یادمان باشد مسیری که اکنون در مورد پاسداشت زبان فارسی، بیشتر مورد توجه صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران قرار گرفتهاست، مسیری کوتاه نیست. انتظار ما باید در زمانی طولانیتر برآوردهشود. اما آنچه مهم است و آنچه مردم را به حفظ و حراست زبان فارسی در سیمای جمهوری اسلامی ایران امیدوار میکند، توجهی است که اکنون صاحبمنصبان صداوسیما نسبت به زبان فارسی ابراز میکنند و این، جای امیدواری
دارد.
البته باید در نظر داشت کاربرد زبان، فردی است یعنی ما باید بدانیم لازم است فرد فرد ما متوجه این موضوع باشیم. برای مثال فلان گوینده اخبار، مجری یا کارشناسی که در یک برنامه حضور پیدا میکند، باید توجهش جلب شود که از واژگان بیگانه تا جایی که مقدور است استفاده نکند.
البته خود ما هم که معلم زبان فارسی هستیم، گاهی به خاطر تکرار واژههای بیگانه در طول تاریخ، ممکن است برخی آنها به کار برده شود؛ ولی به تدریج میتوان بر واژگان بیگانه غلبه کرد و آنها را از زبان فارسی دور انداخت.
پرسشی در خصوص استفاده از واژگان عربی در زبان فارسی و به کار بردن آن در رسانه و دیگر بسترها مطرح میشود. گاهی از بنده میپرسند مگر زبان عربی، زبان بیگانه نیست؟ پس چرا شما به جدا کردن واژگان عربی از زبان فارسی اقدام نمیکنید؟
من برای چندمین بار تکرار میکنم زبان فارسی با زبان عربی پیوندی جدانشدنی دارند. اگر ما بخواهیم زبان عربی را از زبانمان دور نگاه داریم باید تمام دیوان شاعران پارسی را کنار بگذاریم. یعنی باید همه آثار خاقانی، نظامی، سعدی، حافظ، عطار و مولوی را کنار بگذاریم. چون زبان شاعران و پیشروان فرهنگ و ادبیات ما با این زبان آمیختهاست.
از این موضوع هم که عبور کنیم، قرآن کتاب دینی ما به زبان عربی است و انس با قرآن مجید میطلبد که ما به زبان عربی حتی آشنایی بیشتر هم داشتهباشیم. همانگونه که ممکن است اطلاع داشتهباشید در دانشگاهها و در مورد رشته زبان و ادبیاتفارسی واحدهای قابل توجهی از زبان عربی وجود دارد؛ زیرا متون زبان پارسی با زبان عربی به هم آمیخته شدهاست.
جدای از این پرسشها و موضوعی که اشاره شد، در یک نتیجهگیری کلی درباره تمرکز بر زبان فارسی در صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران میتوانیم بگوییم بحمدا... اکنون در اوضاع زبان فارسی و توجه به آن نشانههایی از امیدواری وجود دارد که با تلاش و توجه بیشتر، این امیدواری بالاتر هم خواهدرفت.
اسماعیل آذر - استاد زبان و ادبیات فارسی / روزنامه جامجم
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد