مناطق آزاد بستر وسیعی برای قاچاق پوشاک شده است / آقازاده‌ها پشت برخی از برندهای قاچاق پوشاک قرار دارند

به گزارش جام جم آنلاین ، نبود روند نظارتی کامل بر بازار پوشاک ایران مشکلات متعددی را رقم‌زده است که این مشکلات همانند زنجیره‌ای به یکدیگر متصل هستند و بر روی یکدیگر تأثیر می‌گذارند. در شرایطی که قاچاق در برخی از مناطق آزاد وارد فاز جدیدی شده است بهرام شهریاری به‌عنوان نایب‌رئیس هیات مدیره اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران می‌گوید که از مدت‌ها قبل می‌شد با برنامه‌هایی در مقابل این رویه ایستاد. آنچه در ادامه می‌آید ماحصل گفت‌وگو با اوست.

قاچاق پوشاک در ایران اکنون دوباره شدت گرفته؛ وضعیت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

بعد از اتفاقات مربوط به ارز و نوسانات شدید قیمت آن به نظر می‌رسید که دیگر قاچاق انواع کالا توجیهی نداشته باشد، اما حداقل در مورد پوشاک شواهد چیز دیگری نشان می‌دهد. شما سری به مجتمع‌های تجاری بزنید با انواع برندها و کالکشن های خارجی روبرو می‌شوید و این نشان می‌دهد آن دو و نیم میلیاردی که ستاد مبارزه با قاچاق کالا در رابطه با مبلغ کالای قاچاق واردشده عنوان کرد باید بیشتر باشد. خریدها به‌صورت ریالی حجم بیشتری را دربرمی گیرد و قطعاً میزان قاچاق بیشتر شده است.

نقش مناطق آزاد در قاچاق پوشاک چیست؟

در مناطق آزاد اتفاقاتی در رابطه با قاچاق پوشاک افتاده است. از فروردین امسال دولت تصویب کرد که کلیه واردات باید ثبت سفارش داشته باشند. از خردادماه نیز ثبت سفارش کالا برای 400 قلم ازجمله پوشاک ممنوع شد. این موضوع برای مناطق آزاد نیز صدق می‌کرد به‌این‌ترتیب که ثبت سفارش کالا برای آن 400 قلم در این مناطق هم ممنوع بود. اما مرداد امسال جلسه‌ای خصوصی با حضور دبیر کل مناطق آزاد و جهانگیری و چند مسئول دیگر برگزار شد که در آن توافق کردند که ثبت سفارش در مناطق آزاد مانعی نداشته باشد. این اتفاق باعث شد تا قاچاق دوباره در مناطق آزاد ادامه پیدا کند. هم‌اکنون در قشم چیزی به نام مسئله گمرکی وجود ندارد و به‌عبارت‌دیگر گمرک در این جزیره مستقر نیست. ثبت سفارشی که در این منطقه آزاد انجام می‌شود برخلاف مسیر گمرکی است. از سویی دیگر بسیاری از تجاری که در این منطقه کار می‌کنند کارت بازرگانی ندارند. با این رویه باوجود ثبت سفارش کالا، بستر مناسبی برای قاچاق شکل می‌گیرد.

برنامه‌های جدید برای جلوگیری از قاچاق چیست؟

ما وقت زیادی روی این موضوع گذاشتیم و برنامه‌های متعددی را ارائه دادیم اما تمرکز خود را بر روی دو مبحث گذاشتیم. یکی گرفتن گواهی فعالیت و دیگری بحث شناسایی کالا. هر دو موضوع به جلوگیری از قاچاق کمک زیادی می‌کند.

کالاهای مختلف ازجمله پوشاک باید شناسه کالا داشته باشند. دو سال بر روی این تحقیق و تفحص شد و دستورالعمل آن را نیز تدوین کردیم. هنوز امیدواریم که این دستورالعمل تدوین‌شده به مرحله اجراشدن برسد. چهار ماه از آخرین‌مهلت تخصیص شناسه کالا به کالای خارجی می‌گذرد اما هنوز خبری از اجرای دستورالعمل‌های آن طرح نیست.

واقعاً مشکل صنعت پوشاک ایران چیست؟

اخباری به گوش ما می‌رسد که امیدوارم همه آنها غلط باشد. مثلاً شنیده‌ایم که در فلان مجتمع تجاری ، فلان نهاد پشت سر سهام خاصی قرار دارد. یا اینکه متولی فلان برند خارجی یکی از آقازاده‌ها است. برندهای محرز قاچاق در کشور فراوان است و اقدامی برای تخصیص گواهی شناسه به آنها وجود ندارد. بسیاری از تجار و افراد خود را در چارچوب قوانین نیاورده‌اند و امیدوارم تمام این اخبار غلط باشد.

از میزان دقیق مبلغ قاچاق خبردارید؟

ستاد مبارزه با قاچاق کالا گزارشی 8.5 میلیارد دلاری از واردات ارائه داد که از این مبلغ 2.5 میلیارد دلار قاچاق است. پوشاک 40 درصد این مبلغ را دربرمی گیرد.

تولیدکنندگان «زیر پله‌ای» چقدر اختلال در بازار پوشاک ایران ایجاد می‌کنند؟

تولیدکنندگان زیر پله‌ای بخشی از تولید داخلی را بر عهده می‌گیرند. البته کار آنها به‌صورت کامل تائید شده نیست، اما واقعیت مهم این است که آنها مشکل ما محسوب نمی‌شوند.

قوانین چقدر ارز بانک مرکزی و تأمین نیازهای خارجی برای تولیدکنندگان مشکل‌ساز بوده است؟

افزایش قیمت ارز روی قیمت تمام‌شده انواع کالا تأثیر دارد. مواد اولیه از خارج از کشور تأمین می‌شود ازجمله نخ و پوشاک در صنعت پوشاک. درواقع مواد اولیه باید خارجی باشند. هم‌اکنون نخ با دلار هشت هزارتومانی محاسبه می‌شود. نگرانی کنونی ما این است که اگر روند کنونی برای واردات مواد اولیه وجود داشته باشد با مشکلات بزرگ‌تری در زمینه تولید داخلی روبرو شویم و قاچاق نیز در ادامه بیشتر شود. ما در سال‌های 84 و 85 تمام پوشاک کشور را تولید می‌کردیم و چیزی به نام واردات نداشتیم. در مقابله صادرات قابل‌توجهی انجام می‌دادیم و مقاصد صادراتی ما نیز کشورهای آلمان، ایتالیا و ... بودند. اکنون متأسفانه به دلیل بحث قاچاق و سایر مشکلات ارزی ، کارخانه‌ها پوشاک نمی‌توانند به‌طور کامل از تمام ظرفیت استفاده کنند و با برندهای قاچاق مدام بیشتر می‌شوند.

تولید پوشاک در ایران چقدر به خارج از مرزها وابسته است؟

پوشاک یک صنعت قدیمی در ایران محسوب می‌شود. اکنون در این صنعت از تکنولوژی به‌روز دنیا هم بهره‌مند هستیم. البته به یک نکته باید توجه داشت. حتی کشوری مثل ترکیه در بخش عمده‌ای همانند ماشین‌آلات به‌هیچ‌عنوان خودکفایی ندارد. به‌عبارت‌دیگر بحث خودکفایی کامل در صنعت پوشاک در هیچ کشوری اصلاً معنا ندارد. هم‌اکنون ژاپن پوشاک تولید نمی‌کند اما بهترین ماشین‌آلات مربوط به ریسندگی و بافندگی را تولید می‌کند. همین‌طور آلمان و سایر کشورها. مشکلی که برای صنعت پوشاک در ایران وجود دارد این است که توجه چندانی به این صنعت نمی‌شود. توان ما زمانی بیشتر می‌شود که تولیدکنندگان بیشتری داشته باشیم. اینکه می‌گویند تولیدات داخلی ما توان رقابت ندارند کاملاً غلط است. زمانی که برندهای مختلف به‌صورت قاچاق وارد ایران شدند با مشکلاتی روبرو شدیم اما اکنون اوضاع فرق می‌کند. شما بدون توجه به سر در فروشگاه‌های مختلف پوشاک وارد آنها شوید. به‌هیچ‌عنوان نمی‌توانید تشخیص بدهید که پوشاکی که انتخاب کرده‌اید خارجی است یا تولید داخلی. این نشان می‌دهد کیفیت پوشاک داخلی بسیار خوب است. البته این را هم باید بگویم که رقابت با انواع برندهای خارجی تا حدودی باعث پیشرفت تولید داخلی پوشاک شد و این رقابت همچنان ادامه دارد.