هیات مدیره انجمن منتقدان در برزخ منافع فردی و جمعی

بیانیه هیات مدیره انجمن منتقدان و نویسندگان مبنی بر عدم شرکت در جشنواره‌ها، آکنده از تناقض و تشتت در آراست. کنه و جمع‌بست موضع‌گیری بیانیه حکایت «با دست پس‌زدن و با پا پیش‌کشیدن» را تداعی می‌کند. اصلی‌ترین و محوری‌ترین این ملغمه در فقدان پایگاه توده‌ای انجمن خلاصه می‌شود. نداشتن اعتمادبه‌نفس نیز که در بیانیه کاملا بروز دارد حکایت از این است که شریان حیات شورا نه به بدنه اعضایش که به جاهای دولتی و نیمه‌دولتی متصل است.

شورایی که همواره با حداقل رای اعضا به کرسی نشسته طبعا در بزنگاه‌ها ناتوان از موضع‌گیری روشن و شفاف است. واقعیت غیرقابل‌انکاری که عامل و بانی موجودیت انجمن بوده است کمک‌های مستقیم و غیرمستقیم دولتی است که نوع غیرمستقیم آن امتیاز جشنواره فجر از طریق پذیرش اعضا برای شرکت در جشنواره بوده است و حالا مبهم‌ترین بخش بیانیه درهمین زمینه است. این‌که شورای مرکزی متذکر شده «طبعا آن دسته از همکاران و اعضای محترم انجمن که چنین نمی‌نگرند مخیرند و می‌توانند راسا اقدام کنند» یعنی چه؟ چرا شورا شفاف اعلام نکرده که اعضای متقاضی مشارکت در جشنواره چه باید بکنند، چون که می‌دانسته اند وارد حیطه غیرقانونی شده‌اند و بدون تعیین‌تکلیف مجمع عمومی دارند حقوق صنفی بسیاری را نقض می‌کنند. آیا شورا حق دارد و چنین خواهد کرد که متقاضیان درخواست کارت جشنواره را معرفی نکند؟ اگر چنین است چرا علنا اشاره نشده، چون که روشن است اگر چنین کند، عملا انجمن تعطیل است.
همه می‌دانیم که منتقدان بی‌نیاز از کارت جشنواره و خیلی از قدیمی‌ها و قلم‌زنان شاخص اساسا عضو انجمن نیستند و لذا اکثریت اعضا به‌منظور کارت متصل هستند و.... هیات‌مدیره سال گذشته در متن اطلاعیه‌ای منتقدانه تاکید کرده بود که «مستدعی است جشنواره و سینمای ایران را وارد داستان‌ها و کشمکش‌های سیاسی، باندی و گروهی خود نکنید»! آیا بیانیه کنونی کارکردی جز فروپاشاندن وحدت و همگرایی این تشکل دارد و آیا آنچه امروز دامن خود شورا را گرفته، چیزی به غیر توصیه سال گذشته انجمن است؟ چرا هیات مدیره فراموش کرده که آنچه عامل وصل اعضای جدی به شورا است (که البته باید چنین باشد) حمیت صنفی و منافع گروهی در چارچوب مبارزات صنفی و نه هیچ رویکرد و راهبرد دیگری است. اگر چنین است که باید باشد، چرا همواره همین تعداد بیانیه‌های شورا پیرامون مسائل سیاسی یا گره‌خورده با مقوله‌های سیاسی و گروهی و باندی است. واقعیتی که باعث شده تا عمده اعضای حال حاضر صرفا از بابت ابتیاع کارت جشنواره خود را عضو این انجمن بدانند.
مروری بر آرشیو اطلاعیه‌های شورا بیانگر این است که هیچ‌وقت مسائل و مشکلات صنفی و حتی فشار‌های روحی و روانی ناشی از بیکاری یا به خطر افتادن دغدغه‌های اعضا مهم نبوده است. جایی از بیانیه تصریح می‌کند: «ما اعضای هیات‌مدیره انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران را به این نتیجه رسانده که در همان مشارکت‌های حداقلی و اندک هم غایب باشیم.» روشن‌تر از این نمی‌شد که شورا پاسیو و منفعل راه خود را سوا کند. مشارکت سال‌های گذشته انجمن چه بوده است؟ آیا اعضا هم برخوردار بوده‌اند؟ و....
بحث در باب این مقوله بسیار و جدی است که فرصت اینجا کم و جای آن در مجمع عمومی است، اما تا فراهم‌شدن چنین مجالی به سفارش سال گذشته خود شورا بسنده می‌کنم که «ما با هم و، اما متفاوتیم» پس لطفا تنها عامل همگرایی‌مان که گرایش صنفی است را هدف نگیرید.