چرا که تست کرونای نصیر حیدریان، رهبر ارکستر سمفونیک تهران ساعاتی قبل از افتتاحیه رسمی جشنواره، مثبت شده بود. تصمیمگیری برای اجرای کنسرت با رهبری جدید با سرعت انجام شد و عرفان وکیلی که سابقه همکاری با ارکستر سمفونیک تهران به رهبری علی رهبری، نصیر حیدریان و شهرداد روحانی را در کارنامه دارد، در موقعیت حساس و مهم رهبری کنسرت قرار گرفت. البته این تنها نشانه حضور کرونا در جشنواره نبود چرا که نعمتا... حسینزاده یکی از اعضای گروه قوالی نجمالدین کشور افغانستان هم به دلیل ابتلا به کرونا در این کنسرت غایب بود. گزارشی که میخوانید، مروری بر اولین شب اجراهای جشنواره و فضای آن است.
اولین اجرا به یاد سردار
شب افتتاحیه سی و هفتمین جشنواره موسیقی فجر، تالار وحدت میزبان ارکستر سمفونیک صدا و سیما بود. در پیاده راه مقابل تالار نزدیک به در ورودی، صحنه موقتی برپا شده بود برای نوازندگان جوان و نوجوان که به رایگان برای علاقهمندان به موسیقی مینواختند و توجه رهگذران را به هنرشان جلب میکردند.
در تالار وحدت مهمانانی از مراکز و نهادهای فرهنگی، رسانهها و علاقهمندان به موسیقی حضور داشتند. پروتکلهای بهداشتی رعایت شده بود اما نه در بخش ویژه خبرنگاران. در سالنی خلوت و بالکنی شلوغ و مملو از عکاس و خبرنگار اولین اجرای رسمی سیوهفتمین جشنواره موسیقی فجر آغاز شد.
ارکستر سمفونیک صدا و سیما بعد از اجرای چند قطعه کلاسیک، پوئم سمفونی سرباز را بهیاد سردار سلیمانی اجرا کرد. این ارکستر با رهبری آرش امینی به صحنه رفته بود. چند اجرای نخست که با حضور نوازندگان سازهای زهی تقدیم تماشاگران شد، به چند قطعه موسیقی کلاسیک اختصاص داشت از جمله سوئیت کوچک برای ارکسترزهی اثر کارل نیلسن. بعد از آن نوازندگان سازهای بادی و گروه کر به رهبری رازمیک اوحانیان نیز به ارکستر پیوستند و سرناد برای سازهای بادی اثر آنتون دوژاک و «والس اندوهناک» اثر ژان سیبیلیوس را اجرا کردند.
اجرای این ارکستر سمفونیک بعد از چند قطعه کلاسیک متناسب با سالروز پیروزی انقلاب اسلامی ایران به قطعه حماسی و خاطرهانگیز «پیروزی» اثر همایون رحیمیان را اجرا کرد و پایانبخش این کنسرت و بخش ویژه آن آلبوم پوئم سمفونی «سرباز» اثر آرمان مهربان به یاد و احترام شهید سردار حاج قاسم سلیمانی بود.
در این بخش منتخبی از این آلبوم با خوانندگی امیرحسین سمیعی به اجرا درآمد. پوئم سمفونی سرباز شامل شش موومان است که پیش از این توسط ارکستر صداوسیما اجرا شده و مورد استقبال قرار گرفته بود.
سمیعی تکخوان این اجرا، در این برنامه ضمن تبریک دهه فجر از حضور در جشنواره همراه با ارکستر صدا و سیما ابراز خوشحالی کرد و اضافه کرد: در آن زمان که مشغول ضبط این آلبوم بودیم شرایط سختی وجود داشت و حتی بهسختی این قطعات بهصورت انفرادی در استودیو ضبط میشد و باید بگویم این نوازندگان بینظیر هستند. هنرمندانی که پای کار و هنرشان ایستادند و لحظهای عقب ننشستند و پابهپای آرمان مهربان و دستاندرکاران تولید این اثر، آرش امینی و رازمیک اوحانیان و نوازندگان شاخص ارکستر صدا و سیما تلاش کردند.
وزیر خارجه در اجرای ارکستر سمفونیک تهران
ارکستر سمفونیک تهران در سی و هفتمین جشنواره موسیقی فجر با حضور حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه روی صحنه رفت. این برنامه با رهبری عرفان وکیلی اجرا شد اما صدای نصیر حیدریان، رهبر ارکستر در سالن پخش شد که در جملاتی گفت: «با اینکه برای این اجرا برنامهریزی دقیق انجام شده بود اما متاسفانه درگیر بیماری کرونا شدم و ناگزیر از قرنطینه. ارکستر در روزهای گذشته تمرینات خوبی داشته و در شرایط مساعد اجرا قرار دارد و با اینکه نمیشد بهدلیل شرایط بهوجود آمده به کنسلی اجرا هم فکر کرد اما نوازندگان متحد ارکستر، کنسرت مایستر و همینطور سولیست ویولن با همدلی در کنار ارکستر بودند تا در سیوهفتمین جشنواره موسیقی فجر اجرا داشته باشیم. از همه شما عزیزان تشکر میکنم و برای رهبر جوان ارکستر که از استعدادهای آینده موسیقی هستند، عرفان وکیلی عزیز، اجرای خوبی را آرزو میکنم. من هم در تمام لحظات از راه دور در کنار شما هستم.»
مهمان ویژه این برنامه دکتر حسین امیرعبداللهیان در پایان برنامه سبد گلی را به گروه ارکستر تقدیم کرد.
عرفان وکیلی هم پس از دریافت این هدیه ضمن سلام و عرض ادب به حاضران در سالن گفت: از آقای عبداللهیان وزیر خارجه کشورمان تشکر میکنم اما درواقع این گل باید به آقای حیدریان تقدیم شود و جایشان در این برنامه بسیار خالی است و از حاضران در سالن تقاضا دارم ایشان را تشویق کنند.
همچنین کنسرت گروه قوالی نجمالدین متشکل از هنرمندان افغانستانی ساکن ایران، عصر جمعه ۲۲ بهمن در سالن فرهنگسرای ارسباران برگزار شد.
این گروه به سرپرستی هوشنگ جاوید مدت کوتاهی است که با همکاری تعدادی از هنرمندان موسیقی افغانستان فعالیت خود را آغاز کرده و با توجه به سوابق موسیقیایی هر یک از اعضا که در کار خود کمنظیرند، شکل گرفته است. گروه قوالی نجمالدین در این کنسرت در حرکتی نوین، متنهای شعرهای آیینی شاعران معاصر ایرانی را با آوازهای هراتی درهم آمیخت تا به یک نوآوری تلفیقی در جهت تولید موسیقی معنوی برسد؛ ضمن آنکه گسترش زبان و ادبیات آیینی پارسی معاصر نیز مورد توجه گروه قرار داشت. قوالی یکی از گونههای مرتبط با موسیقی عرفانی است که به نوعی با عبادت آمیخته است و در کشورهایی چون هند، پاکستان و افغانستان رواج دارد. آنگونه که در منابع مکتوب آمده، موسیقی قوالی ابتدا در زیارتگاههای صوفیان اجرا میشده و بخش مهمی از مراسم سماع بوده و طی روندی مشخص به موسیقی مذهبی و عارفانه آسیای شرقی تبدیل شده است.
خبر خوب وزیر خارجه برای دوستداران موسیقی
امیر عبداللهیان وزیر خارجه پس از حضور در جشنواره موسیقی فجر در جمع خبرنگاران گفت: از یکایک اعضای ارکستر سمفونیک تهران تشکر میکنم که اجرای بسیار خوبی را پیش روی مخاطبان قرار دادند. البته امروز مطلع شدم که جناب آقای حیدریان، رهبر ارکستر کنسرت امشب ارکستر سمفونیک تهران به کرونا مبتلا شدند و یکی از جوانترین اعضای گروه رهبری این کنسرت را به عهده گرفت.
وی گفت: طبعا موسیقی در دنیای هنر جایگاه ویژه خود را دارد و من هم در زندگیام به موسیقی علاقهمند هستم و حضورم در کنسرت امشب ارکستر سمفونیک تهران در جشنواره موسیقی فجر به نوعی اعلام حمایت و پشتیبانی از هنرمندان این عرصه است و برای همه فعالان این عرصه آرزوی موفقیت میکنم.
وزیر خارجه کشورمان در پاسخ به پرسش دیگری پیرامون نحوه همکاری وزارت خارجه با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه موسیقی اعلام کرد: طبق صحبتها و توافقاتی که با آقای افضلی، مدیرعامل بنیاد فرهنگی ــ هنری رودکی انجام گرفت. امیدواریم بتوانیم در اسفندماه سال جاری یک اجرای مشترکی میان هنرمندان ایرانی و تعدادی از هنرمندان خارجی را برگزار کنیم. طبیعتا این اتفاق هم در آستانه سال جدید در تالار وحدت خواهد افتاد.
آذر مهاجر - ادبیات و هنر / روزنامه جام جم