نقطه اتصال به تجارت جهانی

شبکه‌ سازی بنادر از ایده‌های نسبتا نوینی است که در سال‌های اخیر مورد توجه کشورهای پیشرو در حمل و نقل دریایی قرار گرفته است. در ایران هم بوشهر بیش از ۶۰۰ کیلومتر با خلیج فارس مرز دریایی دارد و به همین دلیل از اهمیت سوق‌الجیشی و اقتصادی قابل توجهی برخوردار است.

بنادر و اسکله‌های استان بوشهر شامل بندر تجاری بوشهر و سایر بنادر و اسکله‌های تجاری، صیادی، نفتی و صنعتی می‌باشد که حالا کشورهای زیادی را برای انجام مبادلات تجاری به سمت خود کشیده‌اند. در علم اقتصاد می‌گویند فقط تولید راهگشا و حلال مشکلات اقتصادی نیست بلکه در کنار آن باید ثروت نیز ایجاد شود تا اقتصاد پویا در جامعه شکل بگیرد. پس تولید و تجارت را باید دو بال پیشرفت اقتصاد پویا در نظر داشته باشیم. بنابراین در شرایط فعلی و با ساختار کنونی صنعتی برای رسیدن به استانداردهای جهانی، ایجاد ارزش افزوده و ایجاد بازار اقتصادی بیش از هر زمان دیگر نیازمند توجه، برنامه‌ریزی و همت است.

یکی از مهم‌ترین نیازها برای شکوفایی بنادر، افزایش زیرساخت‌های گردشگری و تجاری در این مناطق است. اتفاقی که در استان بوشهر در دستور کار قرار گرفته و برهمین اساس اواسط سال گذشته بود که مدیرکل بنادر و دریانوردی این استان گفت: «در کنار تجهیز بندر دیر برای توسعه صادرات غیرنفتی، پایانه مسافری دریایی بوشهر نیز برای بهره‌برداری روند مطلوبی دارد.»

علاقه‌مندی چین برای تجارت از راه بوشهر
بوشهر به خاطر گستردگی سواحلش با دریا یکی از مهم‌ترین مبادی ورودی و خروجی کشور به شمار می‌آید و بخش قابل توجهی از کالاهای صادراتی و وارداتی از طریق گمرکات این استان وارد یا خارج می‌شود. بوشهر با کشورهای مختلفی مراوده تجاری دارد که بر اساس گزارش‌های عملکرد گمرک که به صورت ماهانه، فصلی یا سالانه اعلام می‌شود، بیشترین صادرات بنادر آن به کشورهای چین و امارات بوده و بیشترین میزان واردات نیز از همین کشورها ثبت شده است.چند سال پیش قطری‌ها برای همکاری و تجارت دریایی با ایران پا پیش گذاشتند و در این میان بنادر بوشهر بهترین انتخاب برای شروع کار بود.هر چند چین هم مدت‌هاست که تجارت زیادی با ایران دارد اما حالا توسعه ارتباطات تجاری بین این کشور و بوشهر بیش از پیش مد نظر قرار گرفته. بنابراین برای گسترش این داد و ستدها توسعه زیرساخت‌ها بسیار مهم است.

در همین رابطه مدیرکل امور اقتصاد و دارایی بوشهر با بیان این که کشور چین دارای جمعیت بالایی است و می‌تواند بازار خوبی برای محصولات کشورمان باشد، می‌گوید: «ورود کالاهای بوشهر به بازار چین می‌تواند زمینه‌ساز گشایش‌های فراوانی باشد. باید اقدامات اساسی برای توسعه روابط تجاری بین دو کشور صورت گیرد. ضمن این که بوشهر می‌تواند دروازه ورود چینی‌ها به کشور باشد و این موضوع باید توسط مدیریت گردشگری استان و همکاری انجمن دوستی ایران و چین دنبال شود.»

به گفته رسول زارعی، توسعه ارتباطات یک ضرورت است و باید شرایط مناسب برای گسترش مناسبات بین بوشهر و چین فراهم شود.البته مدیرکل گمرک بوشهر هم با بیان این که گمرکات استان در صادرات و واردات کالا مراودات گسترده‌ای را با کشور چین دارند و آمادگی لازم برای توسعه تجارت با چینی‌ها وجود دارد، معتقد است که گمرکات بوشهر خدمات بدون محدودیت را به فعالان اقتصادی در دورترین نقاط این استان دارد.

علی سلیمانی می‌گوید: «گمرکات استان به عنوان نوک پیکان در خدمات تجاری بوشهر، آماده همکاری با بازرگانان بوشهری و چینی است و از برنامه‌های روابط تجاری دو کشور استقبال می‌کند.»

ظرفیت ۱۶ میلیون تنی صادرات و واردات
استان بوشهر طولانی‌ترین مرز دریایی در خلیج‌فارس و سواحل بسیاری در جوار این آبراهه دارد که علاوه بر نقش پررنگ آن در بخش‌های مختلف سرمایه‌گذاری، تولیدی و طرح‌های شیلات از جایگاه مهمی در حوزه تجارت دریایی برخوردار است.از جمله امتیازات ویژه بوشهر این است که می‌تواند در حجم بالا به تخلیه و بارگیری کالاهای مختلف بپردازد. هم‌اکنون ظرفیت این بندر حدود هشت میلیون تن است و اعلام شده با تکمیل طرح‌های توسعه‌ای این رقم به ۱۶ میلیون تن افزایش می‌یابد. بعد از این که در سال‌های قبل قطری‌ها قدم اول را برداشته و خودشان را برای تجارت از راه دریا به بوشهر نزدیک کردند، حالا چینی‌ها درصدد توسعه روابط تجاری با ایران هستند و بوشهر می‌تواند دروازه ورود و خروج کالاهای دو کشور‌باشد. ظرفیت سواحل استان بوشهر در زمینه آبزی‌پروری نیز خاستگاه یک فعالیت مولد و سودآور است که بازگشت سرمایه را در این نوع فعالیت تضمین می‌کند. ضمن این که گردشگری دریایی و ساحلی از دیگر توانمندی‌های این منطقه است و در همین راستا طرح‌های پرورش ماهی و میگو در استان افزایش یافته که تولید ۶۰۰۰ تن ماهی در قفس و ۳۴ هزار تن میگوی پرورشی از هدف‌گذاری‌ها در سال گذشته بود.

شناسایی مشکلات فعالان حوزه بنادر
محمد شکیبی‌نسب، مدیرکل بنادر و دریانوردی بوشهر با بیان این که با حل مشکلات تجار در حوزه دریایی و بندری، تجارت و سرمایه‌گذاری در بنادر این استان رونق می‌گیرد، به جام‌جم می‌گوید: شناسایی مسائل و مشکلات فعالان حوزه بنادر به منظور رفع هر چه سریع‌تر مشکلات ضروری است. رونق فضای تجارت و سرمایه‌گذاری در بنادر بوشهر به عنوان اولویت راهبردی است که در این مسیر از هیچ تلاشی دریغ نخواهد شد. هدف اصلی برنامه‌های ترسیم‌شده، تسهیلگری در فعالیت تجار و بازرگانان است که در این راستا پروژه‌های ارزشمندی در حال اجرا‌ست. با توجه به تمایل قطری‌ها به سرمایه‌گذاری در بندر بوشهر از این ظرفیت برای تسهیل در حوزه تجارت دریایی استان نهایت استفاده خواهد شد. در بنادر استان از جنوب تا شمال پروژه‌های عمرانی و توسعه‌ای ارزشمندی در دست اجراست که اتمام آنها رونق‌بخش بنادر و معیشت مرزنشینان خواهد بود.

شکوفایی بنادر طی ۴ دهه
با پیشرفت علوم و رونق انواع جابه‌جایی‌ها، حمل و نقل دریایی به‌عنوان ایمن‌ترین و به‌صرفه‌ترین روش در جابه‌جایی کالاهای تجاری مطرح شد و امروز از جایگاه مهمی در توسعه اقتصادی برخوردار است. اکنون بیش از ۹۰ درصد کالاهای تجاری در جهان توسط حمل و نقل دریایی انجام می‌شود و بر همین اساس بخش حمل و نقل دریایی ایران همواره با ظرفیت سواحل و مرزهای دریایی نقش مهم و ممتازی در این عرصه داشته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد بنادر بازرگانی و تجاری ایران نقشی حیاتی، منحصر به فرد و غیرقابل جایگزینی در صحنه اقتصاد ملی، منطقه‌ای و تجارت خارجی ایفا کرده است. در این میان استان بوشهر با سابقه دیرینه‌ای که در عرصه تجارت و دریانوردی دارد شاهد تحولات مهم و شگرفی در عرصه زیرساخت‌ها و ایجاد اسکله و بنادرش بوده که این اتفاق در بعد از انقلاب سرعت بیشتری به خود گرفت. به طوری که در سال ۵۷ تعداد پست‌های اسکله بندر‌بوشهر تنها چهار اسکله بود و امکان تردد کشتی با ظرفیت تا ۱۵ هزار تن در این بندر وجود داشت اما با اجرای طرح‌های توسعه‌ای در چهار دهه اخیر امکان ورود و خروج کشتی‌هایی با ظرفیت تا ۳۰ هزار تن نیز در این بندر فراهم شد.

لزوم استفاده از فناوری های نوین
استاندار بوشهر در نشست با رئیس انجمن دوستی ایران و چین با تشریح ظرفیت‌های استان در حوزه‌های اقتصادی، انرژی، کشاورزی و صنایع دریایی خواستار مشارکت طرف‌های چینی در طرح‌های اقتصادی استان بوشهر شد. احمد محمدی‌زاده گفت: «با پیگیری‌های صورت‌گرفته و در سفر دوم رئیس‌جمهور و هیات دولت به استان بوشهر شاهد تسریع در احداث راه‌آهن شیراز- عسلویه - بوشهر بوده‌ایم.» به گفته این مسئول، استفاده بیشتر از منابع مالی و فناوری شرکت‌های چینی در پیشبرد احداث این طرح راهبردی بسیار ضروری است. رئیس انجمن دوستی ایران و چین نیز در این نشست با اشاره به ظرفیت‌های بسیار بالای بوشهر گفت: «جمهوری اسلامی ایران ارتباط گسترده‌ای با کشور چین دارد و برای توسعه مناسبات در زمینه‌های مختلف آماده هستیم.» علاءالدین بروجردی با اشاره به این که استان‌های مرزی در اولویت توسعه روابط با کشورهای دیگر هستند ادامه داد: «بوشهر دارای ظرفیت‌های بسیار خوبی برای توسعه مناسبات و ارتباطات تجاری با کشور چین است. یکی از خواسته‌های فعالان اقتصادی استان راه‌اندازی خط کشتیرانی مستقیم و ایجاد خط‌پروازی است که می‌تواند در تقویت ارتباطات نقش مهمی داشته باشد.» چین در صدر مقاصد کالاهای صادراتی از گمرکات استان بوشهر قرار گرفته است و انتظار می‌رود زیرساخت‌های مناسبی چون ایجاد خط کشتیرانی مستقیم بین بوشهر و چین فراهم شود.