کمک رسانه‌ ملی به ترویج طب‌ سنتی

برنامه انارستان یکی از برنامه‌هایی است که تلویزیون برای ارائه محتوای درست و آگاهانه به مخاطب‌در حوزه طب‌سنتی طراحی کرده است. این برنامه که از ابتدای کرونا تاکنون روی آنتن بوده، حالا به بلوغ نسبی رسیده و توانسته مخاطبان خاص خود را پیدا کند. عوامل برنامه روز گذشته با حضور در واحد ۱۶۲ صداوسیما به تماس‌های مردمی پاسخ دادند. همین نشست بهانه‌ای شد تا جام‌جم در گفت‌وگو با برخی عوامل این برنامه، چالش‌های تولید و ساخت یک برنامه در حوزه طب‌سنتی را از آنها جویا شود. احمد فاتح، متخصص طب‌فیزیکی و سنتی که حالا به چهره‌ای ناخته‌شده برای مخاطبان تبدیل شده در این رابطه به رشد این حوزه اشاره کرده و معتقد است استقبال مردم نسبت به ظرف ارائه خدمات بسیار بیشتر است.

یکی از چهره‌هایی که در برنامه انارستان حضور دارد، دکتر احمد فاتح متخصص طب فیزیکی و سنتی است. او در خصوص برخی تقابل‌هایی که پیش از این میان طب‌سنتی و کلاسیک وجود داشت، به جام‌جم گفت: اقبالی که پیش از این از طب‌سنتی می‌شد، اقبال عامه بود یعنی در حوزه دانشگاهی خیلی حمایت نمی‌شد. الان که طب‌سنتی قدری حالت آکادمیک به خود گرفت، استقبال پزشکان هم از آن بیشتر شد. اما هنوز برخی تقابل‌ها را در حوزه‌های تخصصی شاهد هستیم. در دانشکده‌های طب‌سنتی به مرور قرار گرفتن استاد راهنما، مشاور و اساتید از خارج دانشگاه قید شد که همین مسأله ارتباط پزشکان کلاسیک را با طب‌سنتی بهتر کرد. رسانه هم در چنین برنامه‌هایی از متخصصان طب‌سنتی استفاده کرد و باعث وجاهت بیشتر به این متخصصان شد. در عین حال باعث شد تا صدای این افراد شنیده شود. تا قبل از این وقتی صحبت از طب‌سنتی می‌شد همه ذهن‌شان به سمت موارد محدود و یکسو می‌رفت. با این حال به مرور بحثی که شد این بود که طب‌تلفیقی الان در دنیا مطرح است و می‌توان از طب‌سنتی و کلاسیک به صورت همزمان استفاده کرد.

وی تاکید کرد: شاهدیم که رسانه‌ملی به این مسأله بسیار کمک کرده است چون باعث شده حرف‌ها شنیده شود که بهترین اتفاق در جامعه بوده است. اما متاسفانه طوری شده که اقبال مردم بیش از اندازه شده و نگران این هستیم که سرخورده شوند. تلاش می‌کنیم سطح آموزه‌های طب‌سنتی را بالا ببریم.

ظرفیت‌های ارائه طب‌سنتی کم است

علی خواجه‌جوزم، تهیه‌کننده انارستان هم این نگرانی را تایید کرده و معتقد است که باید ظرف ارائه خدمات را بیشتر کنیم. وی در خصوص زبان ساده این برنامه به جام‌جم گفت: زبان ساده‌ای که می‌گویید زبان طب‌است و همیشه همین بوده. طب، بین مردم بوده و برای حفظ سلامتی مردم درحوزه‌های مختلف است. چیزی که الان با عنوان درمان با آن مواجهیم، بخش کوچکی از آن چیزی است که در طب‌داشتیم. در واقع چیز جدیدی نیاوردیم بلکه یک چیز فراموش شده را دوباره مطرح کردیم.

وی ادامه داد: بخش عمده‌ای از آنچه مطرح می‌کنیم، هنوز در لایه فرهنگی و میان مردم وجود دارد. ارتباط بیشتر مردم با این برنامه به‌دلیل یادآوری آن چیزهایی است که پیش از این به خاطر داشته‌اند. درواقع صورت‌بندی دانش مردم را انجام می‌دهیم که همان زبان طب‌است. نکته دیگر این‌که ظرفیت طب‌سنتی بسیار بالاست. همزمان درخواست مردم هم بالاست. این‌که تماس در ۱۶۲ بالا بوده برای ما خوشحال کننده نیست، چون نشان می‌دهد تعداد بیماران بالاست.

خواجه‌جوزم عنوان کرد: الان چیزی که شاهد هستیم ظرف ارائه دانش است. کشورهای دیگر محتوای ما را با ظرف محتوایی ارائه می‌کنند. فکر‌می‌کنم این ظرف و امکانات باید در کشور فراهم شود. ما الان مردم را به سمت طب‌سنتی سوق می‌دهیم ولی ظرف ارائه آن کم است. گاهی شاهدیم که به‌دلیل همین ارائه کم، روش‌های متخصصان ایران مثل اعمال یداوی دکتر فاتح، باعنوان ماساژهای مختلف ثبت می‌شود. درخواستی که تمام جامعه طب‌سنتی دارند، پشتیبانی قانونی، علمی و سیاسی کشور از این طب‌است که می‌تواند بیشتر شود.

وی درخصوص تغییرات برنامه انارستان در سال آینده گفت: در نظر داریم سال آینده هم انارستان را ادامه دهیم. در سال آینده برخی محتواهایی را که در برنامه نگفتیم، مطرح خواهیم کرد. محتواهای متنوعی وجود دارد و کوشیدیم برخی سرفصل‌های محتوایی که تاکنون مطرح نشده را سال آینده ارائه کنیم.

ایده شکل‌گیری انارستان

به گزارش جام‌جم، همانطور که بیان شد عوامل برنامه انارستان روز گذشته با حضور در واحد ۱۶۲ روابط عمومی صداوسیما پای تماس مردم نشستند و بیشتر از یک ساعت و نیم به تماس مردمی۱۵۷ پاسخ دادند. در کنار عوامل برنامه، کارشناسان و متخصصانی مثل دکتر احمد‌فاتح، مجید اسدزاده، رامین تاجبخش، مریم مقیمی و حسن یوسفی که تاکنون در انارستان حضور داشته‌اند به تماس‌های مردم در واحد ۱۶۲ پاسخ دادند و بعد در نشست خبری پاسخگوی خبرنگاران شدند.

خواجه‌جوزم، تهیه‌کننده برنامه انارستان در نشست بعد از پاسخگویی به تماس‌های واحد۱۶۲ نیز در خصوص ایده شکل‌گیری برنامه گفت: ایده شکل‌گیری انارستان از ابتدای شیوع کرونا بود تا یک برنامه سلامت‌محور را کلید بزنیم. بعد از سه فصل از روی آنتن رفتن برنامه و وقتی دیدیم که دیگر کرونا اولویت مردم نیست، همچنان با استقبال مردم از طب‌سنتی روبه‌رو بودیم و به همین علت متوجه شدیم که نه‌تنها فرصت برنامه به اتمام نرسیده و کارکرد این برنامه از دست نرفته بلکه خودش را می‌تواند در ابعاد دیگر تکثیر کند.

وی ادامه داد: برنامه ما روزانه با دو بار تکرار است که باز هم با گله برخی مخاطبان روبه‌رو می‌شویم که می‌گویند فرصت برنامه کم است و نمی‌توانند همه مطالب را یادداشت کنند. به نظرم طب‌سنتی توسط حکمای ایران غنای غیرقابل انکاری پیدا کرده که البته در دهه‌های گذشته تلاش شد این مسأله را انکار کنند. این شاخه از طب‌به برکت تلاش رشد کرده و تبدیل به چیزی شده که پشتیبان آن خود مردم هستند.

خواجه‌جوزم تصریح کرد: انارستان سخنگو و ویترین جریان طب‌سنتی است و تلاش گسترده‌ای در پشت خود دارد که ما فقط بخشی از این تلاش‌ها را نشان داده‌ایم. میراث طب‌سنتی بزرگ است و امیدواریم در ادامه بتوانیم آن را به مردم نشان دهیم. ما در حدود ۵/۲ سالی که برنامه را روی آنتن برده‌ایم، از حدود ۱۰۶ استاد طب‌سنتی دعوت به حضور در برنامه کردیم. از این میان حدود ۷۰درصد حاضران در برنامه متخصصان طب‌سنتی و دانشگاهی هستند، ۱۵درصد پزشکان از سایر تخصص‌ها و ۱۵درصد دیگر، حکما یا پزشکانی هستند که طب‌سنتی نخوانده‌اند اما به‌نوعی با حوزه سلامت ارتباط دارند.

لطیفیان، سردبیر انارستان هم در این برنامه به این نکته اشاره کرد که انارستان تلاش کرده دستاوردهای حکما را به شکل ساده مطرح و به نوعی طب‌سنتی را ساده‌سازی کند. به گفته وی، این مسأله با مشورت استادان میسر شده و تلاش برنامه این بوده که راهکار ساده برای بیان دانسته‌های طب‌سنتی بیان شود. وی عنوان کرد: در برنامه انارستان بیشتر موضوعات روز را که مردم با آن درگیر هستند، برجسته می‌کنیم. تیم نویسندگی برنامه حدود شش نفر هستند.

سختی‌های اجرای یک برنامه در حوزه طب‌سنتی

آرمان غفاریان، مجری برنامه انارستان از دیگر عوامل برنامه بود که به سختی‌های اجرای یک برنامه در حوزه طب‌سنتی اشاره کرد و گفت: هدایت یک برنامه در حوزه طب‌سنتی به یک مجری ساکت نیاز دارد. من وقتی در ابتدا به برنامه اضافه شدم، آگاهی چندانی از طب‌سنتی نداشتم اما به مرور آن‌قدر به سوی این دنیای جذاب کشیده شدم که دیگر برایم مهم نبود خودم در برنامه مطرح شوم و می‌خواستم واسطی باشم تا خدمتی به مردم ارائه شود. وی ادامه داد: ما در این برنامه خالصانه و مومنانه کار می‌کنیم و اثرات و برکات آن را در باز شدن گره‌ها دیده‌ایم. فاتح که در حوزه طب‌فیزیکی و سنتی شناخته‌شده است، در این نشست عنوان کرد: امروز جای کسانی مثل دکتر اصفهانی خالی است که روزگاری آرزو داشتند طب‌سنتی و ایرانی به این جایگاه برسد. برنامه انارستان هم بازخوردهای خوبی داشته و امروز در تماس‌های مردمی بیشتر تشکر و قدردانی را از این برنامه می‌شنیدیم. بیشتر مردم از نقاط دور تماس می‌گرفتند که دسترسی‌شان به مراکز طب‌ایرانی و سنتی کمتر است. وی ادامه داد: ظرفیت طب‌ایرانی بسیار بالاست. ۱۴ سال قبل که دانشکده‌های طب‌سنتی تاسیس می‌شد، ما جزو اولین‌های این حوزه بودیم. توجه به سلامت بودن به طور کلی در طب‌ایرانی اولویت دارد. اگر حفظ سلامت را در مردم فرهنگسازی کنیم، جلوی بسیاری از بیماری‌ها گرفته می‌شود.
یکی از نکاتی که رامین تاجبخش در قامت متخصص طب‌سنتی در این نشست مطرح کرد، مسأله ایجاد پایگاه‌های بیشتر برای ارتباط بهتر میان پزشک طب‌سنتی و مردم بود. وی در این رابطه گفت: اگر بتوانیم ارتباطات مردمی را بین درمانگران و مردم بیشتر کنیم، با چالش‌های کمتری روبه‌رو خواهیم بود. الان شاهد این مسأله هستیم که برخی در طب‌سنتی مدرک ندارند اما تاثیرات بسیاری را می‌گذارند و به دلیل نداشتن مدرک، دست‌شان برای حل مشکلات مردم بسته است.

مریم مقیمی، دیگر متخصص طب‌سنتی هم در این نشست به مسأله سلامت خانواده و سنگینی آن بر دوش زنان گفت و تاکید کرد: برخی مواقع شاهدیم بیماران با چند توصیه شاهد حل مشکلات ناباروری‌شان می‌شوند.
حسن یوسفی، متخصص دیگر هم در این نشست به پرسش‌های مردم درباره درمان اشاره کرد و گفت: مسأله مهم‌ این است که بیماری بر اثر رعایت نکردن برخی اصول تغذیه است. اینجاست که جایگاه رسانه برایمان مشخص‌تر می‌شود. امروزه در هند، پاکستان و بنگلادش طب‌سنتی ما را به صورت آکادمیک کار می‌کنند. به نظرم برنامه انارستان فرصتی را ایجاد کرد تا طب‌سنتی که پیش از این در نظر مردم در حد گیاه‌درمانی بود، جایگاه بهتر و بیشتری پیدا کند.

روزنامه جام جم