از ایالات متحده تا اروپا، سخنان مقامات و اقدامات عملی آنان فاصلهای معنادار دارد و این شکاف به تدریج خود را در میدان نبرد آشکار میکند.
ضعف حمایتهای عملی غرب
یکی از بزرگترین چالشهای اوکراین در جنگ با روسیه، وابستگی به کمکهای تسلیحاتی و مالی غرب است. اگرچه کشورهای غربی، بهویژه ایالات متحده و اتحادیه اروپا، از ابتدا اعلام کرده بودند که از اوکراین در برابر تجاوز روسیه حمایت میکنند، اما این حمایتها در بسیاری از موارد به وعدههای غیرعملی و ارسال تسلیحات ناکافی محدود شده است.
نشریات آمریکایی اخیراً از «خیانت واشنگتن» به اوکراین سخن گفتهاند و هشدار دادهاند که کییف نباید در تأمین مهمات توپخانهای، که نیاز حیاتی در میدان نبرد دارد، روی کمکهای پنتاگون حساب باز کند. این موضوع بهخوبی نشاندهنده شکاف میان وعدههای غرب و عمل به آنهاست. در همین حال، دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب آمریکا، در اظهاراتی مبهم از سیگنالهای مثبتی درباره پایان جنگ سخن گفته است، اما کرملین نیز تاکید کرده که پیشبینی رفتار واقعی ترامپ در آینده دشوار است.
نقش مبهم آمریکا در پایان جنگ
آمریکا به عنوان اصلیترین حامی اوکراین، بیش از هر کشور دیگری در این جنگ شعار داده است. اما اظهارات اخیر مقامات آمریکایی و حتی خانوادههای آنان، شکاف در عزم و اراده واشنگتن برای حمایت از کییف را آشکار کرده است. پسر دونالد ترامپ بهصراحت خطاب به ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، اعلام کرده که او تنها ۳۸ روز تا از دست دادن “مستمری” خود فاصله دارد. این اظهارنظر کنایهآمیز، بهخوبی میزان ناامیدی برخی از چهرههای برجسته آمریکایی از وضعیت اوکراین را نشان میدهد.
زلنسکی نیز بهتازگی اعتراف کرده که رئیسجمهور جدید آمریکا، یعنی ترامپ، توانایی آن را دارد که به سرعت به جنگ اوکراین پایان دهد. این سخنان، بیانگر نوعی انتظار منفعلانه از سوی اوکراین برای تداوم حمایت آمریکا است که به نظر میرسد بیشتر در سطح دیپلماتیک و سیاسی باقی مانده و در میدان نبرد تأثیر چندانی ندارد.
اروپا: حامیان بیبرنامه
در اروپا نیز وضعیت چندان متفاوت نیست. کشورهای اروپایی، بهویژه بریتانیا، در گفتار از حمایت بیدریغ از اوکراین سخن میگویند، اما در عمل توانایی یا حتی اراده لازم برای مدیریت این بحران را نشان ندادهاند. کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا، اخیراً اعلام کرد که هیچ برنامهای برای گفتگو با ولادیمیر پوتین ندارد و بر لزوم حمایت از اوکراین تاکید کرده است. این موضع، هرچند حاکی از همبستگی سیاسی است، اما از فقدان یک راهبرد عملی برای پایان دادن به جنگ خبر میدهد.
اتحادیه اروپا نیز همچنان بر ارسال کمکهای محدود و غیرکارآمد تمرکز دارد و نتوانسته نیازهای واقعی اوکراین در میدان جنگ را برآورده کند. این در حالی است که روسیه توانسته با سیاستهای حسابشده و استفاده از منابع داخلی و بینالمللی، فشار نظامی و اقتصادی بر اوکراین را افزایش دهد.
پایان جنگ: چشماندازی مبهم
زلنسکی بهتازگی اعلام کرده که اوکراین باید تمام تلاش خود را به کار گیرد تا جنگ با روسیه تا سال آینده پایان یابد. این سخن، از یک سو نشاندهنده عزم اوکراین برای خروج از این بحران طولانی است و از سوی دیگر، حاکی از درک واقعیتهای سخت میدان جنگ و کاهش حمایتهای غربی است. با این حال، تحقق این هدف بدون پشتیبانی جدی و عملی کشورهای غربی دشوار به نظر میرسد.
همچنین، به نظر میرسد که کرملین در حال ارزیابی تغییرات سیاسی در غرب، بهویژه با روی کار آمدن دولت ترامپ، است. سیگنالهای مثبتی که کرملین از مواضع ترامپ دریافت کرده، میتواند نشاندهنده احتمال تغییر در سیاستهای آمریکا نسبت به اوکراین باشد. این تغییر، هرچند هنوز در حد گمانهزنی است، ممکن است به ضرر کییف تمام شود و اوکراین را در موقعیت ضعیفتری قرار دهد.
جمعبندی: غرب، تنها در حد شعار
در مجموع، تحولات اخیر نشان میدهد که حمایت غرب از اوکراین بیش از آنکه عملی باشد، در سطح شعار و نمایش باقی مانده است. ایالات متحده و کشورهای اروپایی به جای ارائه راهکارهای عملی برای پایان جنگ، بیشتر بر مواضع سیاسی تاکید کردهاند. این وضعیت، اوکراین را در شرایطی دشوار قرار داده و آینده جنگ را مبهمتر از گذشته کرده است. بدون یک تغییر جدی در رویکرد غرب، اوکراین ممکن است ناچار شود بهتنهایی بار سنگین این جنگ را بر دوش بکشد.
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
رییس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت و درمان در گفتگو با جام جم آنلاین:
گفتوگوی جامجم با هاشم بیگزاده و مجید یحیایی، مجریان برنامه «صبحانه ایرانی »شبکه دو
سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در گفتگو با جام جم آنلاین در خصوص پیامدهای حذف ارز دارو هشدار داد