جهنم یک‌چهارم

مثلا هنوز از صعود کره‌شمالی به یک‌چهارم نهایی جام‌جهانی ۱۹۶۶ صحبت می‌شود یا کامرونی‌ها هنوز هم به خود می‌بالند از این‌که در جام‌جهانی ۱۹۹۰ ایتالیا با صعود به مرحله یک‌چهارم تاریخ‌ساز شدند. گرچه هم کره‌شمالی در این مرحله به پرتغال باخت و هم کامرون مغلوب انگلیس شد. سال‌ها بعد هم، مردان و زنان در مراکش از افتخارآفرینی شیر‌های اطلس در جام‌جهانی۲۰۲۲قطر خواهند گفت که حتی اگر تیم‌شان شنبه شب نتیجه را به پرتغال واگذار کرده باشد.

اما این استثنائات فقط برای تیم‌های کوچک است. برزیلی‌ها به خودشان افتخار نکردند وقتی چهار سال پیش در همین مرحله یک‌چهارم نهایی جام‌جهانی ۲ بر یک به بلژیک باختند. آن‌ها با سرافکندگی به خانه برگشتند. درست مثل فرانسوی‌ها، وقتی در مرحله یک‌چهارم نهایی جام‌جهانی ۲۰۱۴ با یک گل مغلوب آلمان شدند و دست خالی ریودوژانیرو را به مقصد پاریس ترک کردند.
باخت در مرحله یک‌چهارم نهایی، برای تیم‌های بزرگ، یعنی رسیدن به دستاورد صفر در یک جام‌جهانی، این یعنی از دست دادن همه‌چیز. اینجا آخرین قتلگاه بزرگ برای تیم‌های مدعی است. آرژانتین با مارادونا سال ۲۰۱۰ در همین مرحله مقابل آلمان با ۴ گل شکست خورد تا به بدترین شکل از جام‌جهانی کنار برود. قصه‌ای که پیشتر برای «آلبی سلسته» در مصاف با ژرمن‌ها در مرحله یک‌چهارم نهایی جام‌جهانی ۲۰۰۶ هم تکرار شده بود، منتها آنجا در ضربات پنالتی.
خیلی از ستاره‌ها با مرور خاطرات فوتبالی‌شان به لحظه‌ای تلخ یا شیرین از مرحله یک‌چهارم نهایی جام‌جهانی می‌رسند. لحظه‌ای که به بدی یا خوبی در ذهن میلیون‌ها فوتبال‌دوست سراسر دنیا ثبت شده است. مثلا دیوید سیمن را با گل بدی که در یک‌چهارم نهایی جام‌جهانی ۲۰۰۲ از رونالدینیو خورد به یاد می‌آورند. آن ضربه ایستگاهی کابوس‌وار که امید یک بریتانیا را در کسری از ثانیه ناامید کرد. سیمن در دوران فوتبالش بیش از ۸۰۰ بازی باشگاهی و ملی انجام داد و سال‌ها پیراهن شماره یک تیم‌های آرسنال، منچسترسیتی و انگلستان را بر تن کرد، اما از همه آن بازی‌ها فقط همان صحنه در ذهن‌ها پر رنگ و نقش بسته است؛ ضربه رونالدینیو، توپی که به آسمان رفت، قوس برداشت و از بالای سر سیمن چسبید به تور دروازه انگلیس. خاطراتی از این دست زیادند، اما بی‌شک خاص‌ترین صحنه تمام یک‌چهارم‌های تاریخ ادوار جام‌جهانی، در حضور ۱۱۵ هزار تماشاگر ورزشگاه آزتک، در جام‌جهانی ۱۹۸۶ رقم خورد؛ «دست خدا».
دقیقه ۵۱، استیو هودگ مدافع انگلیسی توپ را به سمت دروازه خودی برگرداند، اما قبل از آن‌که پیتر شیلتون آن را مشت کند با دست مارادونا وارد دروازه انگلیس شد! این گل از چشم داور تونسی و کمکش دور ماند، اما عکاس مکزیکی الکساندرو اوجدا کارباکال عکس را در لحظه‌ای که مارادونا با دست توپ را می‌زند، جاودانه کرد و دقایقی بعد هم گل قرن با دربیل انگلیسی‌های پرتعداد توسط مارادونا.
یک‌چهارم جام‌جهانی ۱۹۸۶ بازی قرن را هم در خود داشت؛ مصاف به یادماندنی برزیل و فرانسه که هنوز هم به عنوان بزرگ‌ترین بازی تاریخ جام‌جهانی شناخته می‌شود. از پنالتی‌های خراب شده سوکراتس پلاتینی و خولیو سزار در آن بازی و آن جام می‌رسیم به یک‌چهارم نهایی جام‌جهانی ۲۰۱۲ قطر، جایی که هم انگلیس و آرژانتین در آن حضور دارند و هم برزیل و فرانسه. هلند و پرتغال هم هستند با مراکشی که همه را غافلگیر کرده است. به جهنم یک‌چهارم نهایی خوش آمدید.

ویژه نامه جام 22 روزنامه جام جم