مهدی نصرتی كه با پیشینه بازی در تئاتر و حرفه عكاسی، در نقش قهرمانی به نام یاسر خوش درخشید اما اكراننشدن فیلم باعث شد مخاطبان چندانی این حضور خوب را نبینند. حالا نصرتی بعد از دو سال در همكاری تازهای با ربیعی و البته باز هم در همان فضای سیاسی اوایل پیروزی انقلاب و دهه ۶۰ برگشته تا مخاطبان را با قصه ملتهب دیگری همراه كند. اینبار چاشنی عشق و عاشقی هم وجود دارد كه میتواند بر جذابیتهای قصه و كاراكتری كه نصرتی بازی میكند، اضافه كند. به ویژه اینكه نقش او برخلاف یاسر، نشانی از قهرمانی ندارد و با یك ضدقهرمان پیچیده روبهرو هستیم.
اول اینكه چرا بعد از دو سال هنوز همكاری قبلی شما و امیرعباس ربیعی، فیلم «لباس شخصی» اكران نشده است؟
فیلم لباس شخصی، یك سالی است كه توقیف شده و نمیدانم چه زمانی قرار است رفع توقیف شود. عوامل سازنده مثل آقای والینژاد، تهیهكننده و امیرعباس ربیعی، كارگردان بهتر میتوانند جواب این سؤال را بدهند.
سخت نبود آن نقش و بازی خوب به جز جشنواره فیلم فجر دیدهنشده و فرصتی برای نمایش پیدا نكرده است؟
ممنون از تعریف شما. من هم خیلی حسرت خوردم و دوست داشتم فیلم لباس شخصی در بخش سودای سیمرغ سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر هم باشد و بازی من ارزیابی میشد. بعد از آن هم دوست داشتم فیلم اكران شود كه تا الان این اتفاق نیفتاده است. بهخصوص برای بازیگرانی كه ابتدای راه هستند، خیلی اهمیت دارد كارهایشان دیده و توسط تماشاگران، منتقدان و رسانهها نقد شود و اگر نكته مثبتی در بازیهای آنهاست، گفته شود.
این اكران نشدن چقدر به ضرر شما شده و آیا در این مدت فیلمسازان دیگری هم سراغ شما آمدند یا نه؟
بلافاصله بعد از جشنواره فجر سال ۹۸ كه لباس شخصی در آن اكران شد، كرونا آمد و تولیدات كمتر شد و سینماگران با احتیاط كار كردند. خیلی از كارها با شكست مواجه میشد. من در تئاتر هم پیشنهاد كمی داشتم چون تئاتریها خیلی بیشتر از سینماگران متضرر شدند. گاهی كاری را چند ماه تمرین میكردند اما در شروع اجرایشان موج تازه كرونا میآمد و كار متوقف میشد و این خیلی ضررهای مالی و روحی به دوستان تئاتر وارد كرد. باتوجه به اكراننشدن فیلم لباس شخصی، پیشنهادهایی كه به من شد، زیاد نبود اما همان چند كار سینمایی و تلویزیونی هم كه پیشنهاد شد، ترجیح دادم بازی نكنم. باوجود اینكه بعضی از نقشها خوب بودند اما امیدوار بودم كه نقشهای پرچالشتر و پیچیدهتری به من پیشنهاد شود تا اینكه با پیشنهاد بازی در فیلم «ضد» مواجه شدم كه هم فیلمنامه این ویژگی را داشت و هم نقش سعید و همین باعث شد در این كار بازی كنم.
این نقش و فیلم هم همان حال و هوای لباس شخصی را دارد و بحث حزب توده و سازمان مجاهدین خلق را در اوایل دهه ۶۰ روایت میكند اما تفاوتهای قصه و بهویژه نقشهای یاسر و سعید در این دو فیلم چیست؟
تفاوتهای زیادی بین فیلمهای ضد و لباس شخصی است. در فیلم لباس شخصی، نقش یاسر كاملا یك قهرمان است اما در فیلم ضد نقش سعید یك ضدقهرمان است. قصههای دو فیلم هم كاملا متفاوت است و تشابه آنها فقط به دوره تاریخیشان برمیگردد و داستان هر دو در اوایل دهه ۶۰ روایت میشود. البته این كارم را خیلی سخت میكرد كه نقش دو نفر را طی دو سال بازی كنم كه هر دو تقریبا متولدین دهه ۳۰ هستند و اتفاقاتی برای آنها در دهه ۶۰ میافتد. همین چالش جالبی برایم بود، به ویژه شخصیت سعید خیلی پیچیدهتر و شاید عجیبتر از نقش یاسر بود یا من خیلی اذیت شدم و به چشمم آمد كه نقش سعید سختتر است یا واقعا نقش سختتری بود. من برای بازی در نقش یاسر فرصت داشتم كه بعضی اوقات از نقش فاصله بگیرم و نفسی بكشم ولی در نقش سعید، روزها كه فیلمبرداری تمام میشد و به خانه برمیگشتم، همچنان با سعید بودم و به او فكر و سكانسهای بعدیام را تمرین میكردم و نگران بودم و تلاش بیشتری كردم. فكر میكنم به لحاظ زمانی هم ساعتهای بیشتری در شبانهروز را صرف بازی در نقش سعید كردم تا جایی كه وقتی فیلمبرداری هم شروع شده بود من همچنان داشتم در مورد سعید تحقیق میكردم تا جلوههای دیگر شخصیت او را پیدا و كشف كنم تا بتوانم بازی راحتتر و بهتری داشته باشم.
برای تحقیق و پژوهش، كار ویژهای كردید یا فیلمنامه و توضیحات كارگردان كفایت میكرد؟
همه بازیگران تحقیقات و تلاشهایی انجام میدهند. فیلمنامه ضد كدهایی به من درباره شخصیت و بازی در این نقش داده بود. در كنار آن حضور امیرعباس ربیعی، كارگردان كار بود كه قبلتر از من روی فیلمنامه و شخصیتها اشراف داشت و راهنمایی میكرد. من هم با دیدن مستندهای دهه ۶۰ و مطالعه زندگی آدمهای آن دوره كه چطور با سیاست تركیب شده بود، سعی میكردم اول به آدمهای آن دوره نزدیك شوم و بعد سعید را بهعنوان یكی از مردمی كه به نحوی درگیر مسائل سیاسی و اقتصادی و جنگ و حزبها و گروهكهای مختلف بودند، سعی كردم لایههای زیرین شخصیتی او را كشف كنم تا بتوانم حضور خوبی در این نقش داشته باشم.
گریم و طراحی صحنه و لباس در این دو فیلم، چقدر به شما به عنوان بازیگر كمك كرد تا در فضای قصه و آن زمان قرار بگیرید و نقش را بیشتر باور كنید؟
طراح صحنه ما آقای دكتر شجاعی عزیز یكی از بهترینهای حرفه خودشان هستند و قطعا قرارگرفتن بازیگر در چنین صحنه آمادهای به باور شخصیتی كه در حال بازی اوست، كمك میكند. فشار كار دوستان گروه صحنه گاهی اوقات بهقدری زیاد بود كه چند بار پیش آمد بعد از فیلمبرداری، حتی فرصت نمیكردند سری به خانه و زندگی خود بزنند. كیفیت گریم و بهطور كلی فضای روحی حاكم در اتاق گریم هم به این دلیل كه آخرین مرحله قبل از فیلمبرداری بهحساب میآید، خیلی برای بازیگر مهم است. خوشبختانه مرتضی كهزادی و گروهش علاوه بر داشتن تخصص بالا در كارشان، رابطه خوب و صمیمانهای با همه بازیگران داشتند كه این برای ما خیلی مهمتر از مسائل فنی بود. در همان جلسه تست گریم در زمان پیشتولید، وقتی اولین طراحی را روی صورت من تست كردند، احساس كردم بدون زحمت چند قدم به شخصیت سعید نزدیكتر شدم.
شما پیش از بازیگری، عكاسی میكردید و چه عكسهای خوبی هم میگرفتید كه بعضی را در صفحه شخصیتان در اینستاگرام هم به اشتراك گذاشتید. عكاسی چقدر به بازیگری شما كمك كرده است؟
اول ممنون كه از عكاسی من تعریف كردید. عكاسی بهخصوص عكاسی مستند اجتماعی یا همان عكاسی خبری كه انجام میدادم، قطعا در بازیگری كمكم میكند. البته عكاسی نهتنها در بازیگری بلكه در شناخت و دیدن آدمهای متنوع هم به كارم آمده و نزدیكشدن به آدمها باعث شده لایههای درونیتر آنها را كشف كنم و ببینم كه بهجز عكاسی، این امكان در كمتر رشتهای وجود دارد. امیدوارم شناخت نور، شناخت قاب، دانستن تركیببندی و زیباییشناسیهای عكاسی قدری به من در بازیگری كمك كرده باشد.
هنوز هم عكاسی میكنید؟
بله، همچنان عكاسی میكنم. البته كمتر از قبل شده و چندان فرصت نمیكنم چون چند ماه درگیر تمرین و فیلمبرداری بودم و بلافاصله بعدش درگیر صداگذاری و مسائل پس از تولید فیلم ضد بودیم. از چند روز قبل از جشنواره هم كارمان زیاد شده و با دیدن فیلمها و شنیدن نقدها، كمتر فرصت عكاسی پیدا كردهام ولی قطعا بعد از جشنواره دوباره عكاسی خواهم كرد.
بعد از بازیگری، نگاه و سوژههایتان در عكاسی تغییر كرده است؟
قطعا سینما در عكاسی من تاثیر خواهد داشت ولی اینكه چه تاثیری را الان دقیقا نمیدانم و با دیدن دقیق عكسهایم در ادامه باید متوجه شوم كه جنس عكاسیام چه تغییری كردهاست. در مجموع امیدوارم تاثیر مثبتی داشته باشد.
علی رستگار - سینما / روزنامه جام جم