وادی السلام، میزبان سردار بوشهری

حملات آنها، شب‌هنگام و به صورت شبیخون انجام می‌شد و تلفات زیادی به نیروهای انگلیسی‌ها وارد می‌کرد. مبارزات این بزرگمرد ادامه داشت تا این‌که در ۱۲شهریور ۱۲۹۴هجری شمسی هنگام حمله به نیروهای انگلیسی از پشت سر هدف گلوله یکی از همراهانش گرفت و به شهادت رسید.خبر شهادت رئیسعلی، انعکاس وسیعی در شهرهای جنوبی کشور داشت و مجالس مختلف ترحیم برای او برگزار شد. مادر رئیسعلی پس از مدتی جسد فرزندش را به نجف برد و در قبرستان وادی‌السلام دفن کرد.بعد از گذشت سال‌ها از دفن پیکر رئیسعلی در وادی‌السلام، نوادگان این شهید تصمیم گرفتند قبر ایشان را بازسازی کنند. کاری که در عمل با مشکلات زیادی روبه‌رو و برای به نتیجه رسیدن آن حدود یک دهه زمان صرف شد. تا این‌که بالاخره چند روز پیش و همزمان با دهه کرامت کارها به پایان رسیده و از مقبره دلاور مرد بوشهری رونمایی شد.

از اوایل دهه۹۰ بود که گروهی تصمیم گرفتند مزار سردار رئیسعلی دلواری را در نجف اشرف بازسازی کنند. نوادگان این شهید می‌خواستند یادبودی برای حماسه‌های این غیورمرد احداث کنند و برای رسیدن به این هدف با مسئولان استانی و کشوری به مکاتبه پرداختند.اما انگار کارها سخت‌تر از آن چیزی بود که فکرش را می‌کردند. به همین علت ۱۰سال زمان صرف شد تا در نهایت با پیگیری‌های خانواده این شهید، مقبره سردار مبارز جنوب علیه استعمار انگلیس در قبرستان وادی السلام نجف اشرف کشور عراق بازسازی و از آن رونمایی شد.

وعده‌هایی که عملی نمی‌شد
از سال ۱۳۹۲ که موضوع ساخت مقبره شهید رئیسعلی دلواری در نجف اشرف توسط مسئولان وقت استان بوشهر رسانه‌ای شد تا همین چند ماه پیش اقدام عملی و در خوری برای این مهم صورت نگرفت.تنها اتفاقی که در این مدت می‌افتاد، این بود که هرسال در ۱۲شهریور همزمان با سالروز شهادت این مدافع وطن و مرزبان رشید ایران، حرف‌ها و وعده‌های تکراری داده می‌شد. این در حالی بود که هزینه ساخت و تکمیل مقبره شامل مصالح و سایر اعتبار لازم توسط خانواده شهید دلواری تامین شده بود. با این حال جای تامل است که چرا دستگاه‌های فرهنگی و اجرایی استان در این موضوع گام مثبتی برنداشتند به طوری که خانواده شهید حتی برای انتقال مصالح به کشور عراق هم دچار دردسر و درگیر تشریفات گمرکی بود. تمام این اتفاقات در حالی رقم می‌خورد که حماسه آفرینی غیورمردانی همچون رئیسعلی دلواری که با فتوای مرجعیت دینی و بر اساس باورهای اعتقادی و وطن پرستانه در مقابل هجوم بیگانگان با دست خالی جان خود را فدای تمامیت ارضی کشور کردند، شایسته تکریم و پاسداشت در خور است .

یک دهه تلاش برای بازسازی یک مقبره
یکی از نوادگان شهید رئیسعلی دلواری با بیان این‌که بالاخره با تلاش‌های شخصی و پیگیری‌های مداوم توانستیم سنگ قبر شهید را تعویض و از مقبره رئیسعلی در وادی‌السلام رونمایی کنیم، می‌گوید: «مدت‌ها بود که به فکر انجام کاری برای رئیسعلی بودیم و بر همین اساس از اوایل دهه۹۰ که کار احداث مزار شهید آغاز شد به دلیل مشکلاتی همچون شیوع کرونا و روند طولانی مجوز انتقال مصالح، عملیات اجرایی مقبره با وقفه طولانی روبه‌رو شد اما با پیگیری و مساعدت دستگاه‌های ذی‌ربط کارها انجام و این مهم تحقق یافت و در دهه کرامت کار احداث آن در قبرستان وادی‌السلام شهر نجف اشرف و روبه‌روی مقام امام صادق (ع) و امام زمان (عج) به پایان رسید.»
حسین نامور با بیان این‌که به پاس رشادت‌ها و دلاوری‌های شهید رئیسعلی دلواری در نهضت جنوب که فراز مهمی از تاریخ مبارزات وطن پرستانه ایرانیان در مقابل بیگانگان متجاوز را شکل می‌دهد و سمبل ندای حق طلبانه ملت رشید ایران در تاریخ آزادیخواهان جهان است، بازسازی و احداث مقبره در شأن و جایگاه این مدافع وطن در دستور کار گرفت.
وی به الگو برداری از منزل و موزه شهید در بندر دلوار در طراحی و ساخت مقبره اشاره کرده و ادامه می‌دهد: «المان مقبره با الهام از معماری سنتی جنوب و زیبایی بصری در مساحت ۱۷مترمربع و به ارتفاع پنج متر طراحی و اجرا شد. همچنین محوطه‌سازی و نصب سنگ قبر جدید با نوشته از زمان ولادت و شهادت و سیر مبارزاتی این سردار سربلندی از ویژگی خاص این پروژه بود که به سرانجام رسید.»
وی با اشاره به همکاری و مساعدت ستاد بازسازی عتبات و همچنین کنسولگری ایران در شهر نجف در تسریع روند انجام امور اداری و دیپلماتیک جهت انتقال مصالح و اعزام گروه جهادی دلوار تاکید می‌کند: «برای ساخت مقبره شهید دلواری که سمبل مبارزات ضداستعماری مردم ایران است از حمایت و پشتیبانی هیچ‌کدام از دستگاه‌های اجرایی و دولتی در سطح استان بوشهر برخوردار نبودیم و هزینه صرف شده فقط از منابع مالی و شخصی بود که با همت گروه جهادی اعزامی دلوار در سخت‌ترین شرایط و در مدت ۱۷روز تکمیل و به اتمام رسید. ارزش کار صورت گرفته فقط محدود به ساخت یا بازسازی مقبره شهید دلوار نبود بلکه یک قرارگاه فرهنگی نیز در عراق با محوریت مقاومت و رشادت‌های شهید رئیسعلی ایجاد و مستقر کردند که شایسته تحسین و تقدیر است.»