این بیانیه بر ورودی غرفه اسرائیل در پاویون اصلی دوسالانه ونیز در جیاردینی، یکی از محلهای اصلی برگزاری این دوسالانه، نصب شده است. حضور رژیم صهیونیستی دردوسالانه ونیز که امسال با شرکت ۸۸ کشور یکی ازبزرگترین دورهها در تاریخ این نمایشگاه جهانی است، چند وقتی است که مورد انتقاد بسیاری از کشورها قرار گرفته بود.
۲۳ هزار هنرمند علیه جنایت
اخیرا نامه سرگشادهای با امضای بیش از ۲۳هزار هنرمند و دستاندرکاران امور هنری و فرهنگی با استناد به ممنوع شدن حضور رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی بین سالهای ۱۹۶۸ تا ۱۹۹۳ خواستار ممنوعیت شرکت اسرائیل در این نمایشگاه شدند. حتی این هنرمندان در نامه سرگشاده خود به تعطیل شدن غرفه روسیه در دوسالانه ونیز پس از شروع جنگ روسیه با اوکراین در سال ۲۰۲۲ هم اشاره کردند اما دولت ایتالیا که همواره از رژیم صهیونیستی حمایت کرده و هر سال جایگاه ویژهای در پاویون اصلی این دوسالانه برای این رژیم غاصب در نظر میگیرد، بیتوجه به واکنشهای جهانی، امسال نیز از غرفه اسرائیل حمایت کرد.
این طومار توسط گروه «Art Not Genocide Alliance»، پس از حکم موقت دادگاه بینالمللی دادگستری در ماه ژانویه- که شواهد «قابل قبولی» مبنی بر اینکه حمله مداوم اسرائیل به غزه نقض کنوانسیون نسلکشی ۱۹۵۱ است- آغاز شد و تا پیش از آغاز رسمی دوسالانه ونیز به بیش از ۲۳ هزار امضا رسیده است.هنرمندانی چون کارولینا کیسدو، نان گلدین، مایکل راکوویتز، ریحانا زمان، هنرمند انگلیسی ـــ فلسطینی روزالیند و...با امضای این طومار میگویند که «حضور غرفه هنریای که نماینده دولتی درگیر جنایات مداوم علیه فلسطینیان در غزه است، در این رویداد غیرقابل قبول است.»
البته دوسالانه ونیز پیش از این طومار هم مورد هجمه بخش بزرگی از هنرمندان در حمایت از اسرائیل و بیاعتنایی به مردم فلسطین قرار گرفته بود. بعد از نادیده گرفتن و رد پروژه موزه فلسطین آمریکا، در حمایت از مردم فلسطین که با عنوان «بیگانگان در میهن خود» به شصتمین دوسالانه ونیز ارائه و از سوی برگزارکنندگان دوسالانه رد شد، مسئولان این موزه فلسطین طوماری با ۲۲هزار امضا از هنرمندان ۱۲۴ کشور جهان جمعآوری کرد تا از بیینال ونیز بخواهند که در تصمیم خود تجدید نظر کند.
هنر میتواند صبر کند
اما ایستادن هنرمندان و کارمندان غرفه رژیم صهیونیستی دربرابر سیاستهای دولتی اسرائیل مسألهای غیرقابل پیشبینی برای برگزارکنندگان دوسالانه ونیز بود که حالا به واقعیت پیوسته است. میرا لاپیدوت وتامار مارگالیت، از ترتیبدهندگان غرفه اسرائیل، درباره این اقدام خود با اشاره به گذشت بیش از شش ماه از حملات اسرائیل به نوار غزه، گفتند: «هیچ روزنهای از امید وجود ندارد و تنها چیزی که وعده داده میشود درد، نابودی و خسارت بیشتر است. نمایشگاه ما آماده و غرفه در انتظار گشایش است اما ما معتقدیم هنر میتواند صبر کند ولی زنان، کودکان و مردمی که در شرایط جهنمی قرار دارند نمیتوانند منتظر بمانند.»
آنها افزودند که هدف هنرمندان و ترتیبدهندگان لغو حضور خود یا تعطیلی غرفه اسرائیل نیست، بلکه ابراز همبستگی با خانوادههای گروگانها و بخش کثیری از جامعه اسرائیل است که خواستار تغییر هستند. اگرچه از نمای شیشهای غرفه اسرائیل در دوسالانه ونیز میتوان پخش ویدئوی روث پاتیر، هنرمند یهودی، با عنوان «ناله سوگ» را مشاهده کرد ولی به گفته ترتیبدهندگان غرفه «سایر آثار این نمایشگاه در انتظار زمانی خواهد نشست که قلبها دوباره به سوی هنر گشوده شوند.»
خانم پاتیر یکی از حاضران در این غرفه نیز گفته: «من بهعنوان یک هنرمند و آموزگار همیشه با تحریم فرهنگی به شدت مخالفم. ولی در شرایطی که زندگی مورد بیحرمتی غیرقابل تصوری است، ارائه یک پروژه هنری در مورد شکنندگی زندگی برایم بسیار دشوار است.»
واکنشها به بسته شدن غرفه رژیم صهیونیستی
اگرچه شصتمین دوسالانه هنری ازروز۲۰آوریل به صورت رسمی آغازبه کارمیکندوبرخی عقیده دارندبالابیهای رژیم صهیونیستی و حامیانش این غرفه نیز بازگشایی خواهد شد اما ایستادگی هنرمندان یهودی در برابر دولت جعلی اسرائیل در یک رویداد هنری بیسابقه است. همین موضوع باعث شده تا برخی هنرمندان به بسته نگه داشتن این غرفه با توجه به جنایات رژیم صهیونیستی واکنش نشان دهند. آدام برومبرگ که در بخش «رویداد جانبی» شصتمین دوسالانه ونیز حضور دارد، اقدام مسئولان غرفه اسرائیل را به یک «بازی شطرنج زیرکانه» تشبیه کرده و گفت:«تا زمان پایان اشغال و آپارتاید و دادن حق بازگشت به تمامی فلسطینیان غرفه اسرائیل باید تعطیل بماند.»
دیما سروجی، یکی از هنرمندان فلسطینی شرکتکننده در بخش «رویداد جانبی» نیز گفته: «درخواست آتشبس و آزادی گروگانها برای غرفه اسرائیل ممکن است ادامه روال عادی باشد ولی برای بقیه ما به معنای ادامه ۷۵ سال اشغال و آپارتاید فعلی است. ما برای رهایی و نه فقط برقرای آتشبس در سال ۲۰۲۴ مبارزه میکنیم.»
هنرمندان، صدای مردم فلسطین
بدون شک باید هنرمندان تجسمی را پیشقراولان آزادیخواهی و نشاندهنده چهره جنایتکار رژیمصهیونیستی دانست که در شش ماه گذشته با موضوع فلسطین و جنایتهای اسرائیل در برابر مردم فلسطین دست به تولید آثار هنری زدند.از زمان طوفانالاقصی تاکنون هنرمندان طراح، گرافیست و کاریکاتوریست هزاران اثر هنری در محکومیت رژیم صهیونیستی تولید و رسانههای بصری را جایی برای صدای ملت فلسطین و مردم مظلوم غزه کردند.اما در کنار این محتواسازی گسترده هنرمندان تجسمی پی بردند که میتوانند در رویدادهای جهانی هنر صدای خود را بیشتر به گوش جهانیان برسانند و حالا در آستانه شصتمین دوسالانه ونیز و پس از آنکه مجامع بینالمللی رژیمصهیونیستی را محکوم کردند که غاصبان اسرائیلی در برابر جنایات خود مسئولیتپذیر نیستند، تلاشهای هزاران هنرمند که خواستار حذف اسرائیل از دوسالانه ونیز شدند، ادامه دارد. این در حالی است که مسئولان کشور ایتالیا و برگزارکنندگان دوسالانه ونیز تلاش میکنند این جشنواره تحت تأثیر شرایط سیاسی این روزهای جهان در جهت محکومیت جنایت رژیم صهیونیستی قرار نگیرد اما برخی خبرها نشان میدهد پیش از آغاز این رویداد غرفههای هنری برخی کشورها به دادخواهی ملت فلسطین به ارائه آثار هنری خواهند پرداخت.
واکنش هنرمندان ایرانی
مرتضی اسدی، یکی ازهنرمندان نقاش درباره آثاری که در ونیز ارائه میدهد، گفت: بهعنوان یک نقاش سعی کردم اتفاقی را که در فلسطین افتاده، نهفقط بمباران وحشیانه رژیم صهیونسیتی بلکه تمام جنایات این رژیم را در اثرم نمایش دهم. البته سابقه کار من با این موضوع از سال ۱۳۷۲ شروع شد که دو تابلوی نقاشی کار کردم اما نسلکشیای که امسال اتفاق افتاد، رنگ زندگی را برایم تغییر داد و نتوانستم با تحلیلهای سیاسیای که داشتم، بگویم چه وظیفهای دارم و سعی کردم احساسم را در اثرم و تمامیت ارضی فلسطین ارائه دهم. وی افزود: خوشحال نیستم اما مجبورم قلمم برای نمایش کشتار و نسلکشی به کار گرفته شود و بهعنوان یک نقاش کوشیدم سهمی نیز در این مورد داشته باشم.عبدالحمید قدیریان، دیگر هنرمند حاضر در این رویداد با اشاره به آثارش که مرتبط با فلسطین است، گفت: باید تاکید کنم با اتفاقاتی که در جهان افتاده، باید وارد تبیینهای جدید درباره رژیم صهیونیستی شویم، چون پوشش تزیینی دنیا افتاده است؛ چه دربحث حقوق بشری و چه مباحث دیگر. وی ادامه داد: سیستم تئوریک هنر یهود بر مبنای اومانیسم طراحی شده که خیلی از جوامع را با رویکرد پوچی رشد دادند. اگر اثرات فرهنگی غزه مبنای تولید آثار هنری در چارچوب انسانی و تعالی انسانی باشد، مؤثراست و تصورم این است که میتوان این مهم را شکل داد. اگر خودمان را آماده چنین تبیینی کنیم، میتوانیم تأثیرگذار باشیم.
ایران؛ راوی اشغال فلسطین در ونیز
یکی از کشورهایی که بهطور مشخص با موضوع فلسطین پا به دوسالانه ونیز گذاشته، پاویون هنر جمهوری اسلامی ایران در شصتمین بیینال ونیز است که نمایشگاهی با عنوان «والایی»را در بخش جنبی دوسالانه شصتم ونیز از فردا افتتاح خواهد کرد.در این نمایشگاه آثارهنرمندانی همچون کاظم چلیپا، مصطفی گودرزی،مرتضی اسدی،عبدالحمید قدیریان و غلامعلی طاهری با موضوع فلسطین دربرابر مخاطبان جهانی قرار میگیردکه راوی جنایتهای رژیم صهیونیستی و مظلومیت مردم غزه و فلسطین است.این نمایشگاه که اول اردیبهشت افتتاح میشود وتا آذر ادامه خواهد داشت در یک فضای ۲۰۰متر مربعی دربخش جنبی قرار دارد و به گفته برگزارکنندگان پس ازبمباران بیمارستان شفا درغزه برای زنده نگه داشتن یادوخاطره کودکان وشهیدان غزه، آثاری با موضوع فلسطین گردآوری شده است. این نمایشگاه نشانگر دغدغههای هنرمندان انقلابی ایران و نگاه اجتماعی به شرایط جهانی است.همه آثار هنرمندان ایرانی بر مبنای موضوع کودکان غزه است که براساس اشعار محمود درویش نامگذاری شدهاند وقرار است علاوه بر نمایش فیزیکی آثاراین هنرمندان جنبههای نور،صوت و قابلیتهای هنرهای چند رسانهای نیز در این نمایشگاه استفاده شود تا تأثیرگذارتر و جذابتر باشد.