سفر به زمان با ورزش

به گزارش جام جم آنلاین ،در رابطه با مبحث ریشه و مبدا ورزش پاسخ های بسیار زیادی را می توان به صورت جامع دسته بندی و ارائه کرد. اما واضح به نظر می رسد که ورزش از عهد عتیق جایگاه و اهمیت خود را داشته است.

یکی از پاسخ هایی که به مبدا ورزش مربوط می شود این است که ورزش زمانی در جامعه پدیدار شد که در عهد عتیق تمرینات نظامی به منظور حضور در جنگ های پیش رو انجام می شد. در واقع این تمرینات برای این بود که مشخص شود تا چه اندازه یک فرد برای نبردهای تن به تن آمادگی و قدرت دارد. این جنگجویان چه به صورت گروهی و چه به صورت فردی تمرین می کردند.

به این ترتیب می توان گفت ویژگی بسیار مهم «تیم» بودن در ورزش نیز از همان عهد عتیق شکل گرفت.

پس از آن نیز کم کم ورزش به عنوان یک سرگرمی به مراسم های مختلف راه یافت و از سویی یکی از راه های آمادگی به منظور حضور در جنگ محسوب می شد.

مطالعه تاریخ ورزش به ما درس های زیادی در رابطه با تغییرات اجتماعی می دهد و البته تا حدودی به می فهماند که ذات خود ورزش چیست. اما به هر حال چیزی که واضح به نظر می رسد این است که ورزش در باستان ابزاری به منظور کسب مهارت های جدید و آمادگی های رزمی بوده است.

البته کاوش در رابطه با ریشه های باستانی ورزش از آنجایی سخت می شود که بسیاری از مستندات تاریخی یا از بین رفته است یا از همان ابتدا در دست نبوده.

ورزش در ماقبل تاریخ

برای پیدا کردن ریشه های ورزش می توانیم به عقب تر هم برگردیم، یعنی خیلی عقب تر. در واقع به ماقبل تاریخ. همین که بدانیم برخی نقاشی ها بر روی دیواره های غارها که در مورد ورزش است به ماقبل تاریخ برمی گردد نشان می دهد ریشه از کجاست. برخی از این نقاشی ها در جایی به نام لاسکا در فرانسه کشف شد. این نقاشی ها در دوران پارینه سنگی یعنی حدود 15 هزار و 300 سال پیش کشیده شده اند و حاکی از کشتی گرفتن هستند. چند اثر مشابه دیگر در استان بایانخونگور مغولستان در غاری کشف شدند که قدمت آنها به هفت هزار سال پیش برمی گردد. این نقاشی نشان می دهد که یک مسابقه کشتی از سوی جمعیت زیادی تماشا می شود.

آثار دوره «نوسنگی» نیز در غاری در کشور لیبی پیدا شدند که مربوط به شش هزار سال پیش است و تصاویر ثبت شده حاکی از ورزش های شنا و تیراندازی با کمان تلقی می شود.

غارهای منقش به تصاویر بدوی مربوط به ماقبل تاریخ در ژاپن هم کشف شده اند.

کاوش در ریشه های باستانی ورزش ما را به تمدن سومر هم می رساند. آثاری بدوی از حک کردن تصاویری مربوط به ورزش کشتی بر روی تخته های سنگی یافت شده است، تخته سنگی هایی که به همین تمدن سومر برمی گردد. برخی از آثار یافت شده در عراق به 2500 الی 3000 سال پیش برمی گردد. برخی از این آثار در موزه ملی عراق نیز به نمایش درآمده اند.

از تمدن سومر هم که عبور کنیم به مصر باستان می رسیم و در این دوره هم شواهد متعددی از وجود داشتن ورزش در این بازه زمانی می رسیم.

بر اساس آثار به دست آمده واضح است که در این دوران ورزش های کشتی، وزنه برداری، شنا، روئینگ، تیراندازی با کمان و ماهیگیری وجود داشته است.

اما به یونان باستان می رسیم، بازه زمانی که شاید مرکز ثقل ورزش عهد عتیق باشد. نقاشی های یافت شده در این دوران به عصر برنزی برمی گردد و به 1500 سال پیش قبل از میلادمسیح برمی گردد. گویا این تصاویر حاکی از رقابت هایی شبیه ژیمناستیک بوده است.

ریشه رویدادهای ورزشی یونان ممکن است به 1600 سال پیش قبل از میلاد مسیح برگردد. نخستین دوره رقابت های المپیک در سال ۷۷۶ قبل از میلاد مسیح در یونان برگزار شد و تا ۳۹۳ بعد از میلاد برگزار می شد. این بازی‌ها هر چهار سال برگزار می شد. المپیک در ابتدا در رشته های بوکس، کشتی ،پرش ارتفاع، پرش با نیزه و پرتاب دیسک خلاصه می‌شد.

ورزش هزاران سال قدمت دارد. مهم ترین شواهد برای ورزش در عهد باستان این موارد است: پرتاب اجسام در ایرلند باستان، هاکی دراسکاتلند، هارپاستوم (مشابه راگبی) دررم، کوجو (شبیه به فوتبال) درچین وچوگان در ایران است.

به نظر می‌رسد که ژیمناستیک یکی از ورزش‌های پرطرفدار درگذشته باستانیب وده ‌است. ورزش‌های ایران باستان شامل هنر رزمی سنتی ایران باستان نیز در زمره ورزش های عهد عتیق است. همانطور که ذکر شد یکی ازورزش‌های دیگر که ازا یران سرچشمه می‌گیرد چوگان است.

پرش به عصر مدرن

بسیاری از جنبه های تاریخ هرگز درک و اثبات نشده است همانند آنچه که در ورزش وجود دارد. بسیاری از لایه های ورزش در گذر زمان هرگز دیده نشده است. بسیاری از شواهد تاریخی از بین رفته است و بسیاری دیگر نیز به درستی تجزیه و تحلیل نشده و در نتیجه نتایج درستی از آن به دست نیامده است.

اما این موضوع که ورزش چگونه در 150 سال اخیر رشد کرد و اکنون به عصر مدرن رسیده واضح است. در عصر مدرن ورزش تا آنجایی پیش رفت که بسیاری از جریان های اجتماعی را تحت تاثیر خود قرار داد و در تمامی ارکان و جنبه ها پیشرفت کرد. تمامی این جریان ها از عهد عتیق سرچشمه می گیرد. شاید این پیشرفت ها در عهد عتیق هم وجود داشته است اما شواهدی برای مشاهده آنها وجود ندارد.

اما به هر حال پرش ورزش به عصر مدرن روندی بسیار طولانی را طی کرد.

هیلدا حسینی خواه / جام جم آنلاین