هر یک از شبکه‌های سیما، متناسب با ماموریت و مخاطبانی که برای‌شان تعریف شده، موضوعات متفاوت را دستمایه قرار داده‌اند تا بتوانند مخاطبان را سرگرم کنند. نکته قابل تامل این است که امسال سریال‌هایی که قرار است پخش شود، ویژگی‌های تازه‌ای دارد و همین باعث خواهد شد تا جعبه جادویی، نوروز رنگارنگی برای مخاطبان سیما آماده کند؛ نوروزی که خاطرات خوب در ذهن مردم باقی بگذارد. یکی دیگر از ویژگی‌هایی که نوروز امسال را نسبت به سال‌های قبل متمایز کرده، همزمانی نوروز و رمضان در سال ۱۴۰۲ است.
همین موضوع باعث شده تا سریال‌های تلویزیون در نوروز امسال متفاوت از سال‌های قبل باشد. یک ماه مانده به ایام نوروز تلویزیون برخی گزینه‌های پخش سریال‌ها را در این روزها اعلام کرده اما به غیر از مجموعه «نون خ» هیچ‌کدام‌شان برای پخش به قطعیت نرسیده‌اند. در این گزارش این آثار را مرور کردیم.
دیدار با آقای نون خ در نوروز
آقای نون‌خ معرف حضورتان هستند. همان آقای نورالدین خانزاده که همراه دخترانش و مادر همسر فوت شده‌اش زندگی می‌کرد اما یک اتفاق باعث می‌شود زندگی‌اش زیر و رو شود و او ناچار برای پیگیری ماجرا به تهران می‌آید و آنجا هم متوجه می‌شود که همسر یکی از دخترانش فرد شایسته‌ای نیست و نمی‌تواند خرج زندگی‌اش را دربیاورد... .مردم با قصه‌های آقای نون خ انس گرفته بودند که نوروز چند سال پیش اولین فصل آن از شبکه یک پخش شد و حالا قرار است مردم برای ایام نوروز ۱۴۰۲ که مصادف با ایام ماه رمضان شده، فصل چهارم این سریال را به تماشا بنشینند.
این فصل از سریال که مراحل تصویربرداری‌اش را پشت‌سر می‌گذارد، قصه‌های جدید آقای نون‌خ را به تصویر می‌کشد. سعید آقاخانی که همان آقای نون‌خ است از چندی پیش در لوکیشن‌های متفاوت همراه دیگر عوامل پشت‌صحنه و بازیگران جمع شده‌اند تا این‌بار قصه‌های جذاب‌تری را به تصویر بکشند. آنها در سرمای سخت زمستان مشغول کار هستند تا با یک سریال تماشایی نظر مخاطبان تلویزیون را برای ایام نوروز جلب کنند. تهیه‌کنندگی فصل چهارم این سریال همچون فصل‌های قبلی به‌عهده مهدی فرجی است که سال‌ها مدیریت شبکه‌های مختلف سیما را به عهده داشته و حالا در کسوت تهیه‌کننده حضور دارد و از تجربیاتش در این حوزه بهره می‌برد. البته در فصل جدید همچون دیگر فصل‌ها سعید آقاخانی به غیر از کارگردانی، عهده دار نقش نورالدین خانزاده است.
کناره‌گیری حسن معجونی به‌علت بیماری
پیش‌تولید فصل چهارم این مجموعه اواخر خرداد امسال آغاز شد. تاکنون سه فصل از مجموعه نون خ به کارگردانی سعید آقاخانی پخش شده است. «نون‌خ ۱» نوروز ۹۸ از شبکه یک روی آنتن رفت. سری دوم این مجموعه طنز نیز سال ۹۹ پخش شد و «نون خ ۳» نوروز ۱۴۰۰ از شبکه یک روی آنتن رفت. در کنار سعید آقاخانی حمیدرضا آذرنگ، هدیه بازوند، سیروس میمنت و... بازی دارند. فصل چهارم سریال نون خ آبان‌ماه در منطقه خجیر تهران وارد مرحله تصویربرداری شد.
نکته قابل تامل این است که حسن معجونی قرار بود در این سریال به ایفای نقش بپردازد اما به‌دلیل بیماری، حضورش در این سریال منتفی شد.مهدی فرجی، تهیه‌کنندگی سریال نون خ را به‌عهده دارد که در زمان مدیریت او در شبکه‌های مختلف سیما سریال‌های بسیار خوبی شکل گرفت و حالا او در کسوت تهیه‌کننده حضور دارد. وی در گفت‌وگوهایی که پیشتر با جام‌جم داشت در پاسخ به این سؤال که معمولا سریال‌هایی که به فصل‌های بعدی تولید می‌رسند در بیشتر مواقع با شکست روبهرو شدند و فقط نمونه‌های انگشت‌شمار همچون پایتخت موفق بودند، فکر می‌کنید سرنوشت نون‌خ چگونه می‌شود، توضیح داد: تجربه نشان داده سریال‌هایی که بتوانند از ظرفیت‌های فرهنگی کشور و موضوعات مبتلا به جامعه، گستردگی جاذبه‌های جغرافیا، لباس و... بهره ببرند، ماندگار می‌شوند.
فرجی همیشه درصدد بود سریالی تماشایی برای مخاطبان آماده کند تا از تماشای آن لذت ببرند.سعید آقاخانی که در سریال نون‌خ علاوه بر کارگردانی، بازی می‌کند پیشتر در گفت‌وگو با جام‌جم اعلام کرده بود که می‌کوشد شخصیت‌های سریال واقعی و مملوس برای مخاطبان باشند و مردم آنها را دوست داشته باشند.
احتمال رفتن «عاشورا» روی آنتن
مدت‌ها خبرهایی درباره ساخت سریالی درباره برادران شهید باکری شنیده می‌شد و بالاخره این سریال مقابل دوربین رفت و عاشورا نام گرفت. سریالی که نسخه سینمایی آن با نام «موقعیت مهدی» در جشنواره فیلم فجر سال گذشته به نمایش درآمد. حالا خبر آمده است که احتمالا مینی‌سریال «عاشورا» برای نوروز روانه آنتن می‌شود. عاشورا از محصولات سیمافیلم است. در این سریال موقعیت گردان عاشورا در جنگ تحمیلی به فرماندهی شهید مهدی باکری روایت می‌شود. هادی حجازی‌فر علاوه بر کارگردانی، نقش شهید مهدی باکری را هم در این سریال بازی می‌کند. وحید حجازی‌فر هم عهده‌دار نقش شهید حمید باکری است. ژیلا شاهی و روح‌ا...زمانی دیگر بازیگران این فیلم ــ مجموعه هستند.
پوشیدن رخت فاتح خرمشهر
در سریال عاشورا علاوه بر برادران باکری، نقشهای حقیقی دیگری هم به نمایش درمی‌آید که یکی از آنها نقش شهید احمد کاظمی با بازی محمدرضا طاهرنژاد است. این بازیگر پیش از این در گفت‌وگویی با جام‌جم درباره نقش خود گفته بود: در سریال عاشورا نقش سردار شهیداحمد کاظمی که جزو سرداران بزرگ جنگ و سپاه پاسداران است، ایفا می‌کنم.وی درباره شناخت این شخصیت بیان کرد: من و هم‌نسلانم تا حد زیادی از این فضا دور بوده‌ایم و به همین دلیل بهعنوان بازیگر برای رسیدن به نقش شهید احمد کاظمی تحقیقات زیادی انجام دادم. برای رسیدن به نقش این سردار شهید با دوستان و همرزمان او صحبت‌های زیادی داشتم و کتاب‌ها و مقالات زیادی را درباره شخصیت ایشان خواندم تا بتوانم هر چه بهتر با خصوصیات اخلاقی یا رفتارهای خاصی که داشتند، آشنا شوم. پس از پژوهش درباره شخصیت شهیداحمد کاظمی به ناشناخته‌هایی از این شهید رسیدم و فهمیدم او جزو یکی از تاثیرگذارترین فرماندهان جنگ تحمیلی بوده است. درباره شهیداحمد کاظمی صحبت‌های زیادی شده بود اما جالب‌ترین این اظهارنظرها از زبان شهید حاج‌قاسم سلیمانی بود که گفته بود، اگر من می‌توانستم تیتر روزنامه فردای شهادت احمد کاظمی را بنویسم، می‌نوشتم «ما فاتح خرمشهر را از دست دادیم.» جدای از تحقیقات و پژوهش‌هایی که درباره نقش حاج‌احمد کاظمی داشتم، آقای حجازی‌فر هم بهعنوان کارگردان در رسیدن به نقش حاج‌احمد کاظمی کمک زیادی به من کرد. همچنین برای آشنایی بیشتر با شخصیت احمد کاظمی، کتاب «نردبانی برای چیدن نارنج» به من پیشنهاد شد و این کتاب را که دوستان این شهید درباره او روایت کرده بودند، خواندم. نکته جالبی که در حین خواندن این کتاب به آن پی بردم، این بود که بارها در طول خواندن این کتاب گریه کردم و اشک‌ریختن من به دلیل بزرگی این انسان بود و این‌که ما دیگر چنین انسان‌هایی را در کنار خود نداریم.
طاهرنژاد افزود: من مقطعی از زندگی شهیدکاظمی را بازی می‌کنم که او در عملیات خیبر و بدر با شهید مهدی باکری در ارتباط بوده و این مقطع بازگوکننده داستان‌هایی براساس واقعیت است که بین شهیداحمد کاظمی و شهیدمهدی باکری رخ داده است. امیدوارم بهعنوان یک بازیگر توانسته‌باشم گوشه‌ای از بزرگی و وقار این شهید بزرگوار را به‌نمایش بگذارم و باعث زنده‌شدن یاد این شهید در اذهان مردم شوم.
این بازیگر درباره استفاده از لهجه برای ایفای نقش هم گفت: این سریال به دلیل روایتگری درباره شهیدان باکری و لشکریان عاشورا که همه آنها آذری‌زبان هستند و از استان آذربایجان در جنگ حضور داشتند، بیشتر از بازیگران همان منطقه یا بازیگرانی که به زبان آذری تسلط دارند، استفاده کرده‌است. من اصالتا جنوبی هستم و به دلیل این‌که جنگ‌زده بودیم، در اصفهان بزرگ شدم، البته مادرم اصالتا اهل نجف‌آباد اصفهان است و در درآوردن لهجه شهید توانستم از این موضوع کمک بگیرم. دایی من یکی از اولین‌شهدای محصل نجف‌آباد بود که در زمان جنگ جزو نیروهای حاج احمد کاظمی بوده‌است. من فکر می‌کنم انتخابم برای این نقش با یک نیروی ماورایی اتفاق افتاده و برای خودم خیلی عجیب است. پس از انتخاب و صحبت‌هایی که داشتیم، آقای حجازی‌فر به شدت روی لهجه اصفهانی این شخصیت در سریال تاکید داشت و من هم سعی کردم این لهجه را به درستی بازگو کنم تا بتواند در زمان پخش ارتباط خوبی با مخاطب سریال برقرار کند.
روایتی از همرزم شهید
حسن شیری، بازیگر نقش شهید غلامحسین سفیدگری هم به ما گفت: غلامحسین سفیدگری همرزم، بی‌سیم‌چی و راننده حاج‌مهدی باکری در سال‌های دفاع‌مقدس بود. بیش از نیمی از خاطراتی که از حاج‌مهدی باکری روایت‌شده از زبان شهید سفیدگری بوده است. شهید سفیدگری یک شهید گمنام بود که سعی می‌کرد همیشه در خفا باشد و به همین دلیل اطلاعات زیادی از این همرزم و دوست شهیدمهدی باکری در دسترس نبوده و نیست.
این بازیگر افزود: ما برای رسیدن به نقش این شهید هر چه تحقیق کردیم، عکس یا سخنی از او ندیدیم و این کار من بهعنوان بازیگر و دیگر عوامل را سخت کرده بود. فقط یک عکس از او وجود دارد که آن هم یک عکس دسته‌جمعی با دیگر رزمندگان است. در خاطراتی که از شهیدمهدی باکری روایت‌شده، شهید سفیدگری هم بهعنوان راننده و بی‌سیم‌چی این سردار شهید حضور داشته است. شهید سفیدگری هم آذری‌زبان بود و اهل ارومیه. من هم آذری زبان و اهل اردبیل هستم و از طریق فراخوانی که توسط تیم تولید سریال لشکر عاشورا اعلام شد، برای حضور در این سریال تست دادم؛ البته در آن زمان انتخاب نشدم و پس از یک‌سال با من تماس گرفتند و گفتند بهعنوان بازیگر نقش شهید سفیدگری انتخاب شده‌ام. من از بین صدها نفر که برای بازی در این سریال تست داده بودند، انتخاب شدم و افتخار می‌کنم در این سریال نقش یکی از رزمندگان گمنام جنگ تحمیلی را ایفا می‌کنم. شیری درباره سابقه بازیگری خود بیان کرد: من نه تجربه کار در تئاتر داشتم و نه کار تصویر کرده بودم و فقط به عشق شهید مهدی باکری در این تست بازیگری حضور پیدا کردم که خوشبختانه انتخاب شدم. بازی در این نقش برای من یک رویا بود و از آقای هادی حجازی‌فر تشکر می‌کنم که به من اجازه داد ایفاگر این نقش باشم و بازیگری را تجربه کنم.
۱۵ سالگی یک جانباز
روح‌ا... زمانی، بازیگری که بسیاری او را به خاطر ایفای نقش در فیلم سینمایی خورشید به کارگردانی مجید مجیدی می‌شناسند، دومین حضور خود مقابل دوربین را با این سریال تجربه کرد. او در گفت‌وگو با جام‌جم در پاسخ به پرسشی درباره ویژگی‌های این نقش بیان کرد: بیشتر از این خوشحالم که با بازی در این نقش به همسن و سال‌های خودم بفهمانم این بچه‌ها در زمان جنگ چه‌ها کشیدند؛ هر چند ما هر قدر بگوییم درکش سخت است. همچنین باید بگویم آقای حجازی‌فر در این کار خیلی عالی و کاربلد هستند. ایشان کار من را در فیلم سینمایی خورشید دیده بودند و همچنین برای انتخاب بازیگر به شباهت چهره هر فرد با نقشی که بازی می‌کند، توجه داشتند.وی ادامه داد: در تجربه دوم کاری‌ام نقش جانباز خسرو ملازاده را در این سریال و نسخه سینمایی‌اش بازی می‌کنم. خدا را شکر آن‌قدر از این شخصیت شناخت به‌دست آوردم که بتوانم نقش را بازی کردم. از آقای حجازی‌فر تشکر می‌کنم به من اعتماد کردند و برای این نقش انتخابم کردند. این بازیگر که اصالت آذری دارد در این مینی‌سریال هم با زبان‌آذری سخن می‌گوید و ایفاگر ۱۵سالگی این شخصیت است.
«رستگاری» به روایت ده‌نمکی
یکی از تولیدات جدید رسانه‌ملی که فیلمنامه آن از چندی پیش به نگارش درآمده، سریال تلویزیونی «رستگاری» است. ممکن است برای مخاطبان این سؤال پیش بیاید که موضوع این سریال چیست و قرار است به چه اتفاقاتی بپردازد؟ دراین‌باره باید گفت این سریال در گونه ماورایی ساخته می‌شود و شنیده‌های ما حاکی از آن است که گروه سازنده قرار است از زاویه‌ای تازه به مبحث عالم‌برزخ و در قالب یک قصه شنیدنی و پر از گره بپردازد. ضمن این‌که اعلام شده قصه این مجموعه متفاوت‌تر از دیگر سریال‌های ماورایی است که تا امروز تولید و از شبکه‌های تلویزیون پخش شده است. کارگردانی این سریال به عهده مسعود ده‌نمکی است. سریال «آزادی‌مشروط» چندی پیش به کارگردانی ده‌نمکی از شبکه یک پخش شد. این سریال با محوریت کرونا و طنز روانه آنتن شد که با اقبال مردمی هم روبهرو بود.بنابراین یکی از سریال‌هایی که قرار است در فهرست سریال‌های ماورایی قرار گیرد، سریال رستگاری است.
این سریال با حال‌وهوای ماورایی خود قرار است قدری متفاوت‌تر از دیگر سریال‌ها باشد. پیگیری‌های خبرنگار ما حاکی است که کارهای پیش‌تولید، رایانه‌ای و جلوه‌های‌ویژه این سریال در حال انجام است. می‌توان این سریال را به نوعی یک کار مذهبی مناسبتی دانست. رستگاری مانند برخی از سریال‌ها به عالم‌برزخ و روح می‌پردازد اما تم اصلی این نیست و مسأله ماورا، بحث فرعی است. هرچند این سریال ماورایی است اما در ژانر ترسناک نیست و به‌طورکلی به مسأله روح می‌پردازد.
قضاوت‌های یک آقای‌قاضی
سریال «آقای‌قاضی» دیگر مجموعه‌ای است که احتمالا در نوروز روی آنتن خواهد رفت. سریال آقای‌قاضی داستان قضاوت‌های یک قاضی در دادگاه را روایت می‌کند که تمام موضوعات مطرح‌شده در آن براساس واقعیت است. فصل قبلی این سریال با بازی بهزاد خلج، کارگردانی سجاد مهرگان و تهیه‌کنندگی احمد شفیعی روی آنتن شبکه دوی سیما رفت و فصل جدید آن در حال تولید است. البته تا امروز فضای دادگاه در برخی آثار نمایشی ــ چه در سینما و چه در تلویزیون ــ به‌صورت پراکنده به تصویر کشیده شده است، ولی تابه‌حال سریالی با محوریت دادگاه نداشته‌ایم.
تا این‌که احمد شفیعی، تهیه‌کننده و سجاد مهرگان کارگردان دست به کار شدند تا برای نخستین بار یک درام دادگاهی را به تصویر بکشند. هدف آنها فقط ساخت یک اثر نمایشی سرگرم‌کننده برای مخاطبان نبود، بلکه آنها می‌خواستند مردم جامعه که نسبت به موضوعات حقوقی و قضایی اطلاعات بسیار کمی دارند یا حتی دانش‌شان بهروز نیست، نسبت به چنین موضوعاتی به آگاهی برسند. به‌همین‌دلیل شروع به ساخت سریال آقای‌قاضی کردند که پخش فصل اول آن مورد توجه و اقبال مردم قرار گرفت. همچنین هنگام پخش محسن ابراهیمی، رئیس امور فرهنگی قوه‌قضاییه هم در گفت‌وگو با اصحاب‌رسانه اعلام کرد آقای قاضی یکی از بهترین و ماندگارترین آثار نمایشی با موضوع قضاوت و دادگاه در ایران است. او در این گفت‌وگو گفت که سریال آقای قاضی تلاش می‌کند دادگاه و فرآیند رسیدگی به دعاوی و شکایات را به تصویر بکشد و به‌همین‌دلیل در این زمینه موفق عمل کرده است. پیش‌بینی می‌شود فصل دوم از این مجموعه هم با این محوریت تولید شود.
سیتکامی از جنس وضعیت زرد
از فصل سوم «وضعیت‌زرد» نیز بهعنوان سریال نوروزی یاد شده است. مهران رجبی، مریم سعادت، زین‌العابدین تقی‌پور، بهار داورزنی، حسام خلیل‌نژاد، آرش ماهان‌کیا و مهدی رضایی بازیگران اصلی فصل دوم این سریال بودند. سازندگان سریال در زمان ساخت فصل اول این سریال اعلام کرده بودند که می‌خواهند در قالب این مجموعه، فضای متفاوتی از سبک زندگی را به نمایش بگذارند. برهمین‌اساس قالب و محتوای کار به سمت طنز رفت. جنس فضای سیتکامی شخصیت‌محور بود. از این جهت هم برای گروه سازنده نقطه مثبت بود که بتوانند در حجم کم و سرعت بالاتر کاری تولید کنند و این امکان را به آنها می‌داد که مماس بر جامعه شوند. داستان این سریال درباره شوخی با دانشمندان هسته‌ای بود.
قصه‌ای از یک راهزن
پیشتر از سریال تلویزیونی «مهیار عیار» به کارگردانی سیدجمال حاتمی و تهیه‌کنندگی بهروز مفید بهعنوان سریال شبکه دوی سیما در ماه مبارک رمضان یاد شده که این مجموعه هم در حال تولید است. سریالی به کارگردانی سیدجمال سیدحاتمی و تهیه‌کنندگی بهروز مفید که قرار است روی آنتن شبکه دوی سیما برود. این سریال در دوران صفویه می‌گذرد و در ۳۱ قسمت ساخته خواهد شد. فیلمنامه این مجموعه تلویزیونی را محمدرضا نیکو به نگارش درآورده و سازندگان آن تصمیم دارند از حضور بازیگران چهره در این اثر بهره ببرند. هرچند که هنوز بازیگران و جزئیات نقش‌آفرینان این سریال نهایی نشده است. گفته می‌شود که سریال مهیار عیار در شهرک سینمایی غزالی جلوی دوربین خواهد رفت اما سازندگان به‌دلیل تکرار لوکیشن‌های این شهرک تصمیم دارند بخش‌هایی از آن را در لوکیشن‌های دیگری تصویربرداری کنند.
برخلاف آنچه پیش از این درباره عاشقانه‌بودن سریال منتشر شده، بهروز مفید در گفت‌وگو با جام‌جم آن را تکذیب و عنوان کرده است که این سریال را نمی‌توان عاشقانه دانست. به گفته او، سریال مهیار عیار قصه عیاری است که پیشتر راهزن بوده و به واسطه درگیری با برخی مسائل، به سمت عیاری می‌رود. فردی که جسارت و شجاعت او درنهایت باعث می‌شود تا به سمت کمک به مردم کشیده شود. نگاهی به سابقه فعالیت بهروز مفید نشان می‌دهد که او کار حرفهای خود را از تلویزیون آغاز کرده و در کارنامه‌اش بیشتر آثار اجتماعی و خانوادگی دیده می‌شود. سریال‌هایی مثل محکومین ۲، کوبار، محکومین، هشت‌ونیم دقیقه، سهمی برای دوست، گمشده، مدرسه‌ما، در همین نزدیکی، یک‌وجب خاک، نیلوفرکبود، زیرزمین و پای‌پیاده ازجمله کارهایی است که برای تلویزیون انجام داده است. او البته دستی هم در ساخت کارهای حوزه کودک دارد و در این حوزه درخشیده است. بااین‌حال، بیشتر مضامین کارهایش، اجتماعی و خانوادگی است. حالا مهیار عیار قرار است تازه‌ترین اثر تلویزیونی او باشد که هنوز جزئیات بازیگران آن مشخص نشده.
روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفت‌وگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد
