تیمی که برای مخاطبان شبکهسه غریبه نیستند و پیش از این با برنامه صبحگاهی همین شبکه همراه بودند. منظورم برنامه «حالا خورشید» است. آنها سعی دارند با آیتمهای متفاوت و جالبشان هرروز ۵۰دقیقه نگاه مخاطبان خود را به برنامهشان جلب کنند و بهدوراز دغدغهها و مشکلات روزمره، دقایقی آنها را سرگرم کنند. البته به گفته تهیهکننده و مجریها گاهی هم مرتبط با اخبار و اتفاقات مهم روز موضوعات برنامه همتغییر میکند. جالبتر اینکه چالشهایی را هم در برنامه طراحی کردهاند که جنبه کمدی و طنز دارد و با این روش هم میتوانند ارتباط مستقیمی با بینندههایشان داشتهباشند. بهنوعی که بینندهها خودشان بخشی از برنامه میشوند. بنابراین اگر تا امروز موفق به تماشای این برنامه نشدهاید، میتوانید هر روز حدود ساعت ۱۸ شبکهسه را انتخاب کنید و به تماشای این برنامه بنشینید. البته برای اینکه با پخش فوتبال تداخل پیدا نکند، گاهی زمان برنامه تغییر میکند. ما هم برای تهیه گزارش به پشتصحنه این برنامه رفتهایم و گزارشی از آن تهیهکرده و با مجریها یعنی حمید ترابیان و پرویز نشاط و تهیهکننده برنامه آرامه اعتمادی گفتوگو کردهایم که شاید خواندن آن برایتان خالی از لطف نباشد. پس همراه ما و عطسهایهای شبکهسه باشید:
همسایگان حالاخورشیدبرنامه حالاخورشید را که به یاد دارید. همان برنامه صبحگاهی که با اجرای رضا رشیدپور و حمید ترابیان و پرویز نشاط چند سالی روی آنتن شبکهسه بود و مخاطبان بسیاری را هم با خود همراه کردهبود. در همسایگی استودیوی این برنامه و درست در انتهای محوطه مجتمع ملاصدرای صداوسیما که فقط صدای پرندهها شنیده میشود و از هرگونه صدای اضافی و نابهنجار خبری نیست، استودیویی وجود دارد که تیم سازنده عطسه مدتی است در آنجا مستقرشدهاند و دکور زدهاند و هرروز حدود یک ساعت پیش از برنامه در استودیو حضور پیدا میکنند. سولهای با سقفی بلند که پر از نور است و به یک استودیوی خوش آب و رنگ تبدیلشدهاست. عطسه معمولا حدود ساعت۱۸ پخش میشود اما به دلیل پخش فوتبال، زمان برنامه تغییر کرده و چند روزی است ساعت۱۶ روی آنتن میرود. با هماهنگی مهرنوش جعفری،مسؤول هماهنگی برای گزارش از برنامه، ۲۰دقیقهای به پخش مانده که وارد استودیو میشویم، استودیویی که در یک سوله قرار دارد. تهیهکننده و سایر عوامل خیلی زودتر از ما سربرنامه آمدهاند و در حال هماهنگی برای پخش هستند. مجریها گریم شده در حال مرور جدولپخش و متنهایشان هستند. مهمان برنامه هم که یکی از پزشکان متخصص در زمینه گوش و حلق و بینی است در گوشهای از استودیو در انتظار پخش برنامه است.
بخاری بزرگی در استودیو قرار دارد که خاموش است اما با ابعادی که دارد، قطعا در مواقع لزوم بهخوبی میتواند فضا را گرم کند. کنار استودیو دو میز است که یکی مربوط به نور استودیو و دیگری مربوط به نمایشگر دیواری است که در گوشهای از دکور قرارگرفته و پشت آنها نیز دو جوان حضور دارند که خود را برای برنامه آماده میکنند. یک نفر همپشت کیبورد نشسته که موسیقی متن برنامه بهعهده اوست. دکور برنامه هم شامل یک میز مخصوص مجریهاست که لوگوی عطسه را به رنگ قرمز روی خود دارد که اتفاقا با کفپوش استودیو که به رنگ قرمز است، همخوانی دارد.
مجریها در دو طرف میز و بافاصله پشت آن ایستادهاند و ماسکهایشان را برداشتهاند اما در پشتصحنه همه عوامل با ماسک و فاصله از یکدیگر ایستادهاند. دو لیوان بزرگ پر از آب هم با عکسهایی از مجریها روی میز قرار دارد. یکی از بچههای صحنه هم دو گلدان را که بهتازگی آبیاری کرده روی میز میگذارد. یک ساعت بزرگ هم کنار میز است که عقربههایش ساعت۱۶ را نشان میدهد. برنامه با ۴دوربین و یک کرین روی آنتن میرود و به همین منظور فیلمبردارها پشت دوربینها قرارگرفته و گوشیهایشان را کنار میگذارند. مدیر صحنه نیز گوشیاش را میگذارد و مدام زمان باقیمانده را اعلام میکند. ناگفته نماند تصویربردارها بافاصله از هم ایستادهاند. اصولا بهجز مهمان برنامه همه عوامل ایستادهاند و فضا بهقدری وسیع نیست که بتوان از صندلی استفاده کرد. در کنار میز مجریها، دکوری پله مانند قرار دارد که در انتهای آنهم لوگوی برنامه بهوضوح دیده میشود. دو مونیتور هم روبهروی مجریهاست که میتوانند در صورت لزوم برنامه را از طریق آن تماشا کنند. به گفته یکی از عوامل، گاهی اوقات دو مبل کنار این سکو گذاشته میشود تا مهمان که توانایی ایستادن ندارد روی مبل بنشیند.
روی زمین هم یک تراولینگ است که متعلق به یکی از دوربینهاست که بتواند بهراحتی حرکت کند. تیتراژ برنامه با صدای فرزاد فرخ شنیده میشود و مدیر صحنه اعلام میکند چند ثانیه به آنتن مانده. پرویز نشاط در حال شیطنت و همخوانی با خواننده تیتراژ است و ژست خوانندهها را گرفته و این قطعه را میخواند. عوامل همپشت صحنه ایستادهاند که البته بهخاطر کرونا سعی شده از تعداد عوامل پشتصحنه کاسته شود. با شمارش ثانیههای باقیمانده توسط مدیرصحنه، مجریها در جای خود ایستاده و برای آخرین بار سرووضع خود را مرتب میکنند و برنامه آغاز میشود.
چالشهایی با چاشنی طنز
پس از آیتم ابتدایی مجریها، تصاویری از بازار تهران پخش میشود. در این فاصله کوتاه چندثانیهای مهمان مقابل قاب دوربینها قرار میگیرد و یکی از مجریها از کادر خارج میشود و با تلفن همراهش فضای مجازی برنامه را بررسی میکند. مهمان برنامه که در کنار کار پزشکی جزو خیرین هم هست، درباره خاطراتش از کاشت حلزون برای ناشنوایان میگوید و همه در پشتصحنه ایستاده و بقیه به حرفهای او با دقت گوش میکنند.
سکوت عجیبی در پشتصحنه حکمفرماست. مهراد اصلانزاده، عکاس برنامه هم بیصدا کارش را انجام میدهد و سعی میکند با گامهای آهسته و بیسروصدا از زوایای مختلف برنامه عکاسی کند. هنگام گپ و گفت مجری و مهمان، مدیرصحنه به ساعتش نگاه کرده و به دلیل اینکه مجری پشتش به عوامل است و نمیتواند با مدیرصحنه ارتباط بگیرد، یکی از فیلمبردارها با اشاره به مجری میگوید زمان این بخش رو به اتمام است. بنابراین مجری سعی دارد صحبتهای مهمان را جمعبندی کند.
یکی از نکات جالب در برنامههای زنده همین زبان اشاره است که مجریها با عوامل پشت دوربین دارند که میتوان گفت به تخصص نیاز دارد، چون از حرکات و اشاره برای ارتباط با یکدیگر استفاده میکنند. دابسمش «بیستهزارآرزو» محسن چاوشی مقدمهای برای آیتم بعدی برنامه است. در اینبین عکاس روزنامه هم فرصت عکاسی از تهیهکننده و مجریها را در دکور برنامه پیدا میکند. عکاس پروژه هم یادی از دابسمش این قطعه در سریال «دیوار به دیوار» میکند. پرویز نشاط پس از عکاسی برای آیتم بعد که مربوط به چالش مخاطبان است، کنار وال آل ای دی میایستند و پیامهای مخاطبان هم درباره موضوع برنامه به نمایش درمیآید. با اشاره مدیر صحنه، آنتن به استودیو برمیگردد و برنامه ادامه پیداکرده و نشاط از روی پیامهایی که در وال آل ای دی نقش بسته خوانده و کمی هم چاشنی طنز را به اجرایش اضافه میکند.
بعد از آن هم نوبت به چالش برنامه میرسد که مخاطبان عکسهایی را برای برنامه فرستادهاند و مجریها هم شوخیهایی را با عکسها انجام میدهند. فضای برنامه در طول این دقایق، مفرح است. سپس گزارش کوتاهی که نشاط از بازار تهران گرفته، پخش میشود و برنامه بهاینترتیب به پایان میرسد اما به گفته تهیهکننده،عوامل اصلی راهی دفتر کار میشوند تا درباره برنامه روز بعد باهم گپ و گفت مفصلی داشتهباشند.
میخواهیم متفاوت باشیم
پرویز نشاط را خیلیها با «حالاخورشید» میشناسند. مجریای که در عطسه هم به اتفاق حمید ترابیان زوج هنری خوبی را تشکیل دادهاند. وی از تجربه اجرای این برنامه به جامجم میگوید:
با توجه به زمان کوتاهی که این برنامه دارد و با دو مجری روی آنتن میرود، از ویژگیهای اجرای این برنامه بگویید.
ما گروه جوانی هستیم که بعد از کار کردن با رضا رشیدپور یکسری فضاها را داریم آزمون و خطا میکنیم. اینکه چقدر نتیجه درست یا غلط میگیریم، به قضاوت مخاطب برمیگردد. ولی همه سعی و تلاشمان این است که این ویژگی حتما در برنامه باشد و آن هم متفاوتبودن است.
متفاوتبودن از چه نظر؟
از هر قالب و نوع اجرایی.
یعنی مخاطب وجهه جدیدی از پرویز نشاط را در این برنامه میبیند؟
منظورم تفاوت در شخصیت نبود. بلکه تفاوت در تیم بود. یعنی در نوع نگاهمان و نحوه تصمیمگیری و عملکردمان و چیدمان جدول پخش خواستیم که متفاوت باشیم. دوستانی هم در روابطعمومی داریم که به دنبال این هستند که کدام بخش بیشتر مورد توجه قرار گرفته و برای مخاطب جذابتر بوده. چون نسبت به بازخوردهایی که میگیریم ساختار برنامه را تعیین میکنیم.
از آنجا که مجری ویترین برنامه است، مردم شما را که میبینند چه نقد و نظرهایی درباره برنامه دارند و با شما در میان میگذارند؟
به جرات میتوانم بگویم از یک سالی به بعد باید مخاطب را به دو دسته تقسیم کنیم. چون مخاطبان تلویزیون تا یکی دو سال پیش یک توقعی از برنامهها داشتند و مخاطب امروز به خاطر شرایطی که در آن هستیم، توقع دارد به مشکلات شخصی مردم بپردازیم. منظورم مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است. مردم از رسانه خیلی توقع دارند. اما بهخاطر اینکه افراد کاربلدتری از ما هستند که میتوانند در این حوزه فعالیت کنند، ما رویکردمان را عوض کردیم و به سمتی رفتیم که کاربلدتریم. وگرنه مخاطب امروز نهفقط از ما که از هر کسی که در قاب تلویزیون میبیند، میخواهد که مشکلات او را فریاد بزند.
فکر میکنید توقع مخاطب از برنامه شما چیست؟
خوشبختانه تا به امروز توانستهایم توقع مخاطب را با آن چیزی که در این برنامه مد نظرمان بود همسو کنیم و آن هم این است که ما ۵۰دقیقه یک چای عصرگاهی در خدمت شما هستیم و با شما گپ میزنیم. درست مثل قرار شما با دوستان و عزیزانتان در یک کافه به صرف نوشیدن یک قهوه و یا چای. چون تعامل بسیار خوب و نزدیکی با مخاطبان داریم.
اجرا با ادبیات عطسه
حمید ترابیان، یکی از مجریهای اصلی برنامه است که پیشازاین اجرای برنامه حالاخورشید را بهعهده داشته. وی درباره ویژگیهای این برنامه و نوع اجرایش به جامجم نکاتی را بیان کرد:
با توجه به ریتم تندی که این برنامه دارد، از ویژگیهای اجرای عطسه بگویید و اینکه آشنایی با تیم سازنده چقدر توانسته روی کار شما تأثیر مثبت بگذارد؟
همانطور که گفتید، آشنایی و صمیمیتی که در بین بچههای این تیم وجود دارد به کمک مجری میآید. نکته دیگر اینکه بهخاطر آشنایی طولانیمدتی که با پرویز نشاط بهعنوان همکار دارم باعث میشود اتفاقات پشت دوربین و مقابل دوربین، یکسان باشد. یعنی میکوشیم خودمان باشیم بهدور از اداها و کلیشههای مرسوم.
از ویژگیهای اجرای این برنامه نگفتید.
ویژگی برنامههای عصرگاهی این است که معمولا مخاطبان آن خسته از یک روز پرکار و پرمشغله به خانه میآیند و وقتی تلویزیون را روشن میکنند، انتظار دیدن غم و غصه و حرفهای چالشی و خستهکننده را ندارند. به همین دلیل در عطسه میخواهیم اوقات مفرحی را برای مردم ایجاد کنیم.
حتی در مناسبتهای مختلف هم سعی میکنید با همین روند برنامه را اجرا کنید؟
بله. حتی در مناسبتهای مختلف سعی میکنیم از ادبیات عطسه استفاده کنیم. یعنی تلاشمان بوده که به زبان مشترکی در برنامه برسیم و از آن ادبیات هم خارج نشویم. حتی در مناسبتهای ملی.
با وجود اینکه این روزها ماسک روی صورت باعث شده مردم مجریها و بازیگران را کمتر بشناسند، بااینحال بازخورد برنامه را تا به امروز بین مخاطبان چطور دیدید؟
نمیگویم بازخورد کاملا مثبتی گرفتیم اما گاهی بهقدری برای ما دور از انتظار بوده که حتی روزهایی که فکر میکنیم برنامه آنطور که تصور میکردیم خوب نبوده یا محتوایی که مدنظر ما بوده جا نیفتادهباشد اما جالب است که بازخورد مخاطب جلوتر از ماست. یعنی وقتی نظر مردم را در فضای مجازی میبینیم، متوجه میشویم این برنامه توانسته جای خودش را بین مخاطبان باز کند.
شما و آقای نشاط پیش از این در کنار مجری اصلی حالاخورشید، یعنی رضا رشیدپور حضور داشتید. حال که بهطور مستقل اجرای برنامه را بهعهده گرفتهاید، از مسؤولیت سختی که در اختیار شما قرار دادهشده بگویید.
ما هنوز هم از راهنماییها و مشورتهای آقای رشیدپور در کار استفاده میکنیم و باهم گپ میزنیم و بد نیست بدانید برنامه و اجرای ما را بسیار بیرحمانه نقد میکند و اصلا اهل تعریف و تمجید نیست. البته همین نکتهسنجی آقای رشیدپور خیلی میتواند به ما کمک کند. ضمن اینکه برای آیتمها و چالشهای برنامه خیلی با گروه همفکری میکنیم و از این نظر کار سختی را پیش رو داریم.
منظورتان این است که شما بهعنوان مجری هم سعی میکنید در کنار وظیفهای که بهعهده دارید، ایده بدهید و به تعبیری عطسه، حاصل همکاری یک تیم است؟
بله همه با هم جزو اتاق فکر برنامه هستیم. یعنی همه دست به دست همدیگر میدهیم که بتوانیم محتوای خوب و درستی را به مخاطب ارائه بدهیم. یعنی کار ما اینطور نیست که روزی یک ساعت بیاییم و برنامه را اجرا کنیم و برویم. سعی میکنیم تمام وقتمان را در اختیار برنامه قرار بدهیم. امیدوارم خروجیاش هم برای مردم خوب و پرمحتوا باشد.
از آنجا که مجریها صاحب تریبون هستند، احتمالا مردم شما را که میبینند از مشکلاتشان میگویند. بنابراین شما بهعنوان مجری چقدر سعی میکنید هم نظر آنها را جلب کنید و هم از چارچوب برنامه خارج نشوید؟
برنامههای مختلفی در تلویزیون و بهخصوص شبکهسه هست که مستقیم و کارشناسانه به مسائل اقتصادی میپردازد. گرچه ما در عطسه به خیلی از اتفاقاتی که در اطراف ما رخ میدهد، بهقدر بضاعت برنامه ورود پیدا میکنیم. اما در اصل ما یک برنامه چالشی، اقتصادی و سیاسی که نیستیم. عطسه یک جنگ مفرح عصرگاهی است که البته اگر شرایطش باشد و موضوع مهمی هم اتفاق افتادهباشد حتما به آن میپردازیم. چون یکی از اهداف برنامه این است که موضوعات روز را در چارچوب برنامه دنبال میکنیم. چون برنامه زنده است و از ما این انتظار میرود که آن اتفاق مهم را پوشش دهیم.
تا چه حد فکر میکنید این برنامه ظرفیت ادامهدار شدن را داشتهباشد؟
هر برنامهای نیاز به نوآوری و خلاقیت دارد. قطعا اگر ما بخواهیم همین ریتم را دنبال کنیم، کسلکننده خواهدبود. اما اگر با ایدههای نو باشد میتواند ادامهدار باشد. با توجه به بازخوردهای اولیه و ساعت پخش، این برنامه میتواند جای خوبی باز کند. اگر مدیران و مردم هم دوست داشتهباشند ما روی آنتن بمانیم، تلاش میکنیم تا اوقات خوبی برای مردم فراهم کنیم. فکر میکنم عطسه خاصیت برنامه برند شدن در تلویزیون را دارد.
فارغ از این برنامه فکر میکنید مردم چه توقعی از مجری یک برنامه زنده تلویزیونی دارند؟
به نظر من میخواهند که مجری خودش باشد و صداقت داشتهباشد که ما سعی میکنیم این اتفاق را در برنامه رقم بزنیم.
به کوتاهی عطسه و به بلندای عافیت
آرامه اعتمادی، تهیهکننده برنامه عطسه که پیش از این سابقه مطبوعاتی هم داشته در گفتوگو با جامجم در خصوص شکلگیری برنامه میگوید: رویکرد ما از ابتدا رویکرد امیدزا و جوانگرایانه بود. دلمان میخواست به همه چیز فانتزی نگاه کنیم. یعنی از ابتدا که این موضوع مطرح شد که این برنامه تولید شود، رویکردمان همان چیزی بود که بیان کردم. البته میخواستیم خیلی بیشتر راجع به سواد رسانه صحبت کنیم. یعنی قصدمان بر این بود که بیشتر کارشناسان رسانه را به برنامه دعوت کنیم و به این موضوع بپردازیم. تا به امروز هم مجریان پیشکسوت بسیاری را به برنامه دعوت کردهایم که حرفی برای گفتن داشتند.
وی در همین ارتباط ادامه میدهد: خوشبختانه همه استادانی هم که به برنامه دعوت شدند، به ما اعتماد کردند و دعوت ما را پذیرفتند و به برنامه آمدند. مثل آقای جلال مقامی یا آقای مرتضی حیدری. قصدمان این بود از تجربیات پیشکسوتان این عرصه برای مخاطبان بگوییم. فکر میکنم تا اینجا هم توانستهایم موفق باشیم. البته یکی دو هفته این امکان میسر نشد در خدمت پیشکسوتان اجرا و گویندگی باشیم. اما حدود ۷۰درصد آنچه در ابتدای شکلگیری این برنامه مدنظرمان بود، تحقق یافت.
اعتمادی درباره حضور مهمانان دیگری از جمله خوانندگان و پزشکان در برنامه هم توضیح میدهد: ما از ابتدا میخواستیم فقط یک روز را به کارشناسان رسانه اختصاص بدهیم، آن هم روزهای دوشنبه. اگر گاهی این اتفاق در برنامه نیفتاده به خاطر تغییرات جدول پخش برنامه است که گاهی برنامه نداریم یا زمان برنامه تغییر میکند. اما به هر حال در کنار این مهمانها به خاطر اعیادی که داریم حضور مهمانان دیگر هم در برنامه لازم است. مثل حضور خوانندگان که باعث شادبودن فضای برنامه میشود.
این تهیهکننده همچنین درباره سختیهای ساخت چنین برنامههایی هم عنوان میکند: زمان برنامه کوتاه است و ریتم آن تند. گرچه کار سختی است اما من این تجربه را دوست دارم و به نظرم خیلی خوب است. ما در برنامههایی پیش از «عطسه» هم سعی میکردیم این ریتم را حفظ کنیم. یعنی برنامه هم ریتم داشتهباشد و هم تمپو تا مخاطب از دیدنش خسته نشود. تلاش گروه همواره همین است و فکر میکنم مخاطب هم دوست داشتهباشد. البته دوست داریم زمان برنامه هم بیشتر شود و بازخوردی که از مخاطبان هم گرفتیم همین بوده. اما فعلا جدولپخش شبکه این اجازه را به ما نمیدهد.
وی درباره اینکه برنامه تا چه زمانی روی آنتن هست هم میگوید: تا آخر اسفند که قطعا روی آنتن هستیم. اما برای نوروز یا هر زمان دیگری هنوز چیزی قطعی نشده و تصمیمی هم گرفته نشدهاست.
اعتمادی درباره عنوان برنامه هم بیان میکند: عطسه اولین اسمی بود که ما مطرح کردیم. البته عناوین دیگری هم مطرح شد اما از آنجا که من خیلی دوست داشتم این عنوان برنامهمان باشد، عطسه تایید شد. به این معنی که به کوتاهی عطسه در شبکهسه و به بلندی عافیت باشد.
او درباره انتخاب مجریهای برنامه هم میگوید: با آقایان ترابیان و نشاط که از قبل آشنایی داشتم و با آنها کار کردهبودم. همین شناخت نوع اجرا و دوستی و رفاقت بین آنها با گروه یکی از دلایلی بود که باعث شد این دوستان را دعوت به همکاری کنیم. درباره مژده خنجری هم که به گروه ما اضافه شد، باید بگویم دغدغه ما این بود مجریای انتخاب کنیم که بتواند مسائل زنان را به خوبی مطرح کند. به همین سبب از بین همه مجریهایی که من سنجیدم و از بین افرادی که تست دادند، به نظرم خانم خنجری گزینه مناسبتری بود. چون خیلی گزیده صحبت میکند و بسیار مجری باهوش و باسوادی است و خیلی سریع توانست با ما که از قبل یک تیم بودیم، آشنا شود و در یک تیم قرار بگیرد.
وی همچنین عنوان میکند: ما بهعنوان تهیهکننده و مجریو در اتاقفکر با یکدیگر مشورت و همفکری داریم و بعد از پایان برنامه به دفتر کارمان میرویم و برای برنامه و موضوعات فردا تصمیمگیری میکنیم.
اعتمادی در پایان هم درباره اولویتبندی سوژهها و موضوعات در برنامه میگوید: ما کلیت هفته را تعیین میکنیم و اینکه قرار است راجع به چه موضوعاتی صحبت کنیم. مهمانها را انتخاب میکنیم و به طور کلی همه چیز با مشورت گروهی اتفاق میافتد. عطسه حاصل تلاش همه بچههایی است که برای این برنامه زحمت میکشند. امیدوارم مردم همچنان این برنامه را دوست داشتهباشند.
منبع: زینب علیپور طهرانی - رسانه / روزنامه جام جم