یمن، مصر، سودان، نیجریه، سوریه و قطر (در برخی موارد) در این جبهه مقاومت به فعالیت و کمک می‌پردازند.
حکومت اسلامی جهانی و مقاومت
وی تسری‌بخشی انقلاب اسلامی به جهان را نتیجه بیانات بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، امام خمینی(ره)، دانست و ادامه داد: امام خمینی(ره) فرمودند که ما به‌دنبال برپایی یک حکومت اسلامی جهانی هستیم و این حکومت جز بر پایه مقاومت امکان‌پذیر نیست. این برنامه می‌کوشد تا اصل مقاومت و تلاش برای احقاق حقوق مظلومان را در قالب مصادیقی مانند انقلاب اسلامی، هشت سال دفاع‌مقدس و مقاومت‌های مردم در جبهه مقاومت در برابر آمریکا و اسرائیل بیان کند.
برکتی در تشریح فرم انتخابی برنامه جبهه گفت: تیم برنامه‌سازی ما نظریه خاصی برای فرم انتخابی دارد. ما معتقدیم که با داستان‌گویی و قصه‌سرایی می‌توانیم تأثیرات عمیقی، هم به‌صورت خودآگاه و هم ناخودآگاه، بر مخاطب ایجاد کنیم. این به آن معناست که اگر به جای کلی‌گویی و نظریه‌پردازی در زمینه جنگ، همان‌طور که در برنامه‌های خبری و کارشناسی مشاهده می‌شود، نتوانیم داستان‌سرایی و احساسات واقعه را به‌درستی منتقل کنیم، تأثیر چندانی بر ذهن نسل جوان امروز که هدف ماست، نخواهیم داشت. صرفا با ارائه گزارش‌ها و آمارها درباره موفقیت‌ها و شکست‌های دفاع‌مقدس نمی‌توانیم به تنهایی اثرگذار باشیم.
روایت‌محوری و جذابیت شخصی
سردبیر برنامه جبهه افزود: براساس دلایلی که گفته شد رویکرد روایت‌محور را انتخاب کرده‌ایم. در این برنامه، هر راوی باید دو‌ویژگی داشته باشد:اول این‌که ظرفیت سوژه‌شدن وجذابیت شخصی داشته باشد و دوم،ازداستانی دراماتیک که شامل فراز‌و‌فرودها و گره‌ها و گره‌گشایی‌های خاص خود بهره ببرد. وی در بیان شیوه انتخاب مهمانان توضیح داد: به‌دنبال دعوت از افرادی هستیم که بتوانند این داستان‌ها را به شکلی جذاب روایت کنند. تلاش کردیم تا از افراد مشهور در این حوزه فراتر رویم و به روایت خاطراتی کمتر شنیده شده یا اصلا شنیده نشده، بپردازیم. در این موارد، معمولا روایت فرماندهان جنگ یا افرادی که به اطلاعات جنگ دسترسی داشته‌اند مورد توجه قرار می‌گیرد اما کمتر به جنبه‌های مردمی جنگ در برنامه‌سازی‌ها پرداخته شده است. در این برنامه تصمیم داریم بیشتر به طبقات مختلف مردمی که در دوران دفاع مقدس نقش‌های مهمی ایفا کردند، بپردازیم؛ به نانواها، قصاب‌ها و به طور کلی به افرادی که در دوران دفاع‌مقدس نقش‌های مهمی ایفا کردند یا همان به اصطلاح بسیجیان.
مردمی‌سازی روایت‌های جنگ و ارتباط با جبهه مقاومت
برکتی در بیان نمونه‌های روایی برنامه تازه روی آنتن رفته جبهه، گفت: در این برنامه به داستان مقنی‌ها و موتورسوارانی که کمک کردند یاتعمیرکارانی که در جنگ نقش داشتند وپرستارانی که کارهای بزرگی انجام دادند، توجه کرده‌ایم. یکی از ویژگی‌های برنامه ما، مردمی کردن جنگ و دفاع‌مقدس است. ما در این برنامه ازاقشارمختلف جامعه شامل زنان، کودکان، بزرگسالان، پیرمردها و جوانان بهره می‌بریم و این تنوع درروایت‌ها به‌خوبی مشهود است. مردمی بودن روایت‌ها برای ما اهمیت زیادی دارد.
این سردبیر برنامه تلویزیونی جبهه با اشاره به ارتباط روایت‌ها با جبهه مقاومت تشریح کرد: نکته دیگری که در این برنامه برای ما حائزاهمیت بود، ایجاد ارتباط بین داستان‌ها و جبهه مقاومت است. بسیاری از این داستان‌ها، به نوعی با وقایع و تجربیات جبهه مقاومت همخوانی دارند. به‌عنوان مثال، اگر درباره تونل‌هایی صحبت می‌کنیم که در میدان مین رژیم بعث ساخته شده‌اند، می‌توانیم به تونل‌هایی که در غزه، لبنان و فلسطین وجود دارد و به گفته شرکت‌کنندگان این برنامه، الهام‌گرفته از تجربیات ما در دفاع‌مقدس است، اشاره کنیم.بسیاری ازمسائل مطرح‌شده درجبهه مقاومت، درواقع ریشه درهشت سال دفاع‌مقدس جمهوری اسلامی دارند. تلاش ما این است که بیش از۸۰درصد داستان‌های‌مان حلقه وصلی با جبهه مقاومت داشته باشدوامیدواریم دراین راستا موفق باشیم.
روایتگری مقاومت
برکتی در توضیح جذابیت‌های سمعی ــ بصری این برنامه گفت: برای این‌که برنامه از نظر بصری نیز جذاب باشد و مخاطب را همراه کند، بخش‌های نمایشی و کُرال را در‌نظر گرفته‌ایم. نمایش‌های ما به‌طور خاص با موضوع برنامه هماهنگ هستند و شامل دو نوع نمایش می‌شوند: نمایش تک‌پرسوناژ که روی شخصیت‌های خاص تمرکز دارد و در مواردی که مثلا به شهدای ترور می‌پردازد از روایت محمد ضیف استفاده می‌کنیم یا برنامه‌ای که به جریان منافقین اختصاص دارد از شهید قرنی صحبت خواهیم کرد. کُرال‌های ما نیز تلاش دارند تا فضای حماسی و مقاومتی را به‌خوبی منتقل کنند و به تبیین این مفاهیم بپردازند. به این ترتیب، برنامه ما نه فقط روایت‌گر داستان‌های جنگ و دفاع‌مقدس است بلکه به گسترش و تبیین مفاهیم مقاومت نیز کمک می‌کند.
وی درباره عملکرد مجری‌ها و میزبان‌های این برنامه توضیح داد: مجری‌ها و میزبانان تلاش دارند تا داستان‌ها را در ابعاد مختلف به مخاطب منتقل کنند و جنبه‌هایی را نمایان کنند که ممکن است فرد به تنهایی نتواند به‌درستی بیان و روایت کند. آنها با روشن کردن ابعاد کمتر دیده‌شده روایت‌ها، این هدف را دنبال می‌کنند. در تیم ما، یک خانم نماینده جبهه زنان است و دو نماینده دیگر افرادی هستند که در دوران دفاع‌مقدس حضور داشته‌اند. آقای سعید ابوطالب نیز نماینده بخش سینمایی ما هستند که می‌توانند روایت‌ها را به شکل دراماتیک ارائه دهند. آقای علی خلیلی نیز مسئول پوشش بخش مقاومت ما هستند و روایت‌های ما را با جنبه‌های جبهه مقاومت پیوند می‌دهند.
بازخوردهای مثبت و امیدواری به تداوم روایت‌ها
سردبیر برنامه درخصوص بازخوردهای این برنامه در چند روز اول روی آنتن رفتن جبهه، عنوان کرد: درهمین چند روز نخست برنامه، بازخوردها به‌شدت مثبت بوده است. این بازخوردها واقعا جالب و دلگرم‌کننده بوده، به‌طوری‌که بسیاری از مخاطبان داستان‌ها را با من به اشتراک گذاشتند. به‌عنوان مثال داستانی درباره مقنی داشتیم که در آن یک پرستار به بیمارستان آمده و بمب یا گلوله‌ای را از پای مجروحی خارج کرده بود. من می‌بینم که این داستان‌ها در ذهن مخاطب شکل گرفته و ما به هدف خود که ترویج داستان‌ها در جامعه بود، دست یافته‌ایم. البته کاستی‌ها و چالش‌هایی وجود دارد که امیدواریم در طول زمان پخش برنامه و در فصل آینده بتوانیم آنها را برطرف کنیم. با توجه به زمان محدود، طبیعی است که برخی نقص‌ها وجود داشته باشد. امیدوارم مخاطبان داستان‌های ما را دوست داشته باشند و پیگیری کنند. اگر در آینده خود یا خانواده‌شان داستان‌هایی در این زمینه دارند، خوشحال می‌شویم که آنها را با ما در میان بگذارند تا شاید در فصل بعد مهمان برنامه ما شوند.
نقش کلیدی میزبانان در هدایت داستان‌ها
علیرضا دلبریان، از میزبانان برنامه جبهه در خصوص اثر خود و دوستانش در نقش میزبانی گفت: میزبانان نقش بسیار مهمی در ایجاد فضای مناسب برای روایت داستان‌های مهمانان دارند. آنها باید به گونه‌ای عمل کنند که روایت‌ها را هدایت و تکمیل کرده و جنبه‌های کاربردی آنها را مطرح کند. اگر مهمان اطلاعاتی ناقص ارائه دهد، او باید از مهمان بخواهد که توضیحات بیشتری ارائه کند تا روایت به درستی شکل گیرد. مسئولیت او در این زمینه بسیار حیاتی و کاربردی است. دلبریان در شناخت مهمانان برنامه این گونه ادامه داد: میزبانان تمرکزی بر شخص مهمان ندارند. آنچه که در پیشبرد برنامه مهم است توجه و تمرکز به روایت‌های مهمانان است. هدف ما تکمیل روایت مهمان است که آن را به موضوعات امروز و مصداق‌های ملموس‌تر مرتبط سازیم. این کار به جذاب‌تر و قابل درک‌تر شدن داستان‌ها برای مخاطب کمک می‌کند. بعضی از روایت‌ها نیازی به توضیحات اضافی ندارند و باید با تمرکز بر خاطرات ملموس‌تر، آنها را به گونه‌ای ارائه دهیم که مخاطب به راحتی درک کند. همچنین، چالش‌هایی در مورد صحت روایت‌های مهمانان ممکن است پیش بیاید. یکی از نکات مهمی که راویان باید به آن توجه کنند، به‌روز بودن و رسانه‌ای بودن است. ما نیازی نداریم هر اتفاقی را بیان کنیم. روایت‌ها باید همچون آیات قرآن دارای شأن نزول باشند. چه بسا نیاز نباشد برخی روایت‌ها در رسانه بیان شود بلکه متناسب با نیازهای جامعه، به ویژه در ایامی مانند ماه رمضان، مطرح شوند.
ضرورت تأکید بر عقلانیت جنگ و معرفی واقع‌گرایانه شهدا
میزبان این برنامه بااشاره به ضعف روایت‌های موجود درباره جنگ ادامه داد:متأسفانه، یکی ازضعف‌های عمده راویان، بی‌توجهی به اصول و محکمات است. ما باید بیشتر بر عقلانیت جنگ تأکید کنیم و از بحث‌های معنوی و عاشقانه دور از واقعیت، فاصله بگیریم. ابعاد عقلانی جنگ باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد. ما نباید شهدا را از دسترس دور کنیم و باید فرهنگ شهادت را به جامعه معرفی کنیم تا این عزیزان الگوی جوانان امروز باشند. همان‌طور که در تاریخ اسلام و قرآن با ائمه معصومین عمل کردیم، باید شهدا را نیز به همین شکل معرفی کنیم و از آسمانی کردن آنها پرهیز کنیم.
چالش‌های ضرورت تنوع در روایت‌های جنگ
مریم تجلایی، نماینده زنان در برنامه جبهه با اشاره به یکی از چالش‌های روایی این برنامه گفت: از جمله چالش‌هایی که در مسیر تهیه و تدارک برنامه با آن مواجه بودیم این بود که برخی روایت‌ها تقریبا تکراری یا در فرمت رمان، به نظر می‌رسیدند. اما از آنجا که روایت‌ها جزئی می‌شد و ما هم ممکن بود اطلاعی از این جزئیات نداشته باشیم، پس مسأله کمی پیچیده می‌شد. مثلا در بحث ترس و شجاعت، سوالاتی مطرح می‌شد که آیا شجاعت با جسارت متفاوت است یا نه. در مواردی که فردی به اسارت نیروهای آمریکایی یا اسرائیلی درمی‌آید، ممکن است بترسد، اما در عین حال شجاعت لازم برای مقابله با آنها را نیز داشته باشد. این نکته یکی از چالش‌های ما بود. خوشبختانه در مورد عملیات‌ها، از آنجا که آقای ابوطالب و آقای دلبریان اکثر عملیات‌ها را شرکت کرده بودند، اگر چالشی به وجود می‌آمد به این همکاران رجوع می‌شد.
یادگیری از روایت‌های جنگ در برنامه جبهه
وی درباره دعوت به برنامه جبهه توضیح داد: فرزند شهیدی هستم که نظرم با اهداف برنامه همسو بود. آگاهی‌ام از جبهه و جنگ به دلیل ارتباطم با دوستان پدرم است که خوشبختانه هیچ‌گاه از مسیر خود منحرف نشده‌اند. اطلاعاتم در حد شنیده‌هایی از آنهاست. پیش از این متناسب با مطالعه و هم‌صحبتی با دوستان پدرم، دیدگاه خاصی نسبت به جنگ و جبهه و روایت‌های اینجا داشته‌ام، اما بسیاری از جزئیات را اینجا یاد گرفتم. معمولا قبل از این‌که مهمانان روی صحنه بیایند، حدود یک ساعت با آنها صحبت می‌کنیم و به این ترتیب شناخت جزئی از آنها پیدا می‌شود. اما روایت‌هایی که ارائه می‌دهند برای ما جدید است. در زمان صحبت در برنامه، متوجه می‌شویم شخصیت هر فرد چگونه است و چه فداکاری‌هایی انجام‌داده‌اند.
تعامل مؤثر میزبانان
تجلایی با اشاره به تاثیر نقش میزبانان برنامه تکمیل کرد: از اولین جلسه‌ای که به اینجا آمدم، هر بار که درباره میزبان صحبت شده، خودم را در حد میزبانی نمی‌دانستم. ماخودمان رامهمانان شهدا می‌دانیم و معتقدیم میزبان اصلی آنها هستند اما به عنوان کسی که می‌خواست با مهمانان تعامل داشته باشد، به نظرمن این تعامل بسیار تأثیرگذار بوده است.ما چهار نفر با عشق و اشتیاق به اینجا آمده‌ایم و این عشق باعث می‌شود که هم مشتاقانه گوش کنیم، هم خسته نشویم وهم از این تجربه لذت ببریم و یاد بگیریم. این موضوع تأثیر زیادی روی روایت‌ها دارد.وقتی که یک مهمان درحال تعریف داستانش است، می‌تواند اشتیاق ما را از طریق حرکات و واکنش‌های ما ببیند و این باعث می‌شود که او هم انگیزه بیشتری پیدا کند. به همین دلیل، گاهی روایت‌هایی را که معمولا ۱۲ دقیقه طول می‌کشید، تا حدود دو ساعت هم ضبط می‌کردیم.
۱- ادای دین در روایتگری
علیرضا دلبریان یکی از راویان برجسته دفاع‌مقدس است که با لهجه شیرین کاشمری‌اش در روایتگری شناخته می‌شود. او به عشق شهدا و به عنوان واقف حوزه ایثار و شهادت در خراسان رضوی نام خود را ثبت کرده است.دلبریان در سال ۱۳۷۵ با تشویق یکی از دوستانش به نام آقای صدوقی، که از همرزمان شهید کاوه بود، وارد عرصه روایتگری شد. او ابتدا از فرمانده خود، جلیل محدثی‌فر و گردان غواصان یاسین روایت کرد و با جمع‌آوری همرزمان شهید، اقدام به تهیه کتاب و مستندهایی درباره دفاع‌مقدس کرد. وی با تلاش‌هایش توانست گردان یاسین را در کشور مطرح کند و در برنامه‌های مختلف تلویزیونی، از جمله «خندوانه» و «ماه عسل»، به معرفی روایت‌های خود بپردازد. دلبریان تمام هم و غم خود را برای زنده نگه‌داشتن یاد و خاطره یاران شهیدش گذاشته و همچنان دغدغه ادامه رسالت خود را دارد. به منظور حفظ یاد و خاطره شهدا، او تصمیم به وقف ارثیه پدرش گرفت و در سال ۱۳۹۴ مغازه‌ای را در خیابان مجیدیه قاسم‌آباد خریداری و وقف‌کرد.اجاره این مغازه به فعالیت‌های عام‌المنفعه برای شهدا اختصاص دارد، از جمله تهیه سی‌دی، کتاب و ساخت فیلم و مستند. دلبریان با این اقدام خود، ارثیه‌ای معنوی برای شهدا به جا گذاشته و نشان‌داده که تعهد و دغدغه‌اش برای تداوم یاد و خاطره ایثارگران است.
۲- ارثی از پدر
مریم تجلایی از میزبانان برنامه جبهه، فرزند شهید علی تجلایی است. این شهید والامقام، سال ۱۳۳۸ در تبریز به دنیا آمد. او پس از گذراندن دوران تحصیلات خود و دریافت دیپلم در رشته ریاضی، به دلیل امتناع از عضویت در حزب رستاخیز، مورد پیگرد ساواک قرار گرفت. با پیروزی انقلاب اسلامی، تجلایی به صفوف سپاه پیوست و دوره آموزشی نظامی ۱۵روزه‌ای را در پادگان سعدآباد تهران زیرنظر سعید گلاب‌بخش(محسن چریک) گذراند.پس ازآن به عنوان مربی درپادگان سیدالشهدا (ع) تبریز به آموزش نیروها پرداخت و در مقابله با ضدانقلاب‌ها در کردستان و غائله حزب خلق مسلمان نقش مؤثری ایفا کرد. شور انقلابی او چنان عمیق بود که با شنیدن خبر حمله شوروی سابق به افغانستان، به یاری برادران مسلمانش شتافت و مرکز آموزش مجاهدان افغان را تأسیس کرد و حدود ۳۰۰ نفر از نیروهای افغان را آموزش داد. علی تجلایی با آغاز جنگ تحمیلی، به جبهه‌های جنوب رفت و در نبردهای سوسنگرد و دهلاویه به عنوان مسئول عملیات سپاه سوسنگرد فعالیت کرد. او در عملیات‌های فتح‌المبین و بیت‌المقدس به عنوان فرماندهی تیپ‌های مختلف شرکت کرد و درسن۲۲سالگی ازدواج کرد.تجلایی با فداکاری‌ها و رشادت‌هایش در تاریخ دفاع‌مقدس ماندگار شد و به عنوان نمادی از ایثار و مقاومت شناخته می‌شود. او ۲۵ اسفند ۱۳۶۳ به شهادت رسید.
۳- فرزند فلسطین؛ ساکن ایران
علی خلیلی، مجری فلسطینی برنامه جبهه در شبکه یک، اهل فلسطین است که در کشور سوریه به‌دنیا آمده و بزرگ شده است. او از کودکی به آرزوی بازگشت به وطنش و زندگی در صلح و آرامش فکر می‌کند و همین عرق ملی و تعلق خاطر به سرزمین مادری‌اش او را به یک هنرمند دغدغه‌مند تبدیل کرده است. خلیلی با استفاده از هرآنچه که دارد،تلاش می‌کندفرهنگ و واقعیت‌های زندگی مردم فلسطین را به جهانیان معرفی کند و صدای هموطنانش را به گوش مردم دنیا برساند. وی در اردوگاه فلسطینیان در سوریه بزرگ شده و از نزدیک با مسائل و چالش‌های مردم فلسطین آشنا‌ست. زندگی در کنار فلسطینی‌ها و شنیدن داستان‌های مربوط به سرزمین مادری‌اش، از دوران کودکی او را به شدت تحت تأثیر قرار داده است.خلیلی با تسلط به زبان فارسی و لهجه‌ای شیرین، توانسته در ایران به عنوان یک مجری موفق شناخته شود و برنامه‌های مختلف را با هدف آشنا‌کردن مردم با وضعیت فلسطین اجرا کند.خلیلی به‌دلیل علاقه‌اش به تحصیل و فرهنگ، دانش‌آموخته پژوهش هنر در مقطع دکترا‌ست. او همچنین در ایران به عنوان بازیگر و مجری در پروژه‌های مختلف تلویزیونی فعالیت کرده و در این راه به تجربه‌های زیادی دست یافته است. خلیلی با اجرای برنامه‌های مختلف سعی کرده به ترویج آگاهی درباره وضعیت و مبارزات مردم فلسطین‌بپردازد. او بر این باور است که زندگی و شادی در قلب مردم فلسطین همچنان زنده است و این حس را در روایت‌های خود به نمایش می‌گذارد. خلیلی با تأکید بر این‌که فلسطینی‌ها به دنبال زندگی و شادی هستند و جنگ به آنها تحمیل شده، به مردم دنیا می‌آموزد که چگونه می‌توانند از زندگی لذت ببرند، حتی در شرایط سخت. وی همواره امیدوار است که روزی به وطنش بازگردد و با کلید خانه‌ای که خانواده‌اش از آن یاد می‌کنند، در را باز کند. او با تمام وجود تلاش می‌کند تا صدای مردم فلسطین را به گوش جهانیان برساند و با امید به آینده‌ای بهتر، به فعالیت‌های هنری و رسانه‌ای خود ادامه‌دهد.
۴- روایتگری مستندساز
سعید ابوطالب، فیلمساز، مستندساز و سیاستمدار ایرانی، در سوم آذر ۱۳۴۸ در تهران به دنیا آمد. او از دوران نوجوانی به هنر فیلمسازی علاقه‌مند بود و تحصیلاتش را در دبیرستان علوی و سپس در حوزه علمیه حاج‌آقا مجتهدی ادامه داد.ابوطالب در سال ۱۳۶۴ و در۱۶سالگی به جبهه رفت و به مدت چهارسال در جنگ ایران و عراق حضور داشت. تجربیات او در این دوران، تأثیر عمیقی بر زندگی و کارهای او گذاشت. سعید ابوطالب پس از بازگشت از جبهه، دیپلم ادبیات و ریاضی خود را اخذ کرد و در رشته شیمی دانشگاه تهران پذیرفته شد. او همچنین به تحصیل در حوزه علمیه و سینما ادامه داد و دوره‌های مختلف فیلمنامه‌نویسی و تهیه‌کنندگی را در حوزه هنری گذراند. ابوطالب در مقطع کارشناسی ارشد در رشته علوم سیاسی تحصیلاتش را ادامه داد و چند سال پیش نیز به تحصیل در مقطع دکترای جامعه‌شناسی پرداخت. فعالیت‌های حرفه‌ای او از سال ۱۳۷۵ با ساخت مستندهایی برای تلویزیون آغاز شد. یکی از نخستین آثار او، مستند «واژه‌ای به‌نام استقامت» درباره شهید تندگویان بود. او همچنین به عنوان روزنامه‌نگار برای روزنامه جمهوری اسلامی فعالیت کرد اما بلافاصله به سمت مستندسازی بازگشت.ابوطالب به عنوان نماینده مردم تهران در مجلس هفتم شورای اسلامی، در کمیسیون فرهنگی این مجلس فعالیت داشت و تمام وقت خود را به این مسئولیت اختصاص داد. او در این دوران فیلمی به نام «پارلمان ایرانی» برای پرس‌تی‌وی ساخت و فیلم کوتاهی به نام «اقلیت و اکثریت» را کارگردانی کرد که به دلیل عدم دریافت مجوز پخش، هرگز منتشر نشد.یکی از تجربیات مهم زندگی ابوطالب، سفر او به عراق پس از حمله آمریکا به این کشور بود. او به عنوان مدیر گروه فیلمبرداری به عراق اعزام شد اما به سرعت توسط نیروهای آمریکایی بازداشت و به‌مدت چهار ماه در اسارت بود. تجربیات او از دوران اسارت به نگارش کتابی با عنوان «هی‌یو» انجامید که بازگوکننده خاطرات و تجارب او دراین مدت است.درسال‌های اخیر، ابوطالب بیشتر به تولید رئالیتی‌شو و برنامه‌های تلویزیونی روی آورده است. او به‌عنوان کارگردان و تهیه‌کننده، برنامه‌هایی چون «دستم را بگیر»، «۷۷ساعت» و «شب‌های مافیا» را تولید کرده است. شب‌های مافیا به‌عنوان یکی از پرطرفدارترین برنامه‌های شبکه نمایش خانگی شناخته می‌شود و ابوطالب به خاطر این موفقیت‌ها به یکی از چهره‌های تأثیرگذار دراین حوزه تبدیل شده است.سعید ابوطالب نه‌فقط در عرصه سینما و تلویزیون فعال است، بلکه به عنوان یک شخصیت فرهنگی شناخته می‌شود و همواره در تلاش برای تولید محتوای جذاب و تأثیرگذار در عرصه فرهنگ و هنر است.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
زمان دیپلماسی برای حمایت از مقاومت
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
نقش ویژه اهالی اندیشه، رسانه و هنر در مقابله با تهدیدات نرم
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
چند نکته درباره اهمیت سفر امیر قطر به ایران
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
سفر راهبردی امیر قطر به ایران
گفت و گو
«جام‌جم» در گفت‌وگو با عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به بررسی اثرات منفی حفر چاههای عمیق می‌پردازد
از چاله کم‌آبی به چاه فرونشست
سخنگوی صنعت آب در گفت‌وگو با جام‌جم:
خشکسالی پنجساله شد
با سیدمرتضی کاظمیدینان، مدیر رادیوفرهنگ درباره زیر و بم این رادیو گفت‌وگو کردیم
رادیوفرهنگ مطالبهگر زبان فارسی
