در «گاندو» پوست‌اندازی کردم

در این مجموعه بازیگران بسیاری ایفای نقش کردند که هدایت درست آن‌ها و بازی روان و خوبی که در این کار داشتند، باعث شد مخاطب با هر کدام از شخصیت‌ها همذات‌پنداری کند. از جمله محمد مختاری که بعد از مدت‌ها توانست نقش منفی بازی کند. نقش یک جاسوس انگلیسی به نام ابراهیم شریف که به گفته خودش به خاطر باورپذیری این نقش و ملموس‌بودن آن با واکنش‌های جالبی هم از جانب مخاطبان مواجه شد. او این اواخر بازپخش سریال «خاک سرخ» را در شبکه آی‌فیلم داشت. از این رو با او درباره این دو سریال همکلام شدیم که ماحصل آن را در ادامه می‌خوانید:

با توجه به نقشی که در سریال «گاندو۲» بازی کردید، آیا ماجرا‌های این شخصیت در فصل ۳ هم ادامه خواهد داشت یا این‌که پرونده ابراهیم شریف برای همیشه در این سریال بسته شد؟

با این‌که همان یک سال و نیم پیش درباره ادامه‌دارشدن این سریال صحبت‌هایی شده بود، اما هنوز فصل جدید ساخته نشده و حتی وارد پیش‌تولید هم نشده است؛ بنابراین صحبتی هم با من نشده و من نمی‌دانم در صورت ساخت فصل جدید به شخصیت ابراهیم شریف پرداخته خواهد شد یا خیر. البته خیلی‌ها می‌گفتند که این شخصیت جای کار و پرداخت دارد. اما خب بستگی به نظر کارگردان و ذوق نویسنده دارد. این‌که بخواهند از این شخصیت در داستان علیه همان کسانی که وی را برای جاسوسی به ایران فرستاده بودند استفاده کنند و ماجرا‌های جذابی برایش خلق کنند. به هر حال همه چیز بستگی به قصه و نظر کارگردان دارد. گرچه در فصل قبل به نوعی تکلیف این شخصیت مشخص شد.

ابراهیم شریف در «گاندو۲» به زندان افتاد، اما از آنجا که در سریال‌های دنباله‌دار نویسنده‌ها طبق خواسته مخاطبان‌شان حتی شخصیت‌های مرده را در فصل‌های بعدی داستان زنده می‌کنند و به نحوی به قصه بازمی‌گردانند، این امکان وجود دارد که این جاسوس ماجرا‌های جدید را در فصل سوم به وجود بیاورد؟

بله موافقم. این اتفاق در خیلی از آثار بزرگ سینما و تلویزیون جهان می‌افتد. اما همه چیز بستگی به ذوق و سلیقه نویسنده دارد. چون مخاطبان با این شخصیت ارتباط برقرار کرده‌اند و واکنش‌های جالبی نسبت به آن نشان می‌دادند. مثلا نظراتی که در فضای مجازی می‌دادند برایم جالب بود که می‌گفتند ما از این شخصیت می‌ترسیم و وحشت داریم و هر وقت که روی صفحه تلویزیون می‌بینیم، دچار دلهره می‌شویم. حتی در برخی کامنت‌هایی که می‌گذاشتند، خواهش می‌کردند که بلایی سر محمد نیاورم.

بله با نظر شما موافقم. شاید برایتان جالب باشد بدانید که در زمان پخش سریال یکی از مخاطبان می‌گفت من در خواب دیدم که شما محمد را کشتی و از من خواهش می‌کرد که بلایی سر محمد نیاورم. این واکنش‌ها برایم جالب بود که بعد از مدت‌ها یک سریال و شخصیت‌هایش تا این حد مورد توجه مردم قرار گرفته و اتفاقات و کاراکتر‌ها باورپذیر بوده که مردم با آن‌ها همذات‌پنداری می‌کنند و سرنوشت آن‌ها برایشان مهم است. حتی بعد از دستگیری ابراهیم شریف عده‌ای کامنت گذاشته بودند که چقدر زود این شخصیت دستگیر شد. کاش هنوز هم درگیر ماجرا‌های سریال می‌شد تا هیجان سریال کم نشود. این نشان می‌دهد که تقابل خیر و شر در قصه خوب جواب داده و همچنان کار خوب و حرفه‌ای دیده می‌شود و اگر به شخصیت‌ها در قصه خوب پرداخته شود، مردم با آن‌ها ارتباط می‌گیرند. تاثیر سریال را من همچنان بعد از یک سال و نیم در بین مردم می‌بینم. این‌که درباره‌اش صحبت می‌کنند و نظر می‌دهند.

شما بعد از سال‌ها که همواره ایفاگر نقش‌های مثبت در سریال‌ها و فیلم‌ها به خصوص نقش پلیس بودید، در این سریال نقش منفی بازی کردید. فکر می‌کنم این کاراکتر برای خودتان هم چالش بزرگ و متفاوتی محسوب می‌شد و جذابیت بسیاری به همراه داشت؟

برای من به‌گونه‌ای پوست اندازی در بازیگری بود. چون نوع کار من صددرصد عوض شد. به هر حال بازی در قالب نقش منفی هم کار سختی است و شاخصه‌هایی دارد که رسیدن به آن‌ها و این‌که بتوانی به‌گونه‌ای بازی کنی که برای مخاطب باورپذیر باشد، کار راحتی نیست. از همه مهم‌تر این‌که محمد مختاری ــ که همیشه نقش مثبت بازی می‌کرد ــ باید به‌گونه‌ای نقش جاسوس را بازی می‌کرد که برای مخاطبی که او را همواره مثبت دیده و چنین پیش زمینه ذهنی دارد، باورپذیر و قابل‌قبول باشد و بتواند با آن ارتباط برقرار کند. با این حال لطف خدا شامل حال من شد و از تجربیاتی هم که در این ۳۰ سال داشتم، استفاده کردم تا این نقش را درست اجرا کنم. برای خودم هم چالش بزرگی بود تا بتوانم هم به خودم و هم به دیگران ثابت کنم توانایی بازی در نقش‌های متفاوت را هم دارم. اتفاقا به آقای جواد افشار گفتم شما آدم باهوش و با درایتی هستید که مرا برای این نقش انتخاب کردید. به هر حال برای خودم هم جذاب بود که بعد از سال‌ها بتوانم در چنین موقعیتی قرار بگیرم و خودم را اثبات کنم، اما گویا نتوانسته‌ام خودم را ثابت کنم که بعد از آن سریال هیچ پیشنهادی نداشتم.

اتفاقا سؤال من همین است. با اتفاق خوبی که در این سریال برای شما افتاد و بعد از سال‌ها نقش متفاوتی را به‌خوبی ایفا کردید، این تصور به وجود می‌آمد که حضور فعال‌تر و پررنگ‌تری در عرصه بازیگری داشته باشید، اما شما در این مدت در هیچ فیلم و سریالی حضور نداشتید. چرا؟

این اتفاق برای من سال ۱۳۸۶ با سریال «روز‌های اعتراض» هم افتاد و من بعد از بازی در آن سریال و نقش «میرزا» که خیلی متفاوت و خاص و پرسروصدا بود، هیچ پیشنهادی نداشتم. اتفاقا این موضوع را در دیدار با مدیران سازمان و رئیس سابق صداوسیما مطرح کردم و گفتم بازیگرانی، چون من نیاز به حمایت داریم. آن هم در شرایطی که شغل دیگری ندارم و تمام زندگی و تحصیلاتم در بازیگری خلاصه می‌شود. البته این فقط مسأله من نیست. خیلی از هنرمندانی که زندگی‌شان با این حرفه عجین شده، سال‌هاست بیکار هستند.

قطعا در جریانید که سریال «خاک سرخ» که یکی از کار‌های ماندگار تلویزیون است از شبکه آی‌فیلم پخش شد. با این‌که در آن سال‌ها فضای مجازی نبود، اما واکنش‌های مردم را به یاد دارید؟ آیا همچنان بیننده بازپخش این سریال هستند و درباره‌اش با شما صحبت می‌کنند؟

هنوز هم مردم وقتی مرا می‌بینند، از آن سریال و نقشی که بازی کردم، یاد می‌کنند و مردم همچنان بیننده آن سریال هستند و حتی از من سؤال می‌کنند چرا کم کار شده‌ای؟ واقعیت این است که من هم پاسخی برای این پرسش ندارم.

قطعا بازی در یک سریال پروداکشن و عظیمی، چون خاک سرخ، باید خاطرات بسیاری را برای شما رقم زده باشد؛ بنابراین از خاطرات آن سال‌ها و زمانی که این سریال را بازی می‌کردید، چیزی به یاد دارید؟

این سریال برای من سراسر خاطره بود، چون من متولد خرمشهر هستم و لحظه‌به‌لحظه آن سریال و صحنه‌های جنگ، مرا به یاد سال‌های جنگ می‌انداخت. روز‌هایی که ما برای ضبط برخی سکانس‌ها به خرمشهر و آبادان رفتیم، تمام آن روز‌ها و اتفاقاتش برای من تداعی می‌شد و بغض گلویم را می‌گرفت.

بازسازی صحنه‌های جنگ در این سریال تا این حد برای‌تان باورپذیر و ملموس بود؟

بله همین که در آن شهر بودم و خاطرات آن دوران را در یک سریال بازسازی شده می‌دیدم، مرا به یاد دوران جنگ و مقاومت شهر و آن آدم‌ها می‌انداخت. آدم‌هایی که شاید خیلی از آن‌ها دیگر در بین ما نیستند و بخشی از تاریخ ما را تشکیل می‌دهند؛ بنابراین بازسازی آن صحنه‌ها برای من به‌عنوان بازیگر سریال، خوب و باورپذیر بود. روز‌های خوبی را در سریال خاک سرخ گذراندم و از آقایان حاتمی کیا و پرستویی خیلی چیز‌ها یاد گرفتم.

هنوز «خاک سرخ» برای مردم جذاب است

محمد مختاری، بازیگر در بخشی از صحبتش می‌گوید: می‌توان بگویم سریال خاک سرخ برای همه جدی بود و تلاش می‌کردند کار خوبی به مردم تحویل دهند و خوشبختانه هنوز هم برای مردم این سریال جذاب است. ولی متاسفانه گاهی دوستان کم لطفی می‌کنند و بازیگرانی مثل مرا که زاده این شهر هستند و با آداب و رسوم، گویش و مردم این منطقه آشنا هستیم برای یک اثر نمایشی انتخاب نمی‌کنند و از دوستانی دعوت به همکاری می‌کنند که هیچ گونه شناختی ندارند. به عنوان مثال از بازیگر شمالی یا خراسانی برای بازی در نقش جنوبی استفاده می‌کنند که در گویش و لهجه مشکل دارد و بعد مردم می‌گویند چرا فلان بازیگر این‌گونه بازی می‌کند؟ چرا این گونه حرف می‌زند؟ بنابراین به دوستان کارگردان و تهیه کننده پیشنهاد می‌کنم از بازیگرانی برای چنین نقش‌هایی دعوت کنند که با گویش و فرهنگ آن مناطق آشنا باشند.

روزنامه جام جم