گره کور نسخه‌های الکترونیکی

به گزارش جام جم آنلاین ، بسیاری از پزشکان با هیچ بیمه‌ای قرارداد ندارند و تابه‌حال نیز زیر بار نسخه‌نویسی الکترونیکی نرفته‌اند و هیچ مکانیسمی هم طراحی نشده تا آن‌ها با این جریان همراه شوند. از این گروه اگر بگذریم، اما برخی پزشکان، هم طرف قرارداد بیمه‌ها هستند و هم میل به نسخه‌نویسی الکترونیکی دارند، ولی اختلالاتی که در نرم‌افزار‌ها و اینترنت وجود دارد آن‌ها را کلافه و وادار به نسخه‌نویسی کاغذی کرده است.

در این میان گلایه از نرم‌افزار تامین اجتماعی زیاد است به‌طوری‌که دو تن از این پزشکان به «جام‌جم» توضیح می‌دهند که اغلب روز‌ها بالاآمدن سیستم و پیداکردن فهرست دارو‌ها در آن دچار اختلال است و آن‌ها مجبور به نسخه‌نویسی کاغذی می‌شوند. البته بسیاری از بیماران هنوز نسخه‌های کاغذی را بیشتر می‌پسندند چراکه در این نسخه‌ها نام دارو‌ها و دستور پزشک را به آسانی مشاهده می‌کنند درحالی‌که چالش بی‌اطلاعی بیماران از محتوای نسخ الکترونیکی هنوز حل نشده است. همین شده است که نسخه‌های الکترونیکی بعد از هفت‌ماه همچنان محل مناقشه‌اند و پزشک و بیمار و داروخانه‌ها را آزار می‌دهند.

حمل نسخه‌های کاغذی در گونی‌های بزرگ پلاستیکی از برخی داروخانه‌های پرمشتری که در تهران سال‌ها به چشم دیده بودیم این روز‌ها دیگر به خاطره‌ها پیوسته و با شروع نسخه‌نویسی الکترونیکی صرفه‌جویی قابل‌ملاحظه‌ای در مصرف کاغذ اتفاق افتاده است، اما این به معنی حذف نسخ کاغذی نیست چراکه برخی پزشکان هنوز اعتقادی به کار با سیستم ندارند و سیستم سنتی را بسیار می‌پسندند.

بیمار یکی از این پزشکان فوق‌تخصص به جام جم می‌گوید: «پزشک معالج این بی‌اعتقادی به نسخه‌نویسی الکترونیکی را بر زبان آورده و سن وسال بالای خودش و سختی کار با سامانه‌ها را دلیل بی‌میلی‌اش برای این کار اعلام کرده است.»

البته وقتی ما با دکتر شهرام غفاری، مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تامین‌اجتماعی که مسئول مستقیم نسخه‌ها در کشور است صحبت کردیم درصد این پزشکان را محدود اعلام و به چند آمار استناد کرد. او گفت در سه ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۱، بیش از۳۰میلیون و ۹۰۰هزار نسخه الکترونیکی به سازمان ارسال شده که ۹۷.۲درصد نسخه‌ها را شامل می‌شود. غفاری بااین‌حال، اما برخی مشکلات کار با نرم‌افزار تامین اجتماعی را تایید کرد و از پزشکان خواست تا با سایر سامانه‌های بخش خصوصی که مشتری‌محورتر و کاربرپسندتر هستند کار کنند با این توضیح که تامین اجتماعی اساسا هیچ وظیفه‌ای برای ایجاد سامانه نداشته است.

داروخانه‌ها که مقصد نهایی نسخ درمانی هستند، اما روایت دیگری از ماجرای نسخه‌ها دارند. مالک یکی از داروخانه‌ها در تهران به جام‌جم تاکید می‌کند که رقم ۳درصدی نسخه‌های کاغذی را نباید راوی کامل ماجرا دانست، زیرا این رقم فقط مربوط به نسخه‌هایی است که پزشکان طرف قرارداد با تامین اجتماعی می‌نویسند درحالی‌که روزانه ده‌ها نسخه کاغذی به دست داروخانه‌ها می‌رسد که اغلب متعلق به پزشکان متخصص و فوق‌تخصصی است که در بخش خصوصی یا مطب‌های شخصی کار می‌کنند.

یکی دیگر از این داروخانه‌دار‌ها نیز به جام‌جم می‌گوید که قطعی مکرر اینترنت و برق، کار با سامانه‌ها و پیچیدن نسخه‌ها را مشکل کرده است در نتیجه مردم سرگردان شده و مجبور می‌شوند چندین بار به داروخانه‌ها مراجعه کنند.

او اطلاعات خاص‌تری نیز در اختیار ما قرار می‌دهد که شرحش این است: وقتی بیماری نسخه‌اش را تجدید می‌کند از آنجا که پیداکردن نسخه اولیه در سیستم دشوار و زمانبر است به بیماران اعلام می‌کنیم که سیستم قطع است تا به داروخانه دیگری مراجعه کنند و کار ما سبک شود!

البته شهرام غفاری، کار با سامانه‌ها و کندی آن‌ها را به حدی نمی‌داند که آزاردهنده باشد، اما بااین‌حال تاکید می‌کند که در کشور باید دو اتفاق رخ دهد، اول این‌که کار با سامانه‌ها از سوی طراحان، راحت‌تر شود و دوم این‌که زیرساخت‌های ارتباطی ارتقا یابد تا قطعی برق و اینترنت مردم را سرگردان نکند. او می‌گوید برای رفع این دو مشکل با وزارت نیرو و ارتباطات در حال مذاکره‌اند.

آمار‌های سازمان تامین اجتماعی همه چیز را خوب نشان می‌دهد ازجمله این‌که در سال۱۴۰۰، از ۱۲۶میلیون نسخه ارسالی به سازمان ۹۲میلیون معادل ۷۳درصد نسخه‌ها به‌صورت الکترونیکی بوده درحالی‌که در سه ماهه ابتدایی امسال ۳۰میلیون و ۹۰۰هزار معادل ۹۷درصد نسخه‌ها این‌چنین بوده است.

مطابق آماری که مدیرکل درمان غیرمستقیم تامین اجتماعی در اختیار ما قرار می‌دهد درحوزه نسخه‌پیچی نیز اوضاع روبه‌راه است، زیرا سال گذشته۵۰درصد نسخه‌ها به‌صورت الکترونیکی به داروخانه‌ها ارسال شده درحالی‌که این رقم امسال به ۸۷درصد رسیده است.

شهرام غفاری حتی تاکید می‌کند با الکترونیکی‌شدن امور، کار داروخانه‌ها آسان‌تر شده، زیرا قبلا نسخه‌ها را باید یک‌بار در سامانه بیمه و یک‌بار در سیستم حسابداری خود (برای کنترل انبار) وارد می‌کردند درحالی‌که اکنون فقط یک‌بار این کار را انجام می‌دهند. غفاری به این ترتیب توضیح می‌دهد که داروخانه‌ها اگر گله و نگرانی‌ای دارند فقط این است که بیمه‌ها پول ما را به‌موقع پرداخت نمی‌کنند که این همان نکته‌ای است که علی فاطمی، نایب‌رئیس انجمن داروسازان ایران از آن با عنوان خلف وعده بیمه‌ها یاد می‌کند.

او به مهر گفت که سازمان‌های بیمه‌گر بعد از اجرای طرح نسخه الکترونیک به داروخانه‌ها گفتند همچنان نسخه‌های کاغذی را قبول کنند، چون حاضرند بابت هر نسخه ۴۰۰۰تومان به داروخانه پرداخت کنند؛ بنابراین داروخانه‌ها برای همراهی با اجرای طرح‌های بیمه‌ای صبوری کردند، اما نباید انتظار داشته باشند که همه زحمات و هزینه طرح‌ها به دوش داروخانه‌ها بیفتد.

نسخه‌هایی که پیچیده نمی‌شود

بدعهدی بیمه‌ها در پرداخت مطالبات مراکز درمانی و داروخانه‌ها اتفاقی به‌غایت کهنه و نخ‌نماست به‌طوری‌که همین اواخر انجمن داروسازان که ظاهرا به تنگ آمده است با ارسال نامه‌ای به رئیس‌جمهور تقاضا کرد در نخستین فرصت در قالب قراردادی بین سازمان‌های بیمه و داروخانه‌ها زمان پرداخت سهم تعهد بیمه‌ها به داروخانه‌ها حداکثر ۴۸ساعت تعیین شود و این سازمان‌ها نیز در صورت تاخیر ملزم به پرداخت دیرکرد به داروخانه‌ها شوند. نتیجه‌گیری این انجمن در این نامه نیز این بود که درصورت پرداخت نشدن به‌موقع یارانه دارو به داروخانه‌ها، کل زنجیره تامین دارو دچار اختلال و توقف خواهد شد و آن‌ها دیگر قادر به عرضه دارو به قیمت یارانه‌ای به بیماران نخواهند بود. شکل ملموس‌تر این ماجرا را یکی از داروخانه‌دار‌های تهران به ما توضیح می‌دهد و می‌گوید، چون ما دارو را نقدی می‌خریم و بیمه‌ها پول‌مان را با تاخیر‌های طولانی پرداخت می‌کنند ما نیز از پذیرش نسخه‌های قیمت‌بالا خودداری می‌کنیم یا دارو‌ها را با قیمت آزاد برای مردم می‌پیچیم. مسلما بازنده این چرخه معیوب کسی جز مردم نیست، اما غفاری به ما توضیح می‌دهد که تاخیر تامین اجتماعی در پرداخت مطالبات داروخانه‌ها علتی به‌جز تاخیر سازمان‌های بالادستی در پرداخت‌ها ندارد. البته او تاکید می‌کند که مطالبات ۱۴۰۰ داروخانه‌ها را تسویه کرده ایم و به‌زودی نیز هزینه نسخه‌های الکترونیک در سال ۱۴۰۱ را می‌پردازیم، گرچه باز هم تسویه نسخه‌های کاغذی می‌ماند که به گفته این مقام مسئول رقم درشتی نیست.

منبع: روزنامه جام جم