سعادت؛ برای ایران برای مدرسه

زمانی که مظفرالدین شاه قاجار از «سعادت» فهمید و یک هزار تومان آن روزگار را جهت تکمیل بنای آن حواله کرد فکرش را نمی‌کرد که این مدرسه به حدی مهم شود که با نام و تاریخ یک استان گره بخورد.

۱۲۵ سال است که سعادت در جنوب متولد و رشد و نمو پیدا کرده است؛ مدرسه‌ای به بلندای تاریخ و به وسعت دریا. با سایه‌ای کریمانه که مادر مدارس جنوب لقب دارد.

باعث بسی شادمانی و مسرت است که روز بوشهر، روز مردمان نخل و دریا با نام و نشان یک آموزشگاه و محل تعلیم و تربیت اطفال ایران زمین یعنی مدرسه سعادت پیوند می‌خورد تا اثبات کند که فرهیختگی مردمان جنوب دارای ریشه‌ای تاریخی و عمیق است.

همزمان با هفته بوشهر به ضیافت پیشکسوتان و شاگردان قدیمی مدرسه سعادت رفتم. مردانِ مردی که روزگار گَرد پیری را بر دل‌های جوانشان انداخته بود. از چهره‌هایشان خاطرات تلخ و شیرینی قابل خواندن بود. معلمانشان که در مراسم بودند را دوست می‌داشتند و با شور و شعفی وصف نشدنی دل بسته خاک و سنگ این مدرسه بودند. امّا این مدرسه فقط خاک و سنگ نیست بلکه‌اندیشه‌ای ژرف در ورای چهره مادی آن وجود دارد. سعادت نماینده یک‌اندیشه مترقی و والایی است که ایران سرافراز را در تربیت خوب نیروی انسانی آگاه می‌دید. همان‌اندیشه‌ای که دارالفنون را در ایران بنیان نهاد و خواست سرآغاز فصلی نوین و آینده‌ای روشن برای ایران و ایرانی ترسیم کند.

محمدحسین سعادت در مورد چگونگی بنیان‌گذاری مدرسه سعادت در کتاب تاریخ بوشهر می‌نویسد: «پس از ایجاد انجمن معارف در تهران و اجازه افتتاح مدارس ملی در ایران مرحوم حاج میرزاعلی خان واثق الملک کارگزار بوشهر در سنه ۱۳۱۷ (ق) به خیال ایجاد یک باب مدرسه در بوشهر افتاد. در شعبان سال مذکور در دارالحکومه مجلسی از اعیان و تجار منعقد ساخت و به تأثیر حکومت محل (احمدخان دریابیگی) تقریباً مبلغ هزار و ۵۰۰ تومان وجه اعانه جمع و یک باب خانه را اجاره نمود به اسم مدرسه سعادت مفتوح ساخت و چون برای تشکیل و ترتیب مدرسه یک شخص با علم با اطلاع از ترتیبات جدیده لازم بود لذا یک نفر که به صفت مذکوره متصف باشد از اداره جلیله وزیر علوم و معارف طلب نمودند. وزیر علوم نیّرالملک به اشاره انجمن معارف نگارنده را که در آن‌وقت در تهران مشغول نشر معارف بود انتخاب نمود و اصرار بلیغ به حرکت نمودند؛ نگارنده به مناسبت حب وطن و میل نشر معارف که مقدمه اصلاحات اجتماعی و وسیله ترقیات صوری و معنوی و مستلزم احیای فرزندان وطن است این خدمت را قبول نموده در شانزدهم ذی‌القعده الحرام ۱۳۱۷ از تهران از راه شیراز حرکت نمود و در محرم سنه ۱۳۱۸ به بوشهر وارد و بلا تأمل مشغول تشکیل و ترتیبات مدرسه سعادت شدم در ظرف شش ماه عده محصلین به صد و بیست رسید. »

همان‌گونه که خواندید محمدحسین سعادت انگیزه خود را حب وطن و میل نشر معارف که مقدمه اصلاحات اجتماعی و وسیله ترقیات صوری و معنوی و مستلزم احیای فرزندان وطن است بیان می‌کند که نمایان‌گر نیک‌اندیشی و آگاهی این عالم فرزانه از مأموریت خود دارد.

شفاف و صریح باید گفت با این‌اندیشه‌های گرانبهاست که سعادت سردمدار رشد و ترقی مملکت محروسه ایران و مادر مدارس جنوب می‌شود.

در پایان سخن درود می‌فرستم بر روح بلند شیخ محمدحسین و عبدالکریم سعادت بانیان سعادت که به معنای واقعی عامل به شعار سال تحصیلی «برای ایران برای مدرسه» بودند و همه‌ی معلمان و مدیران ادوار این مدرسه که چراغ تعلیم و تربیت جنوب را روشن و فروزان نگاه داشتند.

العاقبة العافیة