«جام‌جم» به بهانه روز بزرگداشت فردوسی و پاسداشت زبان فارسی بررسی می‌کند

شعر فارسی، خط‌شکن فرهنگ مقاومت

با دکتر محمد رسولی درباره شاهکار حکیم ابوالقاسم فردوسی گفت‌وگو کردیم

شاهنامه کتاب مردم و عامه است

وقتی صحبت از ادبیات کلاسیک می‌شود، بیش از هر چیز، ذهن‌مان به سمت شاهنامه حکیم فردوسی، گلستان و بوستان سعدی و دیوان حافظ شیرازی می‌رود. در روزگاری که شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های تصویری بخش قابل توجهی از وقت و ذهن ما را اشغال کرده‌، گفت‌وگو درباره شاهنامه و اهمیتش، شاید دریچه نویی روی مخاطبان باز می‌کند. با دکتر محمد رسولی که عاشقانه برای ترویج شاهنامه و ادبیات کهن تلاش می‌کند، درباره همین موضوع به گفت‌وگو نشستیم.
کد خبر: ۱۴۳۳۱۰۹
نویسنده میثم رشیدی مهرآبادی - دبیر قفسه کتاب
 
چرا شاهنامه؟
زیرا در بررسی شاهنامه متوجه شدم و این را نوشته و گفته‌ام که:
چون محتویات شاهنامه به هیچ وجه منافات با مبانی دینی ما و آموزه‌های پیشرفته فقه پویای مترقی شیعه ندارد.
چون شاهنامه پر از حکمت و نکات اخلاقی و پندها و اندرزهای بسیار مفید است.
چون شاهنامه سبب انسجام ملی می‌شود.
چون شاهنامه کمک به همبستگی ملی می‌کند.
چون شاهنامه علم تاریخ است و علم تاریخ مورد تأیید بزرگان است.
چون شاهنامه کتاب بی‌مانند در جهان است و پرداختن به آن سبب اعتماد به نفس ملی و نیز نشانه عظمت و نبوغ ایرانی است و در آن گذشت، ایثار، از خودگذشتگی و خصایص بزرگ اخلاقی ترویج می‌شود.
چون شاهنامه نشان می‌دهد تمدن انسانی از شرق برخاسته و انسانیت و خوبی‌ها از اینجا بوده‌است‌.
چرا شاهنامه؟ چون در حالی که همه شیاطین چشم طمع به ایران دوخته‌اند، شاهنامه وحدت ما را حفظ می‌کند و روحیه پاسداری از میهن و حفظ ارزش‌ها را تقویت می‌کند.
چون شاهنامه، شاه کتاب است و کتابی خوب است.
 
چرا ارتباط عامه مردم با شاهنامه، مهم است؟
ارتباط شاهنامه با عامه مردم اهمیت فراوانی دارد؛‌چون دلیل ماندگاری آن در طول تاریخ به دلیل وجود همین رابطه‌اش با عموم و عامه مردم بوده‌است؛ چنان‌که مردمان در طول این هزار سال بر سر میادین و کوی و بازار و کوچه و معبر، پای داستان و قصص شاهنامه که بزرگ‌ترها نقل می‌کرده‌اند، نشسته‌اند و گاه نیز به استراحتگاه‌ها و چایخانه‌ها و قهوه‌خانه به نقالی نقالان گوش دل سپرده و در دنیای خیال خویش، همراه رستم دستان می‌شده‌اند، به جنگ با مهاجمان ایران رفته و گاه ایرانی با احساس، سوار بر توسن خیال رخش آرزو را زین می‌کرده و می‌تاخته به جنگ بدی‌ها و دیوها و هنگامه‌های تنگی وسختی یا درمواقع جنگی و مردی، گرز بر فرق مهاجم کوفته و خود را گیو، گودرز و بیژن پنداشته و درزندگی مردی و راستی پیشه کرده،‌چرا که از نقال شنیده در شاهنامه آمده: به گیتی به از راستی نیست.
عموم ایرانیان به ورزش‌های پر ارج باستانی و پهلوان‌ساز به تشویق شاهنامه روی آورده‌اند؛ هنگامی که خوانده‌اند:
ز نیرو بود مرد را راستی 
ز سستی کژی آید و کاستی
ارتباط شاهنامه با عامه مردم از آغاز بر قرار بوده و همین مردم شاهنامه را از تطاول روزگار و از جمله یورش ویرانگر مغول حفظ کرده و سینه به سینه به نسل‌های بعد منتقل کرده‌اند. شاهنامه کتاب مردم و عامه است. شاهنامه مردمی‌ترین کتاب است. از این مردم و شاهنامه می‌توان برای انجام کارهای بزرگ کشور استفاده کرد.عامه ایرانیان و توده ملت هنگامی که از دیو پلید استعمار می‌شنود که کشورش تهدید به حمله نظامی می‌شود، بی‌اختیار دندان خشم بر هم ساییده و می‌غرد:
چو ایران نباشد تن من مباد 
بدین مرز و بوم زنده یک تن مباد
اگر سر به سر تن به کشتن دهیم
از آن به که کشور به دشمن دهیم‌
شاهنامه با عموم مردم ایران عجین شده و حفظ این انس و علاقه مهم است.
 
برای ایجاد و حفظ این ارتباط عموم مردم با شاهنامه چه باید کرد؟
کارهای جالب و متعددی می‌توان و باید انجام داد. نخستین و مهم‌ترین کار همین است که مردم این زمانه هم بدانند شاهنامه مهم است و مطالب مفید و علمی در آن وجود دارد. رسانه‌ها باید در پخش و نشر مطالبی که بنده و امثال بنده انجام می‌دهند، بکوشند. امروزه بسیاری از عموم مردم جامعه، افراد دانشگاه رفته هستند. این گروه عظیم باید ازطریق رسانه‌های جمعی مطلع شوند که شاهنامه افسانه و قصه نیست و دوران آن نگذشته‌ است. شاهنامه کتابی است که افراد با داشتن مدرک دکترای آکادمیک مانند بنده وقت صرف مطالعه و بررسی آن می‌کنند، چون دارای معانی ژرف و غنی است. توده مردم باید با محتویات شاهنامه آشنا شوند و بدانند از هرجهت، حتی برای سرگرمی، چه کتاب جذاب وجالبی است. شاهنامه انگار یک نمایشنامه بسیارعالی است. هیچ‌کس از خواندن آن خسته نمی‌شود. منتها اینها باید در رسانه‌ها بیان و بازگو شود تا توده مردم و عموم توجه‌شان به شاهنامه جلب شود.

وظیفه اهالی ادبیات در قبال شاهنامه و شخصیت جناب فردوسی چیست؟
وظیفه اهالی ادبیات و فرهنگ است که با نگرش نو و به روز، به نشر و پخش مفاهیم شاهنامه بپردازند. به ویژه دوستانی که فقط ادبیات خوانده‌اند، نگاه و بررسی صرف ادبی به شاهنامه را کنار بگذارند و به پژوهش‌های ارزنده میان‌رشته‌ای که راجع به شاهنامه صورت گرفته، بپردازند. بنده کتابی دارم به نام «داستان باستان» که درآن ۴۰ داستان و گفتار از شاهنامه به زبان ساده و روان و به سبکی مناسب ساخت فیلم کوتاه و نمایشنامه نوشته‌ام. هنرمندان سینمایی خوب است اینها را دستمایه ساخت فیلم برای نوجوانان و مردم کنند. مطمئن هستم می‌شود فیلم‌های دیدنی و دارابار ارزشی ازآنها تولید کرد. بنده به سهم خودم نهایت تلاش و کوشش را برای گسترش شاهنامه‌خوانی و شاهنامه‌پژوهی به کار بسته‌ام و حتی بر اساس مفاهیم تاریخی شاهنامه فیلمی کوتاه به نام ناسوخ را ساخته و همه هزینه آن را از صفر تا صد پرداخته‌ام. همچنین کتاب پندهای شاهنامه را برای استفاده عموم نوشته‌ام که اتفاقا مورد استقبال عامه مردم قرار گرفته و به چاپ ششم رسیده‌است‌. همیشه هم بدون هیچ چشمداشتی آماده همکاری با رسانه‌های جمعی برای نشر و پخش دستاوردهای مطالعاتی خود درباره شاهنامه بوده وهستم‌. فقط به خاطر احساس مسئولیت و رسالتی که دراین باره دارم.
newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۲
امید
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۴۲ - ۱۴۰۲/۰۹/۰۷
۰
۰
درود و آفرین.
امید
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۴۴ - ۱۴۰۲/۰۹/۰۸
۰
۰
سپاس. خوب بود

نیازمندی ها