دزدان سلامت مردم

کار به جایی رسیده‌است که کشورهای اروپایی حتی ارسال واکسن کووید ۱۹ به کشورهای دوست خود در دیگر نقاط جهان را نیز بر نمی‌تابند.

دولت ایتالیا روز پنجشنبه ۴ مارس (۱۴اسفند) به دستور نخست‌وزیر خود، ماریو دراگی جلوی صادرات یک محموله واکسن کووید ۱۹ را که قرار بود به استرالیا فرستاده شود، گرفت. این نخستین‌بار است که یک کشور عضو اتحادیه‌اروپا از سازوکار جدید کنترل صادرات این اتحادیه استفاده می‌کند.

براساس گزارش یورونیوز، دولت ماریو دراگی، نخست‌وزیر تازه منصوب ایتالیا از بروکسل خواسته‌بود که جلوی صادرات واکسن کرونا به خارج از اتحادیه گرفته شود. یک منبع در اتحادیه‌اروپا گفته‌است اکنون کمیسیون اروپا این درخواست را تأیید کرده‌است.

انسا، خبرگزاری ایتالیا گزارش داد که محموله متوقف شده که قرار بود به استرالیا برود، شامل بیش از ۲۵۰ هزار دوز واکسن بوده‌است.

محدودیت صادرات واکسن کرونا از اروپا

مقامات بروکسل سازوکار کنترل صادرات واکسن کرونا را در ماه ژانویه در میانه اختلافات با شرکت دارویی اروپایی آسترازنکا ایجاد کردند.

این شرکت که سازنده واکسن کروناست، گفته‌ بود میزان کمتری از دوزهای برنامه‌ریزی‌شده را به دست اتحادیه‌ اروپا می‌رساند.

هدف مقامات اتحادیه از ایجاد محدودیت صادرات این بود که واکسن‌های ساخته شده در اروپا، در صورت وجود نیاز کشورهای عضو، از این اتحادیه خارج نشوند.

بروکسل پیش از دریافت درخواست ایتالیا گفته‌بود تمامی سفارش‌های صادراتی واکسن را تأیید کرده‌است. بسیاری از کشورهای جهان مانند کانادا، ژاپن و استرالیا برای تهیه واکسن برای شهروندان خود به شرکت‌های اروپایی وابسته هستند.

دراگی از زمانی که روی کار آمده، نگرانی خود از کندی روند توزیع واکسن را ابراز کرده‌است. او در نشست هفته گذشته رهبران اروپا از همکاران خود و کمیسیون اروپا خواست سریع‌تر کار کنند. او همچنین ترجیح خود را برای نگه داشتن واکسن‌های اروپایی در اتحادیه‌اروپا ابراز کرد.

اختلافات اتحادیه‌ اروپا با استرالیا و انگلیس

درست دو هفته پیش، سرویس اقدام خارجی اتحادیه‌اروپا با انتشار بیانیه‌ای از ورود نخستین دوزهای کووید ساخته شده در اتحادیه‌اروپا به استرالیا استقبال کرد. در آن بیانیه آمده‌بود: «بیش از ۱۴۲هزار دوز واکسن کووید-۱۹ فایزر -بیونتک از اتحادیه‌اروپا به فرودگاه سیدنی رسیده‌است و این نقطه عطفی مهم در برنامه مبارزه استرالیا با بیماری همه‌گیر کروناست.»

یکشنبه گذشته نیز محموله دیگری شامل ۳۰۰هزار دوز واکسن آسترازنکا تولید شده در اروپا به خاک استرالیا رسید.استرالیا در مجموع ۸/۵۳میلیون دوز واکسن آکسفورد / آسترازنکا را تهیه کرده و قرار است ۵۰میلیون دوز نیز در داخل کشور تولید کند.

شرکت آسترازنکا پیش از این مشکوک به فروش واکسن‌های اتحادیه‌اروپا به سایر کشورها به ویژه بریتانیا بوده‌است.

این سوءظن‌ها منجر به بروز اختلافاتی میان کشورها با کمیسیون اروپا شده و در نهایت به ایجاد طرح کنترل صادرات واکسن به دست اروپا انجامید.

اقدام خارج از عرف ایتالیا احتمالا به اختلافات دیپلماتیک دامن خواهد زد و ممکن است در میانه رقابت شدید موجود بر سر واکسیناسیون، تنش و کینه‌توزی میان کشورها را تشدید کند.

این رقابت تاکنون نیز باعث شده برخی از کشورها در واکسیناسیون کرونا از بقیه جلو بیفتند و برخی دیگر عقب بمانند.

هشدارهایی که محقق شد

سازمان جهانی بهداشت ماه‌هاست با شعار «تا وقتی که همه ایمن نباشند هیچ کس ایمن نیست»، در مورد تهدید ملی‌گرایی در زمینه واکسن کرونا هشدار می‌دهد.

با این حال، کمبود جهانی واکسن و فشار بیماری باعث شده کشورها هرکدام اقدامات استثنایی را اتخاذ کنند تا بتوانند ابتدا به شهروندان خودشان واکسن بزنند.در هر حال، اکنون چنین هشداری تحقق یافته‌است.

اتحادیه‌اروپا، انگلیس، آمریکا، استرالیا و دیگر کشورها، در حال رقابت بر سر خرید واکسن‌های کووید ۱۹ و در اختیار گرفتن حق انحصار توزیع آن در جهان هستند.

نکته دیگر، به بی‌تعهدی شرکت‌های تولیدکننده واکسن در جهان باز می‌گردد. شرکت آسترازنکا اعلام کرده که در سه ماهه نخست سال۲۰۲۱ حتی قادر به تحویل‌دادن نیمی از واکسن‌هایی که وعده داده هم نیست و این وضع در سه‌ماهه دوم سال نیز به همین شکل خواهدبود. در هر حال، مقامات ایتالیایی می‌گویند استرالیا به شدت درگیر پاندمی کرونا نیست در حالی که در اروپا وضعیت به مراتب وخیم‌تر است و کمبود شدید واکسن نیز وجود دارد.گرت هانت، وزیر بهداشت استرالیا با اعتراض به تصمیم دولت ایتالیا از کمیسیون اتحادیه‌اروپا خواستار بررسی این اقدام شده‌است. او در عین حال تاکید کرده توقف صادرات واکسن تاثیری بر برنامه واکسیناسیون در استرالیا ندارد.

توزیع نامتوازن واکسن کرونا بحران‌ساز است

سالواتور پالیتی، متخصص ایتالیایی در خصوص اختلافات به وجود آمده میان اتحادیه‌اروپا و برخی کشورها در خصوص توزیع واکسن کرونا به جام‌جم می‌گوید: از ابتدا مشخص بود با کشف و تولید واکسن کرونا، برخی کشورهای تلاش می‌کنند انحصار خرید و توزیع آن را در دست گرفته و در ابتدا واکسن کرونا را به شهروندان خود تزریق کنند. خرید و توزیع واکسن کرونا با استناد به نگاه ملی‌گرایانه، آفت و خطری بود که از ماه‌ها قبل وجود داشت.نباید نسبت به واکسن کرونا و سلامت عمومی ساکنان کره زمین، نگاهی ملی‌گرایانه داشت.

این متخصص ایتالیایی افزود: در این خصوص، باید هرجه سریع‌تر، سازوکاری طراحی شود تا مردم دنیا بتوانند واکسن کووید ۱۹ را تزریق کرده و از ابتلا به آن ایمن بمانند. در هر حال نمی‌توان در مقابله با یک پاندمی، نگاهی محدود و انحصاری را در پیش گرفت. این موضوع یک اصل در مواجهه با بیماری‌های فراگیر محسوب می‌شود.

سعید صابری - بین الملل / روزنامه جام جم