مجاز و ممنوع ارتوپدی در کرونا

به گفته متخصصان ارتوپدی، این روزها بیمارانی به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند که هفته‌ها از شکستگی اندام آنها گذشته است اما به‌خاطر ترس از ابتلا به کووید ۱۹ عمل جراحی خود را به‌تعویق انداخته‌اند؛ درحالی که اگر بیمار مسنی که دچار شکستگی لگن شده در زمان مناسب به مراکز درمانی مراجعه کند امکان بهبودی در او بسیار بیشتر خواهد بود. پس به تعویق انداختن اعمال جراحی اورژانسی به‌ویژه در افرادی که مبتلا به کرونا نیستند نه‌تنها به‌هیچ وجه جایز نیست بلکه می‌تواند بیمار را با عوارض خطرناکی نیز روبه‌رو کند.
اهمیت این موضوع سبب شد با دکتر محمدجواد مرتضوی، عضو هیات‌مدیره انجمن جراحان ارتوپدی ایران و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت‌وگو کنیم.

انجام کدام دسته از جراحی‌ های ارتوپدی را می‌توان در دوران همه‌گیری کرونا به تعویق انداخت؟

تمام جراحی‌های غیراورژانسی و حتی نیمه‌اورژانسی را می‌توان در همه‌ گیری کرونا به‌تعویق انداخت. جراحی غیراورژانسی به جراحی‌هایی گفته می‌شود که برای یک وضعیت درمانی فوری یا تهدیدکننده زندگی نباشد. بسیاری از عمل‌های ارتوپدی در این دسته قرار می‌گیرند. در چنین شرایطی ممکن است وضعیت ارتوپدی فرد دردناک باشد یا محدودیت حرکتی داشته باشد ولی معمولا تهدیدکننده زندگی فرد نیست و جراحی را می‌توان به‌تعویق انداخت.

البته باید در نظر داشت بیشتر دستورالعمل‌های نوشته‌شده در ابتدای کرونا بر این اساس بود که بیماری دوران محدودی دارد اما بیماری محدود نشد و با توجه به طولانی‌شدن دوران همه‌گیری کرونا نباید جراحی‌های ضروری ارتوپدی مثل تعویض مفصل و بیماری‌های ارتوپدی که کیفیت زندگی فرد را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد به تعویق بیفتد مگر در صورت ابتلای شخص به کرونا یا شک به آلودگی وی به کووید ۱۹ که آن هم با انجام آزمایش‌های تشخیصی و بروز علائم بالینی مانند ضعف و بی‌حالی، تب، سرفه و خستگی قابل تشخیص است و در این صورت باید عمل جراحی فرد به تعویق بیفتد اما وقتی بیمار علائم کرونا را ندارد، منعی هم برای عمل جراحی نخواهد داشت. به‌علاوه خوشبختانه بیشتر بیمارستان‌های ما هم شیوه‌نامه‌های ویژه‌ای در بخش‌ها و اتاق‌عمل برای پیشگیری از ابتلا به کرونای بیماران دارند اما بسیاری از بیماران بعد از جراحی از سوی افرادی که به عیادت‌شان رفته‌اند به کرونا مبتلا شده‌اند. این افراد باید از پذیرفتن افراد برای عیادت پس از عمل جراحی خودداری کرده و شیوه‌نامه‌های بهداشتی را نیز بعد از عمل جراحی به‌دقت رعایت کنند.

در مورد شکستگی‌ها چطور؟ مثل شکستگی لگن و... آیا تاخیر در درمان مجاز است؟

یکی از علائم مهم کرونا ضعف و بی‌حالی است که افراد سالمند را مستعد زمین‌خوردگی و افزایش میزان شکستگی می‌کند. تعداد زیادی از سالمندان که به اورژانس با شکستگی لگن مراجعه می‌کنند به کرونا مبتلا هستند. پس بیماران مسن که به‌اورژانس برای شکستگی لگن مراجعه می‌کنند از نظر کرونا بررسی می‌شوند. اگر بیمار مبتلا به کرونا باشد نباید عمل جراحی انجام دهد تا زمانی که کاملا بهبود پیدا کند اما در غیر این صورت طی ۲۴ تا۴۸ساعت پس از شکستگی لگن و پس از بهینه‌سازی وضعیت بیماری‌های داخلی بیمار باید عمل جراحی شود تا زودتر به فعالیت معمول زندگی بازگردد.

دردهای اسکلتی و عضلانی را تا حد امکان بهتر است در دوران همه‌گیری کرونا با چه روش‌های کم‌خطری درمان کرد؟

اگر بیمار درد عضلانی و اسکلتی دارد که با درمان‌های غیرجراحی کیفیت زندگی‌اش به حدی خواهد رسید که قادر باشد فعالیت‌های روزمره‌اش را انجام دهد باید از درمان‌های غیرجراحی استفاده کند اما اگر بیماری اسکلتی عضلانی سبب شده درد و ناراحتی‌اش به‌حدی باشد که زندگی روزمره‌اش مختل شده باشد باید تحت جراحی قرار بگیرد؛ در غیر این صورت ممکن است دچار عوارضی شود که حتی با کرونا برابری کند.

آیا اعمال جراحی ارتوپدی در دوران کرونا برای سالمندان بالای ۶۵ سال توصیه می‌شود؟

بله ممنوعیتی برای این سنین وجود ندارد، به شرط آن که شیوه‌نامه‌‌های لازم برای شناسایی و غربالگری خود بیمار از نظر کرونا و نیز رعایت شیوه‌نامه‌‌های بهداشتی در دوران بستری بیمار در بیمارستان و نیز شیوه‌نامه‌‌های بعد از عمل جراحی از سوی بیمار و اطرافیانش دقیقا رعایت شود.

پونه شیرازی - سلامت / روزنامه جام جم