در همه‌گیری کرونا مراقب فقر حرکتی باشید

این وضعیت، فقر حرکتی جامعه را در پی خواهد داشت که می‌تواند عوارض اسکلتی ــ عضلانی، قلبی ــ ریوی، متابولیکی و روحی ــ‌ روانی جبران ناپذیری را بر جا بگذارد.

در سنین میانسالی و سالمندی به‌خصوص برای خانم‌ها که تغییرات هورمونی در این سن برایشان بروز می‌یابد، پوکی استخوان و نگرانی از شکستگی‌های لگن، ستون فقرات و مچ دست از مهم‌ترین عوارض اسکلتی ــ عضلانی و متابولیکی به‌شمار می‌رود.

کاهش متابولیسم و افزایش وزن به‌دنبال کم‌حرکتی در این دوران که شاید تنها تفریح و انگیزه خانواده‌ها غذاخوردن است، یکی دیگر از تهدیدهای سلامت آنها محسوب می‌شود و شیوع چاقی به‌عنوان یک معضل قابل تأمل افزایش می‌یابد.

دیابت و بیماری‌های غده تیروئید هم که ارتباط مستقیمی با فعالیت‌های بدنی دارند و پیاده‌روی روزانه و انجام تمرین‌های سبک، ملایم و مداوم از روش‌های مهم کنترل قند خون و تنظیم عملکرد غده تیروئید به‌شمار می‌رود.

کم‌شدن فعالیت‌ های بدنی، ضعف عضلات و پایین‌آمدن آمادگی جسمانی را در پی خواهد داشت. با ضعیف‌شدن ماهیچه‌ها به‌عنوان ثبات‌دهنده‌های مفاصل، آسیب‌پذیری آنها نسبت به صدمات و اختلالات بیشتر شده و شاهدیم با وجود این‌که بیماران فعالیت‌ های ورزشی کمتری دارند اما دردها و التهابات مفصلی در آنها شیوع بیشتری یافته و تماس‌هایشان با ما بیشتر می‌شود. نشستن‌های طولانی‌مدت با اعمال فشار بر فقرات کمری و دیسک‌های بین‌مهره‌ای زمینه را برای بیرون‌زدگی دیسک و درگیری ریشه عصبی بیشتر می‌کند و می‌تواند در نهایت به جراحی در این افراد منجر شود.

تحرک و فعالیت برای قلب و ریه حیات‌بخش است. همواره یکی از توصیه‌های مهم پزشکان و فیزیوتراپیست‌های قلب و ریه انجام فعالیت‌های ورزشی برای بالابردن تعداد ضربان قلب و تنفس بوده است.

با حذف این فعالیت‌ها عملا عضله قلب هم ضعیف‌تر شده و تهویه هوایی ریه‌ها هم کاهش می‌یابد و خطر ابتلا و عود بیماری‌های قلبی ــ عروقی و ریوی در افراد بیشتر خواهد شد.

انجام فعالیت‌های ورزشی و تحرک خصوصا به‌صورت جمعی و گروهی، با تحریک ترشح هورمون سروتونین در خون، سطح آمادگی روحی ــ روانی افراد را بالا نگه می‌دارد و بهبود خلق، ایجاد انگیزه و طراوت و شادابی را برایشان به‌ارمغان می‌آورد.

طبیعی است حذف چنین برنامه‌هایی از زندگی در دوران شیوع کووید 19 می‌تواند افت سطح امادگی روحی ــ روانی جامعه را در پی داشته باشد و افسردگی، اختلالات خلقی و بسیاری دیگر از بیماری‌های این حیطه نتیجه گریزناپذیر کاهش فعالیت‌های فیزیکی در این دوران است.

نداشتن فعالیت‌های بدنی کافی همچنین می‌تواند مانع رشد طبیعی استخوان‌ها و ماهیچه‌ها در کودکان و نوجوانان شود و ناهنجاری‌ها و بدشکلی‌های ستون فقرات و مفاصل زانو و مچ و کف پا را به همراه داشته باشد.

باید توجه داشته باشیم امکاناتی ساده در منزل مانند یک دیوار برای انجام تمرین‌هایی مثل شنا رفتن روی دیوار یا طناب‌زدن یا بالا و پایین‌رفتن از یک پله، نمونه ورزش‌های مفیدی است که تا حدی می‌تواند جایگزین فعالیت‌های ورزشی در شرایط عادی باشد.

هرچند پیاده‌ روی و دویدن در فضای باز و به‌خصوص مکان‌هایی که تردد و تجمع مردم کم است از بهترین راه‌های جبران کم‌تحرکی در دوران شیوع کروناست.

بسیاری از بیماران مبتلا به کووید 19 که زمان طولانی را در بیمارستان بستری بوده‌اند به‌علت بی‌حرکتی طولانی‌مدت پس از نقاهت، توان راه‌رفتن و انجام فعالیت‌های شخصی را ندارند که حضور یک فیزیوتراپیست در این دوره مانند زمان بستری در کنار وی و آموزش راه رفتن همراه با انجام حرکات درمانی عملکردی می‌تواند به‌تدریج بیمار را به توانایی‌های گذشته برگرداند.

پرهام پارسانژاد - فیزیوتراپیست / روزنامه جام جم