چالش جمعیتی یا چالش‌های اقتصادی و امنیتی؟

جمعیت هر کشور از جهات مختلفی مانند ابعاد اقتصادی، سیاسی، نظامی، فرهنگی و اجتماعی دارای اهمیت است. نخستین مسأله‌ای که در بحث جمعیت از آن صحبت می‌شود، زاد و ولد است. زاد و ولد در انسان‌ها امری پیچیده است و از عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تأثیر می‌پذیرد. کشور ما در سال‌های اخیر با کاهش شدید زاد و ولد مواجه شده و کارشناسان و صاحب‌نظران این عرصه مدتی است که درباره خطر کاهش رشد جمعیت و چالش‌های احتمالی آن برای کشور، هشدارهای جدی می‌دهند. رشد منفی یا سقوط جمعیتی، بحران کاهش نیروی انسانی در سن کار، بحران سالمندی جمعیت، افزایش مهاجرت‌های بین‌المللی و تغییرات هویتی و فرهنگی از مهم‌ترین مصادیق چالش‌های جمعیتی هستند. به عنوان مثال، کاهش زاد و ولد، نسبت نیروهای جوان به نیروهای سالمند و کهنسال جامعه را کم می‌کند. پیری جامعه بر اقتصاد کلان آن تاثیرگذار است، چون در جامعه پیر نیروی کار کم می‌شود و نیروهای پیر یا میانسال جامعه اکثرا بازنشسته و مستمری‌بگیر خواهند بود. علاوه بر این، کاهش جمعیت جوان به معنای کم شدن تعداد نیروهای توانمند برای دفاع از اقتدار، امنیت و تمامیت ارضی کشور است و این موضوع برای کشوری با ویژگی‌های جمهوری اسلامی ایران که همواره در معرض تهدید واقع شده، بسیار خطرساز است.