انسجام فرهنگی چگونه مجموعه مشترکات ارزشمند فرهنگ ایرانی را حفظ کرده است؟

زیست مؤمنانه مردم ایران‌دوست

گفت‌وگو با مرتضی طاهریان، معاون ساماندهی و شبکه‌سازی ستاد کانون‌های مساجد کشور به مناسبت روز جهانی مسجد

تلاش برای جریان‌سازی زیست مومنانه

نقش مساجد در بین خانواده‌ها و در حوزه جمعی، از موضوعاتی است که جای بحث دارد. این‌که امروز این نقش به چه شکل ایفا می‌شود و برای این جریان چه اقداماتی شده، موضوعی بود که به بهانه آن با مرتضی طاهریان که معاون ساماندهی و شبکه سازی ستاد کانون‌های مساجد کشور را به عهده دارد، صحبت کردیم. او در این گفت‌و‌گو از شکل‌گیری طرح‌ها و برنامه‌های مختلف با هدف برقراری هر چه بیشتر این ارتباط خبر داد.
کد خبر: ۱۳۷۷۲۵۸

طاهریان در ابتدا با اشاره به کارکردهای مسجد بیان کرد:حیات واقعی مسجد یا به عبارت ساده‌تر مسجد آباد را می‌توان با کارکردهای آن شناخت. مسجدی که در طول سال روزانه سه نوبت اقامه نماز جماعت دارد با مسجدی که در مقاطع کوتاهی از سال پذیرای مومنان و مشتاقان بوده، بسیار متفاوت است. در ظاهر شاید اقامه نماز جماعت را یکی از شئون کارکردهای عبادی بدانیم اما به واقع برکاتی که از یک نمازجماعت به ظاهر ساده و کوتاه شاهد هستیم، فراتر از بهره‌های عبادی است. بنابراین اگر می‌خواهیم مسجد آباد را مشاهده کنیم باید به میزان فعالیت و اثرات آن مسجد مبتنی بر کارکردهای متنوع آن توجه کرد. کارکرد عبادی در راس کارکردهای مسجد است اما اثرات و برکات حداکثری آن در سایه کارکردهای فرهنگی،آموزشی،اجتماعی،سیاسی و حتی اقتصادی قابل مشاهده است.
او افزود: مسجد و مسجدی‌هایی که دغدغه کارآفرینی برای اهالی محله را دارند، متفاوت با مسجدی است که رسالت خود را فقط بر محور کارکرد عبادی و مبتنی بر اقامه نماز تعریف کرد‌ه‌است. بنابراین در این نگاه هر دو مسجد دارای برکات هستند اما با میزان اثر متفاوت. حال با این مقدمه چگونه می‌توان تصور کرد مسجدی با کارکردهای متفاوت فعال باشد و هیچ نسبتی با خانه و خانواده‌ها نداشته‌باشد؟ لذا اگر به دنبال ارتباط نزدیک و مستمر مسجد با محیط پیرامونی خود هستیم، تردید نکنیم باید برای احیای کارکردهای متنوع آن فکری کنیم.
جایگاه مسجد از دیروز تا امروز هم موضوعی بود که طاهریان با تأکید بر آن گفت: مسجد از صدر اسلام تاکنون نماد عبادت،خدمت و مقاومت بود‌ه‌است و هیچ گاه نمی‌توانسته در مقابل اتفاقات پیرامونی خود بی‌تفاوت باشد.
​​​​​​​صد البته مسجد همواره ظلم ستیز بود‌ه‌است. امروز مسجدالاقصی به نماد مقاومت جهان اسلام در مقابل دنیای استکبار تبدیل شده و وقتی نیم‌نگاهی به کشور عزیزمان داریم، می‌بینیم مسجد جامع خرمشهر نماد مقاومت ملت شریف‌مان در مواجهه با بعثی‌ها و متجاوزان به خاک عزیزمان بود‌ه‌ است.
مأمنی برای خانواده‌ها
طاهریان در ادامه به نقش مسجد در خانواده‌ها اشاره کرد و افزود: هر گاه خانواده‌ها مسجد را مامن و پناهگاه خود در خوشی‌ها و بعضا مشکلات و ناخوشی‌ها ببینند، بدون شک به صورت مضاعفی به این مکان مقدس اقبال نشان می‌دهند. به رغم آن‌که برخی با نگاه انتقادی به کارکردهای امروزی مساجد و میزان اثرگذاری و ارتباط آن با خانواده‌ها و قشر جوان و نوجوان نگاه دارند اما بنده معتقدم به لطف خداوند متعال، همت جوانان بسیار عزیز، لطف ائمه محترم جماعات و همراهی هیئات امناء؛ مساجد امروزی همچنان پویا و اثرگذار همانند دهه‌های گذشته و بعضا در برخی حوزه‌ها موثر‌تر از دهه‌های گذشته در حال خدمت هستند.
او با اشاره به برخی از این فعالیت‌ها تصریح کرد: تردید نکنیم بچه‌های مسجدی و اصحاب مسجد همواره بسیاری از خلأ‌ها را با استفاده از ظرفیت‌های مردمی‌پوشش داد‌ه‌اند و هنوز به فضل خدا مورد اعتماد بسیاری از خانواده‌ها هستند. فصل تابستان بهترین فرصت برای مشاهده این ارتباط وثیق است. پایگاه‌های تابستانی بسیاری در سطح کشور از مراکز شهرها گرفته تا مناطق روستایی در حال خدمت‌رسانی به فرزندان عزیز این مرز و بوم هستند. در دورترین روستاهای کشور با شرایط آب و هوایی در ظاهر نامناسب شاهد برپایی رویدادهایی در سطح ملی هستیم که در هیچ برهه زمانی ‌این‌گونه اتفاقات مبارک را شاهد نبود‌ه‌ایم.
راه زیادی در پیش داریم
معاون ساماندهی و شبکه‌سازی ستاد کانون‌های مساجد کشور با اشاره به راهی که مساجد هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب در پیش دارند، گفت: در مقابل دریایی از برکات و ظرفیت‌های مسجد،  نباید به این اقدامات بسنده کنیم؛ چرا که برای رسیدن به مطلوب راه بسیاری در پیش است. اگر انتقاداتی هم به عملکردمان وجود دارد به دو موضوع برمی‌گردد؛ در درجه نخست به میزان سرعت و تدبیرمان برای رسیدن به قله مطلوب و در درجه دوم به غفلت‌های احتمالی در احیای کارکردهای متنوع مساجد و تداخل در ماموریت‌های ذاتی هر نهاد بر‌می‌گردد.
او با یادآوری صحبت‌های رهبری در خصوص این فضا افزود: رهبر انقلاب نقطه مطلوب و تمدن‌ساز مسجد را برای تمامی نهادهای ذی‌ربط ترسیم فرموده‌اند و آن هم تحقق مسجد ‌تراز اسلامی‌است. مسجد ‌تراز اسلامی علاوه بر نقش تمدن‌سازی، پاسخگوی تمامی‌نیازهای مادی و معنوی خانواده‌ها به اقتضای ظرفیت‌های موجود است. حضرت آقا در قالب یکی از پیام‌هایی که به سلسله اجلاس‌های نماز داشتند، فرموده بودند مسجد باید نسبت خود با تمامی‌اقشار محله-که همان خانواده است- مشخص کند.حتی می‌فرمایند برای نوزادانی که به تازگی به دنیا آمد‌ه‌اند تا افتخارآفرینان علمی‌و وورزشی یک محله.
لزوم تعیین نسبت مسجد با خانواده‌ها
طاهریان با اشاره به این‌که مسجدی را که نتواند نسبت خود با خانواده‌ها و اهالی محله را مشخص کند، نمی‌توان به معنای واقعی یک مسجد موثر دانست، ادامه داد: وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی ‌در حکمی ‌که برای ریاست جدید کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد صادر کردند، بر شعار محوری نهضت بازگشت به مسجد اشاره داشتند. نهضت بازگشت به مسجد به معنای نهضت حل مسائل محله با محوریت مسجد محله است و صد البته به معنای حضور فعالانه در عرصه‌های خدمتی(از عالی‌ترین جایگاه‌های ملی تا مسئولیت‌های محلی) با نگاه جهادی است.آری، عالی‌ترین نگاه‌ها و اقدامات جهادی را در بین عزیزان مسجدی می‌توان مشاهده کرد.
در بخش دیگری از این گفت‌و‌گو صحبت از فعالیت کانون مساجد کشور در این فضا شد، جریانی که طاهریان در خصوص آن بیان کرد: ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد هم بر اساس همین اصل مهم چشم‌انداز خود را ‌این‌گونه ترسیم کرده‌است که در طول آن با استعانت از الطاف الهی و در سایه توجهات حضرت ولی‌عصر(عج) ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد مبتنی بر ظرفیت اجتماعی اهالی مسجد در افق 1414، موثرترین شبکه فراگیر فرهنگی-‌هنری خانواده‌محور و مسجد پایه برای جریان‌سازی زیست مومنانه در ایران را بر پا کرده و الهام بخش در جهان اسلام‌ باشد.
این مسئول در آخر یادآور شد: یکی از برنامه‌های مهم ستاد کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد در دوره جدید تمرکز مضاعف بر طرح مسجد، مدرسه و منزل است و همان‌گونه که از عنوان طرح می‌توان مشاهده کرد، این طرح به دنبال ارتباط معنادار و هدفمند با نهاد خانواده است. برای حل مشکلات و معضلات فرهنگی هیچ مکانی بهتر از مسجد نمی‌توان پیدا کرد و توفیق در این عرصه بدون در نظر گرفتن اقتضائات نهاد مهمی‌همانند خانواده به سرمنزل واقعی نمی‌رسد.

منبع: ضمیمه چاردیواری روزنامه جام‌جم

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰
اجتهاد زنان سیره عُقلاست

درگفت‌وگو با رئیس دانشکده الهیات دانشگاه الزهرا ابعاد بیانات رهبر انقلاب درخصوص تقلید زنان از مجتهد زن را بررسی کرده‌ایم

اجتهاد زنان سیره عُقلاست

نیازمندی ها