تاریخ ادبیات ایران در رادیو شنیدنی می‌شود

نکته قابل تامل این است که این برنامه قرار است در ۱۰۰۰ قسمت روانه آنتن رادیو فرهنگ شود. بنابراین شنوندگان می‌توانند با پیگیری آن اطلاعات بسیار جامعی از تاریخ ادبیات ایران پیدا کنند. این برنامه به تهیه‌کنندگی محمدحسینی باغسنگانی، اجرا و گویندگی بهروز رضوی و‌ نویسندگی و تنظیم رادیویی محمدباقر رضایی از شنبه تا چهارشنبه پخش می‌شود تا علاقه‌مندان را با فراز و نشیب‌های ادبیات فارسی از آغاز تا امروز آشنا کند. در واقع این برنامه رادیویی آرشیو جامع و کاملی برای بهره‌برداری دانشجویان است، زیرا به صورت علمی به تاریخ ادبیات فارسی می‌پردازد. به همین دلیل با عوامل برنامه به گفت‌و‌گو نشسته‌ایم.

گنجینه‌ای شنیدنی
علیرضا حبیبی، مدیر شبکه رادیویی فرهنگ با اعلام تولید برنامه «هزاره ادب پارسی» در این شبکه رادیویی می‌گوید: برای اولین‌بار در رسانه ملی به‌صورت برنامه‌ای مستقل و سلسله کارشناسی با محوریت تاریخ ادبیات ایران نویسندگان و شاعران معرفی می‌شوند.
وی ادامه می‌دهد: مهم‌ترین شاکله هویت فرهنگی ما ایرانیان زبان و ادبیات فارسی است که با پیشینه هزارساله، میراث معنوی همه اقوام ایرانی و نیاکان این سرزمین است و آثار ادبی منظوم و منثور فارسی از ارزشمندترین ذخایر فرهنگی در حوزه تمدن پر افتخار ایران است که رادیو فرهنگ در برنامه «هزاره ادب پارسی» تلاش کرده به این پیشینه غنی توجه ویژه داشته باشد.
مدیر رادیو فرهنگ تاکید می‌کند: ادبیاتی که رودکی در سمرقند، فردوسی در توس، مولانا در قونیه، حافظ و سعدی در شیراز، خاقانی در شروان، ناصرخسرو در یمگان، نظامی در گنجه، باباطاهر در همدان، خواجو در کرمان با آن سخن‌ورزی کرده‌اند و این الفاظ را پاس داشته‌اند یا به قول خواجه شیرازی این قندپارسی را همچون اقبال در لاهور، امیرخسرو و بیدل در دهلی و بنگال با شیرین‌زبانی گفته‌اند پس باید در جایگاهی حفظ شود و رسانه ملی می‌تواند با معرفی این بزرگان مردم را بیشتر با پیشینه ادبی زبان فارسی آشنا کند.
مدیر رادیو فرهنگ بیان می‌کند: کسی که ادبیات ایران را می‌شناسد به هویت ملی خود ارج می‌نهد و می‌داند آگاهی فرهنگی و اطلاع‌رسانی از مفاخر ادبی زمینه‌ساز تقویت فکر و اندیشه است. زندگی هیچ ملتی از ادبیات جدا نیست و ادبیات فارسی در ایران پس از اسلام عالی‌ترین رسانه فرهنگی است و رادیو فرهنگ نیز در برنامه هزاره ادب فارسی به این مهم توجه کرده و در سلسله برنامه‌ای رادیویی این گنجینه گرانقدر را ارج نهاده و شنیدنی می‌کند.
جبیبی در ادامه به تشریح ضرورت این برنامه می‌پردازد و عنوان می‌کند: این برنامه در هزار قسمت مستقل برای پاسداشت زبان و ادبیات فارسی و با توجه به ظرفیت گنجینه ارزشمند ادبیات فارسی و آشنایی با تاریخ مفاخر ادبی از دوره آغازین اسلامی که مستندات و کتاب‌ها و آثار نویسندگان موجود است به معرفی شاعران و نویسندگان می‌پردازد.
وی تصریح می‌کند: هزاره ادب پارسی با دعوت از کارشناسان و استادان این حوزه از سراسر کشور و با تکیه بر کتاب‌های مرجع حوزه تاریخ ادبیات به‌صورت شمارگانی اثری ماندگار را رقم می‌زند.

برنامه‌ای حساب‌شده و افتخارآفرین
بهروز رضوی، گوینده برنامه هزاره ادب فارسی می‌گوید: این برنامه رادیویی یکی از افتخارات همکاری من با رادیوست که حرکتی حساب‌شده در برخورد با مقولاتی مثل تاریخ ادبیات است. وقتی اجرای برنامه‌ای به من پیشنهاد می‌شود، علاقه‌مند هستم برنامه حرفی برای گفتن داشته باشد. دلم نمی‌خواهد صرفا برنامه‌ای، زمان را پر کند. به همین دلیل برنامه‌هایی با این ویژگی‌ها را می‌پذیرم. برنامه هزاره ادب فارسی همین خصوصیات را داشت، بنابراین تاکید کردم خوشحالم با این برنامه همکاری می‌کنم.
وی ادامه می‌دهد: این برنامه می‌تواند جای خالی پژوهش‌های جدی در تاریخ ادبیات فارسی را جبران کند و منبع خوبی برای دانشجویان و علاقه‌مندان ادبیات باشد. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنم مخاطبانی که علاقه‌مند به تاریخ ادبیات ایران هستند این برنامه را بشنوند و پیگیر قسمت‌های مختلف آن باشند. پیشکسوت رادیویی بیان می‌کند: امیدوارم شنوندگان با این برنامه ارتباط خوبی برقرارکنند و با شنیدن آن تاریخ ادبیات کشور را بیشتر بشناسند. حتی خودم با این‌که این برنامه را اجرا می‌کنم اما یاد می‌گیرم.

میراثی برای مخاطبان
مرتضی صداقت‌گو، مدیر گروه ادب و فرهنگ می‌گوید: برنامه هزاره ادب با توجه به این مساله که باید مستندی شنیداری برای تایخ ادبیات ایران داشته باشیم تا در هر برنامه به‌طور ویژه به مساله تاریخ ادبیات توجه شود، تولید می‌شود. این برنامه از پیش‌درآمدی بر تاریخ ادبیات ایران آغاز شده و و با بررسی ادبیات پهلوی و لهجه دری به نقش زبان عربی در ادبیات فارسی می‌رسد و قسمت یازدهم است که برنامه وارد تاریخ شاعران خواهد شد.
مدیر گروه ادب رادیو فرهنگ با اشاره به سیر بررسی تاریخ ادبیات در برنامه هزاره ادب توضیح می‌دهد: در این برنامه دو بحث پژوهش و کارشناسی توامان مورد توجه قرار گرفته و در جلسات هم‌اندیشی این برنامه علاوه‌بر مستندات مکتوب از نظر کارشناسان و صاحب‌نظران معاصر حوزه تاریخ ادبیات ایران بهره‌مند شدیم. امیدوارم این برنامه میراثی شنیداری برای آیندگان از تاریخ ادبیات ایران باشد و اثری ماندگار و شنیدنی شود.

«هزاره ادب پارسی»، مرجعی دانشگاهی
محمد حسینی‌باغسنگانی، تهیه‌کننده برنامه هزاره ادب پارسی می‌افزاید: این برنامه پژوهش‌محور برای نخستین‌بار در رسانه ملی به تاریخ ادبیات ایران نگاهی ویژه دارد و از دوم آبان  روی آنتن می‌رود. در این برنامه فراز و فرودهای تاریخ ادبیات فارسی از آغاز تا امروز مورد توجه قرار گرفته و تمام لحظات ادبیات براساس متون و مستندات به‌جامانده از استادان و صاحب‌نظران این حوزه مورد بررسی قرار گرفته است.
تهیه‌کننده برنامه هزاره ادب پارسی تصریح می‌کند: کتاب‌های هشت‌جلدی تاریخ ادبیات ذبیح‌ا... صفا، از صبا تا نیمای استاد یحیی آرین‌پور و از نیما تا روزگار ما استاد شمس لنگرودی به‌عنوان مستندات پایه‌ای و اساسی این برنامه است و همچنین از مجموعه‌های ادبی و تألیفات صاحب‌نظران دانشگاهی علاوه بر پژوهش‌های انجام‌گرفته در این برنامه بهره‌مند شده‌ایم.
حسینی باغسنگانی می‌گوید: جای یک نگاه اصولی به تاریخ ادبیات ایران در رسانه خالی بود و ما هیچ دسته‌بندی مشخصی از گذشته ادبی نداشتیم. برهمین اساس با نگاهی علمی و دانشگاهی و پژوهش‌های تاریخ ادبیات فارسی و شکل‌گیری علوم و ادبیات پهلوی تا شعر امروز هر قسمت از این برنامه با یک شماره مشخص می‌شود و سرفصل مستقل دارد و می‌تواند به‌عنوان مرجع در دانشگاه‌ها مورد استفاده قرار گیرد.

روایت‌هایی پیوسته
محمدباقر رضایی، نویسنده هزاره ادب پارسی درباره این برنامه توضیح می‌دهد: هزاره ادب پارسی، برنامه جدید و مبتکرانه‌ای است که علیرضا حبیبی، مدیر رادیو فرهنگ پس از ماه‌ها تلاش آن را طراحی و جزئیاتش را به ما ابلاغ کرد و من به‌عنوان نویسنده انتخاب‌شده برای این برنامه در حال نوشتن متن‌ها هستم. طرح هزاره ادب پارسی به‌ویژه ازنظر شکل در رادیو جدید، روشمند و راهبردی است.
نویسنده هزاره ادب پارسی تأکید می‌کند: تمهیداتی که ما برای این برنامه در نظر گرفته‌ایم به این صورت است که در هر قسمت از برنامه، روایت‌ها در عین پیوستگی مستقل خواهد بود و به جنبه‌ای خاص از تاریخ ادبیات ایران اختصاص خواهد داشت.
رضایی با اشاره به این‌که در هزاره ادب پارسی، روایت‌های نو و کمتر شنیده‌شده ادبیات ارائه خواهد شد، عنوان می‌کند: الزام‌هایی برای نقل این روایت‌ها در نظر گرفته‌ایم شامل گویش امروزی، دوری از مسائل حاشیه‌ای، پرهیز از لغات ثقیل و سنگین و به‌ویژه خارجی، دقت در ملاحظه‌های خاص رسانه‌ای، توجه دقیق به صحت وقایع و ماجراها و درنهایت اجتناب از نقل‌قول ایران شناسان غربی است.

برنامه‌ای برای همه فارسی‌زبانان
دکتر اخلاق آهن، استاد دانشگاه جواهر لعل‌نهرو از دهلی می‌گوید: ادبیات فارسی یکی از پایه‌های تمدنی است که جهان را تحت تأثیر قرارداد است و شناخت تاریخ ادبیات فارسی می‌تواند برای شنوندگان درس پیشرفت و موفقیت باشد. برنامه هزاره ادب فارسی با معرفی تاریخ پرافتخار این ادبیات و معرفی شخصیت‌های بزرگ، احیای فرهنگ و زبان‌فارسی همچون فردوسی شنوندگان به‌ویژه جوانان را با تاریخ ادبیات آشنا کرده و به حفظ این زبان تشویق می‌کند.
استاد دانشگاه جواهر لعل‌نهرو بیان می‌کند: امروز در هرکجا که فارسی تدریس می‌شود مردم شاهنامه می‌خوانند و زبان فارسی را دوست دارند پس این برنامه نیز می‌تواند در دانشگاه‌های خارج از ایران نیز موردتوجه قرارگیرد و علاوه بر فردوسی، حافظ، خیام، سعدی، مولانا و نظامی مردم با شاعران دیگر و سیر تاریخی ادبیات فارسی آشنا شوند.